| Hotline: 0983.970.780

Thứ Bảy 02/06/2018 , 06:30 (GMT+7)

06:30 - 02/06/2018

Học lại tiếng Việt thôi!

Mười mấy năm làm báo, lại thường xuyên đọc sách báo hàng ngày, tôi cứ tưởng mình đã biết tất cả những từ ngữ thông dụng trong tiếng Việt. Thế nhưng lâu lâu, tôi lại ngơ ngác, giật mình, thấy hình như mình vẫn còn dốt tiếng Việt lắm.

Như hồi cách đây mấy năm, khi người ta đưa ra những bức ảnh làm bằng chứng rõ ràng về việc một công an Hà Nội đã đấm thẳng vào mặt một phóng viên. Nhưng bên công an lại giải thích rằng đó là "gạt tay trúng má". Cơ quan công quyền đã nói thì cấm có sai. Nên từ đó, tôi cứ nhắc nhở mình phải luôn ghi nhớ rằng không được viết hay nói đấm vào mặt mà phải viết hoặc nói là "gạt tay trúng má" khi chứng kiến những hành vi tương tự như thế.

Cách đây mấy hôm, một cơn mưa lớn nhấn chìm hàng chục con đường ở TP HCM trong nước, có nhiều nơi ngập tới yên xe máy. Theo thói quen thông thường, dân thành phố lại bảo là mưa lớn làm nhiều đường ngập nước. Nhưng Sở Giao thông thành phố  lại giải thích rằng đó là những điểm "tụ nước", khiến ai cũng ngỡ ngàng. Đấy, nếu Sở Giao thông không nói thì tôi cũng như bao người dân thành phố khác sẽ còn gọi nhầm những con đường đầy nước sau mưa là đường ngập nước đến bao giờ.

Mấy hôm nay, lại rộ lên chuyện hàng loạt trạm thu phí được đổi tên thành trạm "thu giá". Tôi lại giật mình tiếp vì từ khi bắt đầu bập bẹ tập nói đến giờ, đã ngoài 40 tuổi đầu mà tôi vẫn chưa được nghe tới cái từ "thu giá". Thế là có lỗi với tiếng Việt lắm lắm. Nay nhờ có sáng kiến của Bộ Giao thông, tôi mới lại có thêm một cơ hội quý giá để bổ sung ngay vào kho từ ngữ của mình cái từ "thu giá". Chứ để mai này, nhỡ có anh Tây, chị Nhật nào sang học tiếng Việt, mà hỏi tôi về cái từ "thu giá". Lúc ấy mới ngớ ra "thu giá" là gì, sao chưa từng nghe, thì nhục lắm.

Ơ mà, "thu giá" là gì nhỉ? Tìm khắp các cuốn từ điển Tiếng Việt không thấy có từ thu giá, tôi đành mò lên mạng thì thấy dân tình cũng hoang mang phết và cứ giải nghĩa từ thu giá loạn cả lên. Nào thì "thu giá" là gia thú hay tha…, à mà thôi. Nhiều người, có cả vị là đại hiểu Quốc hội, lại bảo rằng "thu giá" là tối nghĩa, vô nghĩa.

Ơ, tối nghĩa thì sao Bộ Giao thông lại cho sử dụng nhỉ? Chắc là do tôi cũng như bao người khác, chưa đủ vốn liếng, sự hiểu biết về Tiếng Việt nên mới nghĩ thu giá là tối nghĩa. Chứ Bộ Giao thông khi đã cho hàng loạt trạm thu phí đổi thành trạm "thu giá" thì sao mà sai được.

Kiểu này tôi phải giành thời gian đi học lại Tiếng Việt thôi. Ít nhất thì cũng phải có trình độ, sự hiểu biết về Tiếng Việt ngang bằng với nhiều quan chức bây giờ. Chứ lâu lâu lại ngơ ngác như thế này thì xấu hổ lắm.

Bình luận mới nhất

Tòa soạn chuyển cho tôi ý kiến bình luận của bạn đọc Kỳ Quang Vinh từ Cần Thơ, nguyên văn như sau: “Tôi cám ơn TS Tô Văn Trường đã có cái đầu lạnh của một người làm khoa học. Tôi thấy nội dung chính của bài báo là rất đáng suy nghĩ và làm theo. Tôi chỉ có một thắc mắc về kiểm soát lưu lượng bình quân ngày lớn nhất qua tuyến kênh là 3,6 m3/s”. Bạn đọc nên hiểu con số 3,6 m3/s chỉ là mở van âu thuyền cho nước đầy vào âu thuyền như thiết kế trong báo cáo của Campuchia. Chuyện mất nước trong bài báo tôi đã nói rõ rồi, đương nhiên hạn tháng 3-4 sẽ bị tác động lớn nhất theo tỷ lệ phần trăm vì lưu lượng thời kỳ này là thấp nhất. Lưu ý là ba kịch bản diễn giải như trường hợp 1 lưu lượng max bình quân ngày là 3,6 m3/s qua âu nghĩa là vận hành có kiểm soát theo thông báo của Campuchia. Các trường hợp 2 và 3 là vượt ra ngoài thông báo của Campuchia nghĩa là mở tự do bằng kịch bản 2 cộng gia tăng sản lượng nông nghiệp. Nhẽ ra, tôi nên viết rõ hơn là trường hợp 3 phải là như trường hợp 2 mở tự do kết hợp với gia tăng phát triển nông nghiệp. Tòa soạn cũng chuyển cho tôi bình luận của bạn đọc Nat về vị trí 3 tuyến âu, việc sử dụng nước và đánh giá chung là tác động của kênh đào Funan Techo không đáng kể đến đồng bằng sông Cửu Long. Điều tôi quan ngại nhất là khi Campuchia có ý định làm đập kiểm soát nguồn nước ở Biển Hồ hay là làm thủy điện ở sát gần biên giới Việt Nam. Trả lời bạn đọc thì mất thời gian trong khi quỹ thời gian của tôi rất eo hẹp nhưng cũng là niềm vui vì sản phẩm của mình làm ra được nhiều người quan tâm, đón đọc và bình luận. Tòa soạn cho biết ngay lúc đang buổi trưa 25/4 có gần nghìn người đang đọc bài viết của tiến sĩ Tô Văn Trường.
+ xem thêm