Trong văn bản gửi lên Bộ chủ quản và Cục Hàng không Việt Nam hồi cuối tháng 7 vừa qua, ACV nhắc đến Dự án cung cấp giải pháp và lắp đặt hệ thống phát hiện vật thể lạ trên đường băng (FODetect), triển khai tại Cảng Hàng không quốc tế Nội Bài (Hà Nội) và Cảng Hàng không quốc tế TPHCM. Dự án sẽ được Công ty CP Tiến bộ quốc tế (AIC) đầu tư.
ACV kỳ vọng thiết bị sẽ phát hiện tự động, cảnh báo và xử lý toàn bộ chim, vật thể lạ trên đường cất-hạ cánh có nguy cơ uy hiếp trực tiếp đến an toàn bay, thay thế cho phương pháp hiện tại là quan sát bằng mắt thường.
Theo ACV, trên thế giới có nhiều cảng hàng không đã trang bị hệ thống FODetect nhằm đảm bảo an toàn cho các chuyến bay. Ở Việt Nam, khi triển khai hệ thống này, ngoài tác dụng phát hiện tự động vật thể lạ và đuổi chim trên đường băng sân bay, thiết bị còn giúp nâng tần suất khai thác đường cất-hạ cánh sân bay Tân Sơn Nhất lên 40-42 chuyến/giờ.
Về khả năng thu hồi vốn, ACV đề xuất phương án Nhà nước sẽ thu phí cất-hạ cánh với mức phí dự kiến là 35 USD với mỗi chuyến bay quốc tế và 17 USD với các chuyến bay nội địa trên toàn bộ cảng hàng không ACV đang khai thác (21 cảng), hoàn trả nhà đầu tư trong thời gian 6 năm 6 tháng. Thời gian thực hiện dự án từ 2016 - 2023.
Liên quan đến đề xuất của ACV, Cục Hàng không Việt Nam đã có ý kiến bằng văn bản gửi lên Bộ GTVT. Cục Hàng không đánh giá dự án cảnh báo, xử lý chim trời là cần thiết nhưng đề xuất của ACV còn khá sơ sài và thiếu phương án tổ chức quản lý, chủ thể khai thác...
Ông Lại Xuân Thanh - Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam Cục Hàng không - cho hay: ACV đề xuất kinh phí hơn 1.160 tỷ đồng, nhưng trong dự án không có các báo giá tham khảo cho thiết bị làm cơ sở xác định tổng mức đầu tư. Cùng đó, dự án được đề xuất chỉ đầu tư cho 2 Cảng hàng không nhưng ACV lại đặt mục tiêu hoàn vốn bằng phương án thu phí cất-hạ cánh ở tất cả các cảng hàng không là không hợp lý.
“Thời gian hoàn vốn dự án 6 năm 6 tháng là quá ngắn, cần xem xét lại và xây dựng mức thu phù hợp điều kiện và khả năng chịu chi trả của các hãng, không làm tăng thu đột ngột, ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của các Cảng hàng không Việt Nam” - Cục trưởng Lại Xuân Thanh nhấn mạnh.
Lãnh đạo Cục Hàng không Việt Nam cũng cho rằng dự án còn thiếu các tài liệu kỹ thuật và thông tin thiết bị nên chưa thể xác định rõ khả năng làm việc tối ưu của hệ thống này trong điều kiện thời tiết xấu, ban ngày, ban đêm; vùng không gian có khả năng phát hiện, xua đuổi chim ở hai đầu tiếp cận khi tàu bay cất, hạ cánh cũng như khả năng tích hợp, mở rộng hệ thống thiết bị.
Tình trạng chim trời va vào máy bay gây thiệt hại lớn, đơn cử có vụ xảy ra với chiếc Airbus 320 của Vietjet Air vào cuối tháng 9/2015. Chuyến bay gặp sự cố mang số hiệu VJ 496 chở theo 145 hành khách từ Buôn Ma Thuột đang hạ cánh xuống sân bay Nội Bài (Hà Nội) thì bị chim trời va đập. Sự cố xảy ra làm lõm mũi của máy bay.
Theo nhà chức trách hàng không, dù tại các sân bay đều có biện pháp đuổi chim nhưng hiệu quả đạt được không cao. Gần đây, số lần chim va vào máy bay có chiều hướng gia tăng, khi máy bay đang bay với tốc độ nhanh mà va vào một số loài chim lớn sẽ khiến máy bay bị thiệt
