Thứ trưởng Phùng Đức Tiến khẳng định, Việt Nam sẽ thực hiện chuyển đổi hệ thống lương thực, thực phẩm theo hướng “xanh”, bền vững và ít phát thải thông qua việc thúc đẩy phát triển cũng như ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo trong sản xuất nông nghiệp. Ảnh: Linh Linh.
Ngày 18/10, Bộ NN-PTNT phối hợp với Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ và CropLife châu Á tổ chức Diễn đàn "Ứng dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo hướng tới phát triển nông nghiệp bền vững". Diễn đàn nhằm cập nhật, trao đổi những thông tin tổng quát về xu hướng nghiên cứu, phát triển và tích hợp công nghệ mới, giải pháp sáng tạo hướng tới nền nông nghiệp bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến cho biết, Việt Nam từ một đất nước thiếu lương thực đã trở thành một trong những quốc gia xuất khẩu nông sản hàng đầu thế giới nhờ ứng dụng mạnh mẽ khoa học trong sản xuất nông nghiệp. 9 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu nông sản đạt 38,48 tỷ USD, trong đó, trồng trọt là 19,54 tỷ USD, chiếm khoảng 50,8% giá trị xuất khẩu của ngành nông nghiệp.
Để có được những thành công trên, phải kể đến sự đóng góp vô cùng to lớn của khoa học công nghệ. Trong giai đoạn 2020-2023, các nhà khoa học Việt Nam đã nghiên cứu tạo ra 148 giống cây trồng các loại được công nhận; 36 tiến bộ kỹ thuật được Bộ NN-PTNT công nhận phục vụ sản xuất, giúp tăng năng suất, chất lượng sản phẩm đảm bảo phục vụ nội tiêu và xuất khẩu.
Thứ trưởng khẳng định: “Việt Nam đã định hướng phát triển trở thành quốc gia sản xuất và cung cấp lương thực, thực phẩm minh bạch - trách nhiệm - bền vững trong thời gian tới. Theo đó, Việt Nam sẽ thực hiện chuyển đổi hệ thống lương thực, thực phẩm theo hướng “xanh”, bền vững và ít phát thải thông qua việc thúc đẩy phát triển cũng như ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo trong sản xuất nông nghiệp và nhân rộng mô hình hợp tác công tư, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong các chuỗi giá trị nông nghiệp".
Ông Ralph Bean, Tham tán Nông nghiệp tại Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam cho rằng việc thực hiện nông nghiệp bền vững trở nên cực kỳ quan trọng trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Ảnh: Linh Linh.
Theo ông Ralph Bean, Tham tán Nông nghiệp tại Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam, việc thực hiện nông nghiệp bền vững trở nên cực kỳ quan trọng trong bối cảnh biến đổi khí hậu. An ninh lương thực hiện nay đang là mối quan tâm hàng đầu, đặc biệt khi dân số đang gia tăng và cần đảm bảo tính công bằng trong việc cung cấp dinh dưỡng và giá cả phải chăng.
Ông Ralph Bean cho rằng, tiềm năng của công nghệ sinh học trong lĩnh vực nông nghiệp rất lớn, bao gồm việc nhân giống chính xác, sử dụng kỹ thuật gen, tăng cường vi chất thông qua các phương pháp sinh học, và cải thiện khả năng chống lại bệnh tật. Công nghệ sinh học đang cung cấp các công cụ hiệu quả giúp nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu, tăng cường hàm lượng dinh dưỡng trong sản phẩm và giải quyết các vấn đề về môi trường, từ đó hỗ trợ gia tăng sản lượng thực phẩm và lương thực.
Chia sẻ về vấn đề khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo góp phần thúc đẩy nông nghiệp bền vững, bà Nguyễn Giang Thu, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ và Môi trường, Bộ NN-PTNT đã nhấn mạnh rằng việc cải tiến các loại cây trồng, nguyên liệu đầu vào, áp dụng các công nghệ mới như công nghệ sinh học và sử dụng các công cụ canh tác tiên tiến như Hệ thống Nhận dạng Tự động (AIS) và số hóa đóng vai trò quan trọng trong việc giúp nông dân thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu, đồng thời tạo ra năng suất nông nghiệp cao cấp với chất lượng và giá trị dinh dưỡng tốt hơn.
Bà Thu cho biết: "Để đảm bảo rằng nông dân có thể tiếp cận công nghệ một cách kịp thời và công bằng, các giải pháp đổi mới trong nông nghiệp và việc sử dụng trách nhiệm công cụ này đều cần phải được tiếp cận một cách toàn diện và có hệ thống. Điều này đòi hỏi việc củng cố chính sách khuyến khích đổi mới trong lĩnh vực nông nghiệp dựa trên khung pháp lý minh bạch, có cơ sở khoa học và tuân thủ các quy chuẩn quốc tế".
Bà Nguyễn Giang Thu nêu rõ, trong giai đoạn sắp tới, sự phát triển của ngành nông nghiệp cần dựa vào công nghệ và sáng tạo, đặc biệt là trong bối cảnh Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Theo dự kiến, khoa học và công nghệ sẽ đóng góp hơn 50% tổng mức tăng trưởng của ngành nông nghiệp trong tương lai gần. Do đó, trong thời gian tới, việc huy động tài nguyên đầu tư vào nhiều lĩnh vực công nghệ, đặc biệt là công nghệ cao, là điều cần thiết.
Hơn nữa, phải thiết lập cơ chế thúc đẩy nghiên cứu và chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực nông nghiệp, cải thiện tính hiệu quả của Công tư Công dân (PPP), và nâng cao chất lượng của lực lượng lao động chuyên môn trong khoa học và công nghệ. Thêm vào đó, phát triển các tổ chức trung gian trên thị trường khoa học và công nghệ để đa dạng hóa dịch vụ.
Trong khuôn khổ của diễn đàn, Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường (Bộ NN-PTNT) và Hiệp hội CropLife châu Á đã ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác về hợp tác thúc đẩy nghiên cứu phát triển và ứng dụng giải pháp, công nghệ tiên tiến như sinh học trong nông nghiệp giai đoạn 2023-2030.
Theo đó, hai bên sẽ thúc đẩy các hoạt động truyền thông, chia sẻ thông tin, tư vấn chính sách, đào tạo tập huấn, hội thảo khoa học chuyên sâu để cập nhật, khuyến khích ứng dụng các giải pháp, thành tựu của khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo tiên tiến trong nông nghiệp, cũng như hỗ trợ nông dân tiếp cận, ứng dụng các tiến bộ khoa học mới trong nông nghiệp, hướng tới mục tiêu phát triển nông nghiệp bền vững của Việt Nam.
