Mận tam hoa, loại quả đặc sản của vùng đất du lịch "cao nguyên trắng” Bắc Hà (Lào Cai), hiện nay đã bắt đầu vào chính vụ thu hoạch. Tuy nhiên do dịch Covid-19, nhiều địa phương trong cả nước tạm dừng các hoạt động du lịch, dịch vụ nên sức mua thị trường yếu hơn mọi năm, giá mận cũng theo đó giảm khoảng một nửa so với năm trước mà vẫn vắng khách mua, khiến người trồng mận Bắc Hà lo lắng.
Mận rớt giá thê thảm
Chị Vàng Thị Khuyên, dân tộc Tày ở xã Na Hối (nơi có vựa mận tam hoa lớn nhất Bắc Hà) buồn rầu cho biết: Gia đình có trên 200 gốc mận. Cây năm nay rất sai quả và chỉ ít ngày nữa là sẽ chín đồng loạt. Với nông dân Na Hối, mận là cây trồng chủ lực, bao hi vọng cả năm đều trông cả vào vụ mận.
Vắng khách du lịch, mận tam hoa rẻ ê hề nhưng cũng chẳng có người mua. Ảnh: Khuất Linh.
Thế nhưng hiện giá mận quá rẻ mà lại không có người mua. "Sáng sớm nay, có xe ô tô về tận trung tâm huyện thu mua, họ chỉ trả 3.000 - 5.000 đồng/kg mận xô, bà con cũng đành phải bán, vì khi quả đã chín khó giữ lâu", chị Khuyến thở dài.
Bà Nguyễn Thị Khánh, một người dân trồng mận đang bán mận tại cổng Đền Bắc Hà chia sẻ: Mọi năm khi khách du lịch lên đông (lên xem đua ngựa Bắc Hà đầu tháng 6), đúng vào mùa mận nên rất dễ bán. Mận tam hoa Bắc Hà đã có thương hiệu nên khách du lịch rất ưa chuộng, tìm mua và thường bán được giá cao, ổn định.
Ví như năm ngoái, loại quả to có giá lên tới 50.000 đồng/kg. Có gia đình thương lái thấy đẹp còn mua cả vườn, còn năm nay họ chỉ mua theo thời điểm. Tuy nhiên hiện tại, mận loại một quả to và đều chằn chặn mới có giá 30 nghìn đồng/kg, loại bé hơn thì 10-15 nghìn đồng/kg, loại bé hơn nữa chỉ từ 3-5 nghìn đồng/kg. nghìn, thấp hơn so với thời điểm năm ngoái rất nhiều.
Ông Nguyễn Xuân Giang, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Bắc Hà cho biết: Năm 2021, với thời tiết, khí hậu thuận lợi, mận tam hoa và các loại cây ăn quả ôn đới địa phương được mùa. Sản lượng mận tam hoa và cây ăn quả ôn đới năm nay khá cao (khoảng 3.500 tấn, trong đó riêng mận tam hoa ước đạt trên 3.000 tấn, còn lại là các loại cây ăn quả khác như lê VH6, lê xanh, mận Tả Van khoảng 500 tấn).
Gía mận loại đẹp giảm một nửa so với mọi năm, trong khi mận quả bé, giá chỉ còn 3.000 - 5.000 đ/kg. Ảnh: Khuất Linh.
Trong khoảng 3 tuần đầu của tháng 6/2021, mận chín rộ nên dự báo khả năng tiêu thụ sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Hiện nay, huyện Bắc Hà cũng chưa có nhà máy bảo quản, chế biến, sản xuất hoa quả tươi nên khả năng tiêu thụ trái cây, nhất là mận dự báo sẽ gặp nhiều khó khăn hơn.
Theo tính toán của ngành nông nghiệp huyện Bắc Hà, đến thời điểm này, sản lượng mận của huyện mới chỉ tiêu thụ được khoảng 962 tấn, trong đó chủ yếu các tiểu thương bán tại khu vực cổng Đền Bắc Hà, đóng hộp gửi xe đi Lào Cai, Hà Nội và các thành phố lớn khác. Ngoài ra bước đầu đã có đơn mua hàng qua sàn thương mại điện tử Postmart, Voso.vn được tổng số 49 đơn hàng, với số lượng 275kg quả.
Tính nhiều phương án tiêu thụ
Chung tay tháo gỡ khó khăn với nông dân, từ rất sớm, UBND huyện Bắc Hà đã an hành kế hoạch chỉ đạo triển khai, thực hiện các giải pháp tiêu thụ sản phẩm mận tam hoa và cây ăn quả địa phương trong tình hình dịch Covid-19.
UBND huyện đã có văn bản đề nghị VNPT Lào Cai, Viettell Lào Cai hỗ trợ tuyên truyền, quảng bá hình ảnh sản phẩm mận Bắc Hà trên App Du lịch Lào Cai, các website/panpage của VNPT và Viettel Lào Cai; đề nghị Bưu điện tỉnh Lào Cai, Viettell Lào Cai hỗ trợ giới thiệu sản phẩm trên sàn thương mại điện tử của Bưu điện Việt Nam (Postmart.vn); sàn thương mại điện tử của Viettelpost (Voso.vn)...
Huyện Bắc Hà đã sớm lường trước những khó khăn tiêu thụ mận do ảnh hưởng dịch bệnh Covid-19 và đã sớm triển khai nhiều giải pháp, tuy nhiên hiện nay việc tiêu thụ vẫn đang rất khó khăn. Ảnh: Khuất Linh.
Huyện Bắc Hà cũng đã có văn bản gửi Sở Công thương, Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến Thương mại tỉnh về việc đề nghị hỗ trợ xúc tiến tiêu thụ mận tam hoa. Đồng thời, thực hiện ký hợp đồng với Bưu điện tỉnh Lào Cai, Viettel Lào Cai để đưa sản phẩm mận tam hoa lên sàn thương mại điện tử Bưu điện tỉnh (postmart) và sàn thương mại điện tử của Viettelpost (Voso.vn), đưa lên các trang mua bán trực tuyến (lazada, shoppee, Sendo); đồng thời thực hiện đăng ký tem truy xuất nguồn gốc QR Code cho sản phẩm mận tam hoa Bắc Hà.
Vừa qua, Phòng NN-PTNT, Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện đã liên hệ, triển khai sấy thử nghiệm 50 kg quả mận tươi tại nhà máy chế biến rau quả của Công ty Cổ phần thực phẩm Á Châu tại huyện Mường Khương, hiện đang chờ kết quả đánh giá chất lượng và giải pháp thu mua của công ty.
Hội Nông dân huyện Bắc Hà cũng đã làm việc, ký biên bản ghi nhớ tiêu thụ nông sản với Hội Nông dân Thành phố Lào Cai. Vừa qua, UBND huyện Bắc Hà cũng đã làm việc với Học Viện Nông nghiệp Việt Nam bàn các giải pháp bảo quản và tiêu thụ mận tam hoa.
Theo đó, đã thống nhất đề xuất đưa ra 2 phương án gồm bảo quản lạnh thời gian kéo dài đến 45-50 ngày; chế biến bằng phương pháp sấy dẻo (sấy lạnh) giúp bảo quản trái cây lâu dài. Ngoài ra, các cơ quan, đơn vị, UBND các xã, thị trấn đã triển khai tới các cán bộ, công chức, viên chức thực hiện các giải pháp hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm mận cho người dân.
