Môi trường giáo dục đang cần nhiều nguồn vốn để phát triển, đó là một sự thật không thể phủ nhận. Tuy nhiên, môi trường giáo dục cần những nhà đầu tư nỗ lực vì sự nghiệp trồng người, chứ không thể dung nạp những nhà đầu tư chỉ theo đuổi lợi ích cá nhân. Xã hội hóa giáo dục và thương mại hóa giáo dục phải phân định là hai khái niệm khác nhau, nếu muốn xây dựng một môi trường giáo dục lành mạnh.
Trong vụ án Vạn Thịnh Phát, duy nhất một bị cáo bị truy tố tội danh “lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” là ông Nguyễn Cao Trí. Không phải nhà giáo, ông Nguyễn Cao Trí giữ vị trí Chủ tịch Hội đồng trường Đại học Văn Lang nhờ nắm giữ cổ phần nhiều nhất ở đơn vị giáo dục này.
Do đã nhận 1.000 tỷ đồng của bà Trương Mỹ Lan, nên ông Nguyễn Cao Trí ký kết hợp đồng chuyển nhượng 10% vốn điều lệ của Công ty Văn Lang cho bà Trương Mỹ Lan. Yếu tố nhạy cảm là bà Trương Mỹ Lan không đứng tên, mà thông qua một đối tượng trung gian là ông Hồ Quốc Minh.
Khi bà Trương Mỹ Lan bị bắt, ông Nguyễn Cao Trí đã soạn thảo các văn bản điều chỉnh giá và thanh lý toàn bộ hợp đồng chuyển nhượng, bằng cách gặp ông Hồ Quốc Minh tại Sân bay Tân Sơn Nhất để yêu cầu ký tên trước lúc ông Hồ Quốc Minh xuất ngoại. Rõ ràng, cả động cơ và hành vi của ông Nguyễn Cao Trí đều khuất tất.
Xin lưu ý, ông Hồ Quốc Minh đã rời khỏi Việt Nam từ tháng 10/2022, đến nay vẫn chưa quay lại. Nghĩa là, nếu mọi việc không được phát hiện, thì ông Nguyễn Cao Trí đã lấy trọn 1.000 tỷ đồng của bà Trương Mỹ Lan và ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình khắc phục hậu quả vụ án Vạn Thịnh Phát. Không có gì quá nặng nề khi Viện Kiểm sát đề nghị mức án 10-11 năm tù đối với bị cáo Nguyễn Cao Trí.
Công ty Văn Lang do ông Nguyễn Cao Trí đứng đầu đang chi phối 3 đơn vị giáo dục là Trường Đại học Văn Lang, Trường Đại học Kinh tế kỹ thuật Bình Dương và Trường quốc tế Nam Mỹ. Có lẽ cũng có sự tác động khéo léo, 2.242 người lao động thuộc ba đơn vị giáo dục của Công ty Văn Lang, đã ký tên vào lá đơn xin giảm án cho ông Nguyễn Cao Trí.
Tự bào chữa tại phiên tòa, ông Nguyễn Cao Trí tiết lộ: “Chị Trương Mỹ Lan giao dịch với tôi nhưng không đứng tên, mà để cho người khác đứng tên là có ý của chị nhằm dự phòng rủi ro. Thực chất các giao dịch giữa các doanh nhân với nhau thường rất phức tạp, đặc biệt đối với các giao dịch có giá trị lớn”. Lẽ ra, đã nhận thức đầy đủ khoảng mờ ám hiện hữu trong giao dịch 1.000 tỷ đồng kia, thì ông Nguyễn Cao Trí phải chủ động cung cấp thông tin cho cơ quan điều tra khi vụ án Vạn Thịnh Phát bị phanh phui, chứ không thể nhanh tay hô biến chứng từ.
2.242 cá nhân ký tên vào lá đơn xin giảm án, chứng tỏ ông Nguyễn Cao Trí cũng có uy tín nhất định. Tuy nhiên, ai cũng phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về sai lầm cá nhân. Đặc biệt, đã bước chân vào môi trường giáo dục thì yếu tố đạo đức và nhân phẩm rất quan trọng với một nhà đầu tư. Ông Nguyễn Cao Trí nên chân thành đối diện với hệ lụy mình gây ra, vì một doanh nhân láu lỉnh "lợi dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản" thì làm sao dùng những đồng tiền khuất tất góp phần đào tạo thế hệ tương lai?
