Đơn đề nghị giải quyết khẩn cấp (lần 2) của Công ty Trung An. Ảnh: Thanh Sơn.
Chiều ngày 14/4, ông Phạm Thái Bình, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An (gọi tắt là Công ty Trung An), đã gửi Đơn đề nghị xem xét khẩn cấp (lần 2), đề nghị Thủ tướng Chính phủ, Văn phòng Chính phủ, Bộ Công Thương, Tổng cục Hải quan, Hiệp hội Lương thực Việt Nam, UBND các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long…, xem xét, giải quyết gấp vấn đề khai hải quan xuất khẩu 400.000 tấn gạo trong tháng 4, để không phát sinh thêm thiệt hại không đáng có cho doanh nghiệp và toàn xã hội.
Trong đơn nói trên, Công ty Trung An đưa ra các đề nghị sau: Hủy toàn bộ tờ khai xuất khẩu gạo từ 11/4 đến nay; Hải quan cho các doanh nghiệp khai tiếp những lô đang khai dở dang và thông quan hết toàn bộ số lượng gạo đã nằm trên cảng (dự kiến thực tế không vượt quá 250.000 tấn).
Hải quan cho khai mới và cho khai với khối lượng không hạn chế, chứ không dừng ở 400.000 tấn rồi đóng, ví dụ cho khai đến 2 triệu tấn.
Tờ khai nào khai trước thì xuất khẩu trước đến khi thông quan đạt mốc 400.000 tấn thì dừng xuất khẩu (các doanh nghiệp đều theo dõi được và tự điều chỉnh tiến độ).
Tờ khai nào sau 15 ngày không xuất thì số lượng không xuất đó tụt lại sau cùng theo quy định, và phải tụt lại sau cùng của khối lượng gạo cho làm tờ khai xuất khẩu.
Được biết, ngày 13/4, ông Phạm Thái Bình đã có Đơn đề nghị giải quyết khẩn cấp (lần 1) gửi Thủ tướng Chính phủ, Văn phòng Chính phủ và Bộ Công Thương.
Công ty Trung An đề nghị xem xét, giải quyết gấp vấn đề khai hải quan xuất khẩu 400.000 tấn gạo trong tháng 4, để không phát sinh thêm thiệt hại không đáng có cho doanh nghiệp. Ảnh: LHV.
Trong đơn lần 1, ông Bình cho biết, vào lúc 14 giờ 46 phút, thứ bảy, ngày 11/4/2020, Công ty Trung An nhận được quyết định số 1106/QĐ-BCT ngày 10/4/2020 và công văn số 0361/XNK-NS ngày 10/4/2020 để thực hiện theo công văn số 2827/VPCP-KTTH ngày 10/4/2020 của Văn phòng Chính phủ.
Ngay sau đó công ty đã túc trực trên máy tính để mở tờ khai cho những lô hàng khai dang dở từ ngày 24/3 (công ty cho nhân viên trực khai hải quan đến 21 giờ đêm ngày 11/4), nhưng hệ thống phần mềm Hải quan điện tử không mở.
Công ty cũng không tìm thấy bất kỳ thông tin công bố hoặc công văn có liên quan về việc mở hệ thống phần mềm tiếp nhận tờ khai và thông quan hàng gạo của Hải quan.
Công ty lên hệ thống phần mềm Hải quan điện tử VNACCS để lấy thông tin tờ khai thì chỉ nhận được hệ thống báo như sau: “Thực hiện không thành công, kết thúc bất thường được phát hiện ở Trung tâm”.
Đến sáng chủ nhật ngày 12/4/2020, công ty tiếp tục lên hệ thống để thực hiện mở tờ khai thì hệ thống công bố là đã đủ hạn ngạch 400.000 tấn.
Quá bức xúc công ty đã liên hệ một số doanh nghiệp có nghiệp vụ về mạng và được biết Hải quan mở hệ thống phần mềm tiếp nhận tờ khai vào lúc từ 0 giờ ngày 11/4 đến 3 giờ sáng ngày 12/4 là đóng lại vì đủ hạn ngạch 400.000 tấn.
Ông Phạm Thái Bình cho rằng việc Hải quan mở hệ thống phần mềm tiếp nhận tờ khai vào đêm 11/4 là không minh bạch.
Bởi chiều 12/4, trao đổi với TTXVN, ông Đinh Ngọc Thắng, Cục trưởng Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh, còn cho biết, do quyết định công bố hạn ngạch xuất khẩu gạo của Bộ Công Thương được ban hành vào tối 10/4, rơi vào ngày cuối tuần (thứ Sáu), nên đến hiện tại Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh chưa nhận được văn bản hướng dẫn thực hiện thông quan đối với xuất khẩu mặt hàng gạo…
Sớm nhất là vào ngày 13/4 (thứ Hai), Bộ Tài chính và Tổng Cục Hải quan mới có văn bản hướng dẫn cho Cục Hải quan các tỉnh thành. Khi có thông tin cụ thể, Cục Hải quan thành phố sẽ tạo điều kiện thuận lợi nhất để các doanh nghiệp thực hiện xuất khẩu gạo.
Từ trước ngày 24/3/2020 đến nay, Công ty Trung An đã phải tạm dừng đăng ký và thông quan đối với các lô hàng gạo xuất khẩu đã và đang trên đường lên cảng (các doanh nghiệp khác cũng vậy). Hiện tại đang có mấy trăm ngàn tấn gạo đã nằm tại các cảng đang chờ thông quan (danh sách, số container các doanh nghiệp nhận về để đóng gạo hãng tàu, cảng, Bộ Công Thương đều nắm rất rõ).
Do đó, nếu Hải quan cho mở tờ khai thì việc đầu tiên là phải cho các lô gạo của các doanh nghiệp đã và đang khai dở dang được xuất khẩu, sau đó mới đến các lô khai mới.
Ông Bình đặt câu hỏi: Việc rất đơn giản vậy mà Hải quan không thực hiện, mà chỉ trong 3 giờ đồng hồ lúc đêm khuya đã cho khai hết 400.000 tấn.
Việc làm của Hải quan như vậy có đúng với chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ hay không? (Chỉ đạo của Thủ tướng rất rõ ràng cụ thể: …đảm bảo chặt chẽ, công khai, minh bạch, dễ thực hiện, dễ giám sát, không để xảy ra tiêu cực, trục lợi chính sách…).
