Nguy cơ thiếu nước tưới
Ông Lưu Anh Tuấn, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV KTCTTL Ninh Thuận (Công ty Thủy nông) cho biết, hiện nay đơn vị đang quản lý, vận hành 23 hồ chứa, với tổng dung tích 417 triệu m3. Tuy nhiên, do mùa mưa năm trước kết thúc sớm, cộng với nắng nóng kéo dài khiến cho mực nước trong các hồ chứa còn rất ít.
Tính đến ngày 29/4, tổng lượng nước trong các hồ chỉ còn 160 triệu m3, trong đó hồ Sông Cái có dung tích thiết kế 219 triệu m3, nay chỉ còn 79 triệu m3; hồ Sông Sắt có dung tích thiết kế 69 triệu m3, nay còn 46 triệu m3; hồ Sông Trâu có dung tích thiết kế 31 triệu m3, nay còn 15 triệu m3...
Hồ Sông Cái có dung tích thiết kế 219 triệu m3 nhưng nay chỉ còn 79 triệu m3, hồ có nhiệm vụ cung cấp nước sinh hoạt, chăn nuôi và sản xuất cho các địa phương phía Bắc tỉnh Ninh Thuận. Ảnh: Kim Sơ.
Cũng theo ông Lưu Anh Tuấn, hiện nay, một số hồ chứa nhỏ đã xuống mực nước chết, một số hồ chỉ để cấp nước sinh hoạt và chăn nuôi. Ngoài ra, hồ thủy điện Đơn Dương phát điện qua Nhà máy thủy điện Đa Nhim, cấp nước cho tỉnh Ninh Thuận qua hệ thống thủy lợi Nha Trinh - Lâm Cấm có dung tích thiết kế 169 triệu m3, hiện còn 84 triệu m3...
Để chủ động ứng phó với tình hình thiếu nước, hạn hán năm 2024, UBND tỉnh Ninh Thuận chỉ đạo điều tiết cấp nước ưu tiên cho sinh hoạt, dịch vụ của người dân; thứ đến mới cấp nước cho vật nuôi; tiếp đến mới cấp nước cho sản xuất nông nghiệp, trong đó, ưu tiên cho cây lâu năm có giá trị kinh tế cao, cây màu rồi mới đến cây lúa.
Theo tính toán của Sở NN-PTNT, tổng lượng nước cấp cho sinh hoạt của người dân, nước uống cho gia súc vật nuôi và các ngành công nghiệp, dịch vụ trong mùa khô năm 2024 trên địa bàn Ninh Thuận vào khoảng 16 triệu m3.
Căn cứ lượng nước còn lại, UBND tỉnh Ninh Thuận phê duyệt diện tích sản xuất vụ hè thu năm 2024 của Công ty Thủy nông Ninh Thuận hơn 24.100 ha, gồm diện tích lúa, cây màu, cây lâu năm và nuôi trồng thủy sản.
Nhiều hồ chứa nhỏ trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận đã cạn nước. Ảnh: MP.
Theo ông Lê Phạm Hòa Bình, Giám đốc Công ty TNHH MTV KTCTTL Ninh Thuận, qua kết quả tính toán cân bằng nước của các hồ chứa trên địa bàn tỉnh và nguồn nước của hồ chứa nước Đơn Dương cấp cho hạ du Ninh Thuận thì cơ bản sẽ đảm bảo cấp đủ nước phục vụ cho các nhu cầu thiết yếu và sản xuất nông nghiệp theo kế hoạch. Riêng hồ chứa nước Sông Cái, Công ty Thủy nông Ninh Thuận sẽ vận hành điều tiết nguồn nước để cấp nước cho sinh hoạt, sản xuất nông nghiệp cho khu tưới của hệ thống thủy lợi Tân Mỹ; bổ sung nguồn nước cho các hồ chứa nước Cho Mo, Thành Sơn và hệ thống Nha Trinh - Lâm Cấm kết hợp tận dụng lượng nước cấp để phát điện.
“Với tình hình thời tiết nắng và gió nhiều nên lượng nước hao hụt rất nhanh, nguy cơ thiếu nước tưới trong thời gian tới rất lớn. Trên cơ sở nguồn nước được bổ sung tại các hồ chứa trên địa bàn tỉnh và căn cứ lưu lượng xả nước từ hồ Đơn Dương, đến thời điểm hiện tại cơ bản đảm bảo phục vụ sinh hoạt cho nhân dân, nước uống cho gia súc và các ngành kinh tế trọng điểm của tỉnh và nước tưới cho cây trồng lâu năm”, ông Lê Phạm Hòa Bình cho biết.
Nhiều giải pháp đảm bảo nước tưới
Theo ông Lê Phạm Hòa Bình, vụ hè thu năm 2024 trên địa bàn Ninh Thuận cầm chắc xảy ra thiếu nước tưới cho sản xuất nông nghiệp, do đó để tiết kiệm nguồn nước, công ty đã chủ động tham mưu Sở NN-PTNT làm việc với Công ty Cổ phần Thủy điện Đa Nhim - HàmThuận - Đa Mi thống nhất lưu lượng chạy máy phát điện, để đảm bảo cấp nước cho vùng hạ du trong vụ hè thu. Thường xuyên theo dõi tình hình hoạt động của nhà máy thủy điện Đa Nhim để phối hợp chặt chẽ trong việc điều tiết hồ Đơn Dương thật chi tiết và hợp lý.
Hồ CK đã cạn trơ đáy, không thể cung cấp nước tưới vụ hè thu. Ảnh: MP.
“Chúng tôi điều tiết nước hồ Sông Cái hợp lý để đảm bảo nguồn nước cấp cho khu tưới đập dâng Tân Mỹ và hệ thống Nha Trinh - Lâm Cấm, tiếp nước cho khu tưới hồ Cho Mo và hồ Thành Sơn. Phối hợp với Công ty Cổ phần thủy điện Mỹ Sơn điều tiết nguồn nước trên Sông Cái hợp lý, đảm bảo hoạt động của nhà máy thủy điện Mỹ Sơn không ảnh hưởng đến việc điều tiết bổ sung nguồn nước cho hệ thống Nha Trinh - Lâm Cấm của hồ chứa Sông Cái, cùng các nhu cầu dùng nước khác ở hạ du nhà máy thủy điện Mỹ Sơn”, ông Lê Phạm Hòa Bình nói.
Hàng nghìn ha cây trồng vụ hè thu năm 2024 nguy cơ thiếu nước tưới do các hồ chứa nước đã dần cạn kiệt. Ảnh: MP.
Đối với các hệ thống đập dâng trên sông hưởng lợi trực tiếp từ nhà máy thủy điện Đa Nhim, công ty sẽ tăng cường điều tiết tưới luân phiên giữa các đập dâng Sông Pha, Bình Phú, 19/5, Đồng F, Nha Trinh, Lâm Cấm và các cống lấy nước trên kênh Chính.
Vận hành hợp lý các cống lấy nước để ưu tiên nguồn nước cấp cho nhà máy nước Tháp Chàm và các khu tưới vùng cuối kênh, đặc biệt vùng cuối kênh Bắc hệ thống thủy lợi Nha Trinh. Trường hợp nguồn nước của nhà máy thủy điện Đa Nhim không đảm bảo, Công ty Thủy nông Ninh Thuận sẽ bổ sung tiếp nước từ hồ chứa nước Sông Cái và hồ Sông Sắt để đảm bảo cho các nhu cầu ở hạ du.
“Sau khi kết thúc vụ đông xuân, đơn vị đã đóng nước tại các công trình thủy lợi để tập trung nạo vét khơi thông dòng chảy trên kênh, các cửa lấy nước, bể hút các trạm bơm; đồng thời tu sửa nâng cấp công trình nhằm đảm bảo dòng chảy thông suốt, hạn chế thất thoát, rò rỉ gây lãng phí nguồn nước. Tiếp tục phối hợp với các địa phương duy trì, củng cố các tổ đội thủy nông nội đồng để chủ động điều tiết tưới luân phiên, tiết kiệm theo phương pháp nông - lộ - phơi nhằm tiết kiệm tối đa nguồn nước”, ông Lê Phạm Hòa Bình cho biết.
Trong vụ hè thu, Công ty Thủy nông Ninh Thuận cùng với các địa phương rà soát lại quy hoạch, bố trí sản xuất theo hướng giảm dần diện tích đất lúa. Tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi cây trồng trên đất lúa kém hiệu quả, vùng gò đồi, cuối kênh sang cây trồng cạn sử dụng ít nước tại các khu vực tưới bằng trạm bơm. Ngoài ra, thực hiện tốt công tác thông tin, tuyên truyền về tình hình nguồn nước, xâm nhập mặn tới người dân để nâng cao ý thức trong việc sử dụng nước tiết kiệm.
