Một sức khỏe - tiếp cận tối ưu chống dịch bệnh từ động vật sang người

Sự kiện do Bộ NN-PTNT đồng chủ trì cùng các Bộ Y tế, Tài nguyên và Môi trường và Cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID).

Diễn đàn nhằm tổng kết các kết quả triển khai một sức khoẻ trên các lĩnh vực: Y tế, Nông nghiệp và Môi trường, công tác điều phối MSK trong năm 2023, chỉ rõ những hạn chế và kiến nghị giải pháp nhằm tăng cường phối hợp đa ngành thực hiện các mục tiêu và nhiệm vụ của Kế hoạch quốc gia đa ngành MSK. 

Theo Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến, khi có đại dịch xảy ra ở bất kỳ đâu, việc huy động phối hợp đa ngành, hợp tác đa phương là "kim chỉ nam" cho công tác phòng - chống dịch bệnh. Một sức khỏe do đó là phương pháp tiếp cận tối ưu để đảm bảo an toàn cho hành tinh và sức khỏe cho cộng đồng.

Nếu giai đoạn 2016 - 2020 có tổng số 50 dự án Một sức khỏe thì tới nay, đã có gần 100 chương trình, dự án Một sức khỏe được triển khai. Thành lập 5 nhóm kỹ thuật gồm: Phòng chống đại dịch; An toàn thực phẩm; Kháng kháng sinh; Động vật đồng hành; Từ nghiên cứu tới chính sách; Tạo diễn đàn cho các bên liên quan gặp gỡ, trao đổi rất sôi nổi các lĩnh vực chính của Khung đối tác, là cơ sở triển khai các dự án, chương trình cụ thể cho ưu tiên của Chính phủ, Chiến lược ngành được cụ thể hóa trong Kế hoạch quốc gia đa ngành về Một sức khỏe giai đoạn 2021-2025. 

Có được tiến độ và kết quả đáng khích lệ này sự quan tâm, chung tay, hỗ trợ kịp thời của các đối tác phát triển, đặc biệt là Mỹ, EU, Đức, Pháp và hợp lực các thành phần khác nhau nhằm hỗ trợ triển khai Khung Đối tác và Kế hoạch đa ngành quốc gia. Cả 3 Bộ đồng chủ trì rất ghi nhận, biết ơn và đánh giá rất cao các nỗ lực này từ phía các đối tác quốc tế và trong nước đã tập trung nguồn lực chung tay cùng Chính phủ Việt Nam trong công tác phòng chống dịch bệnh.

Về phía Bộ Y tế - cơ quan đồng chủ trì Khung đối tác Một sức khỏe, Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên nhận định công tác phòng, chống các dịch bệnh truyền nhiễm trong suốt 2 thập kỷ vừa qua đã cho thấy ngành y tế không thể đơn phương kiểm soát dịch bệnh, đặc biệt là các dịch bệnh có yếu tố liên ngành như bệnh lây truyền từ động vật sang người và các vấn đề như kháng kháng sinh, an toàn thực phẩm, vấn đề sức khỏe do ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu…

Hiện nay, quá trình toàn cầu hoá sâu rộng, giao thương gia tăng cùng với sự biến đổi khí hậu và đô thị hóa mạnh mẽ đã làm tăng sự tương tác giữa con người - động vật - hệ sinh thái. Điều này có thể làm biến đổi các tác nhân gây bệnh cũ và xuất hiện các tác nhân mới có nguy cơ đe dọa đến sức khỏe con người. Để ứng phó với những thách thức to lớn này, rất cần sự hợp lực của toàn xã hội và sự hỗ trợ và hợp tác của cộng đồng quốc tế.

Với tinh thần nêu trên, hợp tác theo hướng "Một sức khỏe" tiếp tục khẳng định là phương pháp tiếp cận tối ưu trong việc giải quyết các vấn đề liên quan đến sức khỏe cộng đồng.

Tại diễn đàn, bà Aler Grubs, Giám đốc quốc gia tổ chức USAID tại Việt Nam, chia sẻ, Việt Nam tiếp tục là quốc gia ưu tiên của USAID cho Chương trình An ninh y tế toàn cầu thông qua cơ chế MSK phối hợp đa ngành giữa y tế, nông nghiệp và môi trường nhằm góp phần kiểm soát các mối nguy về an ninh y tế toàn cầu. Thông qua quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước, USAID cam kết tiếp tục đồng hành và hỗ trợ Việt Nam trong các mục tiêu phát triển ổn định, hoà bình, thịnh vượng trong đó nhấn mạnh tới Chương trình an ninh y tế toàn cầu thông qua Khung đối tác Một sức khỏe về phòng chống bệnh dịch từ động vật sang người của Việt Nam để kiểm soát, ngăn ngừa các bệnh truyền nhiễm mới nổi.

Trong thời gian tới, các bên đều mong muốn bổ sung, hoàn chỉnh toàn diện các lĩnh vực thuộc Một sức khỏe trong mối tương tác giữa con người, thực vật, động vật và hệ môi trường sinh thái, đặc biệt, coi trọng cả sức khỏe thực vật, sức khoẻ đất…  trong nội dung Khung đối tác để đảm bảo tính toàn diện. Năm 2024, dự kiến sẽ có nhiều chương trình, hoạt động Một sức khỏe đa ngành được triển khai như Dự án Transform (thông qua Cargil); sáng kiến Nature4health (thông qua IUCN); Sáng kiến Prezode (thông qua CIRAD), Chương trình VOHICCE - Triển khai MSK Việt Nam trong bối cảnh biến đổi khí hậu và môi trường (thông qua UNDP)… nhằm triển khai các nhiệm vụ và lĩnh vực trọng tâm của Kế hoạch Một sức khỏe đa ngành.