Số cuộc ngừng việc tập thể có dấu hiệu tăng
Theo thông tin từ Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, những tháng cuối năm 2022, khi xuất hiện tình trạng một số doanh nghiệp chế biến gỗ, dệt may, da giày bị thiếu, cắt giảm đơn hàng dẫn đến nhiều người lao động bị giảm giờ làm, chấm dứt hợp đồng lao động, ảnh hưởng đến thu nhập, đời sống.
Gần 5.000 công nhân Công ty TNHH Viet Glory ngừng việc tập thể ngày đầu năm mới 2022 vừa qua. Ảnh: ST
Đặc biệt, một số vấn đề nổi cộm như tình trang nợ bảo hiểm xã hội, chủ doanh nghiệp bỏ trốn; số cuộc ngừng việc tập thể có xu hướng tăng lên. Cụ thể năm 2022, trên địa bàn cả nước xảy ra 144 cuộc ngừng việc tập thể, tăng 53 cuộc so với cùng kỳ năm 2021.
Ngoài ra, tình trạng thôi việc, bỏ việc của cán bộ, công chức, viên chức tăng nhiều; hoạt động cho vay “tín dụng đen” diễn ra tại các khu công nghiệp, khu kinh tế, khu chế xuất, khu tập trung đông công nhân lao động diễn biến phức tạp chưa có nhiều giải pháp hữu hiệu...
Trong năm qua, nhiều doanh nghiệp dệt may, da giày giảm từ 30 – 40% đơn hàng; chế biến gỗ giảm 50% đơn hàng. Theo báo cáo của các cấp công đoàn, có 441 doanh nghiệp với tổng số 624.786 lao động tại 25 tỉnh, thành phố bị ảnh hưởng. Trong đó có 562.400 lao động bị giảm giờ làm, 31.370 lao động bị chấm dứt hợp đồng lao động, 31.012 lao động nghỉ không lương, tạm hoãn hợp đồng lao động, nghỉ hưởng lương ngừng việc.
Một số tổng công ty ngành xây dựng nợ lương người lao động với số tiền 269 tỉ đồng, nợ tiền BHXH 435 tỉ đồng; một số tổng công ty ngành GTVT nợ lương gần 205 tỉ đồng, nợ BHXH 750 tỉ đồng.
Đáng lưu ý, theo thống kê của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, hiện có hơn 200.000 người lao động đang là nạn nhân của tình trạng chậm, trốn đóng BHXH, không được hưởng các chế độ, cả lương hưu.
Báo cáo Bộ Chính trị, trình Quốc hội phương án giải quyết
Đối với tình trạng trốn đóng, nợ BHXH, chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Nguyễn Đình Khang đề nghị Chính phủ giao Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với Bảo hiểm xã hội Việt Nam, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tổng hợp báo cáo tình hình doanh nghiệp nợ, trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN của người lao động, có giải pháp cụ thể xử lý con số hơn 200.000 người lao động đang là nạn nhân của tình trạng chậm, trốn đóng BHXH, không được hưởng các chế độ, kể cả lương hưu để báo cáo Bộ Chính trị và trình Quốc hội phương án giải quyết đảm bảo quyền lợi của người lao động.
Hơn 200.000 người lao động đang là nạn nhân của tình trạng chậm, trốn đóng BHXH, không được hưởng các chế độ, kể cả lương hưu. Ảnh: minh họa.
Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, chính quyền địa phương có biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp để ổn định sản xuất, kinh doanh; chỉ đạo thực hiện các chính sách hỗ trợ đối với người lao động bị giảm giờ làm, tạm hoãn hợp đồng lao động, chấm dứt hợp đồng lao động không đủ điều kiện hưởng bảo hiểm thất nghiệp do doanh nghiệp bị cắt giảm đơn hàng.
Ngoài ra, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cũng đề nghị Chính phủ trình cấp có thẩm quyền sớm thực hiện Đề án cải cách tiền lương cho cán bộ, công chức, viên chức theo Nghị quyết số 27 ngày 19/5/2018 của Hội nghị lần thứ 7, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong Doanh nghiệp.
Theo ông Khang, bên cạnh kết quả đã đạt được, công tác phối hợp hoạt động giữa Chính phủ và Tổng LĐLĐ Việt Nam vẫn còn một số hạn chế. Nhiều địa phương, sự vào cuộc của cơ quan quản lý nhà nước trong việc đảm bảo thực thi chính sách, pháp luật về lao động có thời điểm chưa quyết liệt. Công đoàn ở một số nơi chưa làm tốt tuyên truyền chủ trương, chính sách, pháp luật đến được đông đảo đoàn viên, người lao động.
Thời gian qua, Tổng Liên đoàn Lao động đã khảo sát, họp với công đoàn các địa phương bàn giải pháp cụ thể, vừa bảo đảm quyền lợi người lao động, vừa ổn định tình hình quan hệ lao động.
Theo Bộ Lao động – Thương binh & Xã hội, trong những năm qua, Bộ đã phối hợp chặt chẽ với Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và Bảo hiểm xã hội Việt Nam để đưa ra các biện pháp để giải quyết vấn đề này, từ nhắc nhở, động viên, thanh tra, kiểm tra, xử phạt… Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vẫn cố tình trốn tránh trách nhiệm với người lao động. Do đó, Bộ Lao động – Thương binh & Xã hội đề xuất cần phải rà soát lại cơ chế chính sách, để có giải pháp tháo gỡ vướng mắc để có thể bảo vệ tốt nhất quyền và lợi ích cho người lao động.
Tính đến ngày 16/12/2022, các bộ, ngành liên quan và Tổng Liên đoàn Lao động đã phối hợp tham mưu nội dung để Thủ tướng Chính phủ ban hành Công điện về các biện pháp ổn định, phát triển thị trường lao động linh hoạt, hiệu quả, bền vững và chăm lo đời sống người lao động. Tổ chức các hoạt động chăm lo Tết cho hơn 8,4 triệu lượt đoàn viên, người lao động với tổng số tiền 5.850 tỷ đồng.
Tình hình đoàn viên, người lao động, tình hình quan hệ lao động trước, trong, sau Tết Nguyên đán Quý Mão cơ bản ổn định, số vụ ngừng việc giảm hơn một nửa so với Tết Nguyên đán Nhâm Dần.
