Ngành mía đường nói chung và người trồng mía nói riêng đã có một niên vụ 2019-2020 đầy biến động và thử thách do hội nhập và dịch bệnh Covid-19. Trong cái khó ló cái khôn. Chính điều kiện trên là một đợt “khám sức khoẻ tổng quát” của ngành mía đường. Nhờ đó, doanh nghiệp cùng người trồng mía có cơ hội nhìn ra những thực trạng tồn đọng và khắc phục để có một ngành mía đường khoẻ mạnh.
Người trồng mía luôn là mắt xích quan trọng nhất
Mối quan hệ giữa người trồng mía và doanh nghiệp mía đường là một mối quan hệ hữu cơ, khi cả hai phải phụ thuộc lẫn nhau để tồn tại. Chính vì thế, cách gọi người trồng mía là khách hàng thể hiện rõ quan điểm này của TTC Sugar. Để phục vụ hàng triệu người tiêu dùng những sản phẩm đường sạch, TTC Sugar phải đảm bảo hàng chục ngàn hộ khách hàng trồng mía của mình thịnh vượng.
Hai yếu tố đảm bảo lợi nhuận cho người trồng mía là giá mía và chi phí sản xuất. Trong đó giá mía khách quan phụ thuộc vào thị trường. Yếu tố còn lại, chi phí sản xuất mang tính chủ quan hoàn toàn có thể tiết giảm để tăng lợi nhuận nhờ cải thiện trình độ canh tác. Với những thuận lợi về khí hậu và thổ nhưỡng, năng suất mía đường Việt Nam không thua kém quá nhiều so với các nước trong khu vực. Nếu người trồng mía được đầu tư quy trình canh tác bài bản thì hoàn toàn có thể cạnh tranh sòng phẳng với mía đường Thái Lan và theo kịp những quốc gia hàng đầu như Brazil, Úc, Mỹ,…
Mía đường Việt Nam hoàn toàn có thể cạnh tranh với các nước khác như Thái Lan (Hình ảnh máy thu hoạch tại Vùng nguyên liệu Tây Ninh của TTC Sugar).
Để thực hiện được tham vọng đó, các đơn vị thành viên của TTC Sugar như: Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Mía đường Thành Thành Công (SRDC), Công ty Cổ phần Phát triển Nông nghiệp Thành Thành Công (TTC-AD), Trung tâm Cơ giới Nông nghiệp 3S (TTC-3S)… hình thành nên một “hệ sinh thái mía đường”. Đây là điều kiện cần cho sự quá trình chuyển đổi ngành mía đường.
Tuy nhiên, việc áp dụng quy trình canh tác tiên tiến đòi hỏi nguồn vốn lớn, khả năng quản trị để đem lại hiệu quả tương xứng. Chính vì thế, người trồng mía chính là người quyết định là điều kiện đủ cho sự thay đổi để phát triển này của cây mía.
Cây mía vẫn là lựa chọn hàng đầu của người nông dân
Cây mía với sức sống mạnh mẽ và bền bỉ nên là lựa chọn hàng đầu tại những vùng có khí hậu, thổ nhưỡng khắc nghiệt như Ayun Pa, Ninh Hoà hay Phan Rang – nơi những cây trồng khác chịu thua. Với những người dân nơi đây, cây mía là người bạn thuỷ chung qua thời gian và thử thách.
Ở vùng phía Nam tỉnh Gia Lai, với địa hình không bằng phẳng, ít mưa đôi khi hạn hán kéo dài, TTC Sugar đưa ra nhiều giải pháp hỗ trợ cho người trồng mía như: cày ngầm, trồng mía hố, gel giữ ẩm… Ông Trương Văn Thệ (làng Kte, xã Hbông, huyện Chư Sê, Gia Lai) tâm sự: “Tôi trồng mía từ năm 2005 đến nay là 15 năm, từ khi chưa có dâu rể đến bây giờ là cháu nội ngoại đã đi học cả rồi. Nhìn chung cây mía là loại cây nông nghiệp hàng đầu ở đất này. Có thể không bằng cây công nghiệp như tiêu, cà phê. Nhưng so với các nông nghiệp như cây lúa, cây mì thì hơn hẳn. Cây mì làm cũng mất một năm như cây mía nhưng thường thất bại. Cây mía thì được nhà máy hỗ trợ, bao tiêu nên ổn định hơn nhiều”.
Ông Trương Văn Thệ tự tin gắn bó với cây mía vì được hỗ trợ từ nhà máy.
Còn tại Ninh Hoà - Khánh Hoà, trong những năm gần đây điều kiện thời tiết khắc nghiệt luôn là mối lo của người nông dân. Theo anh Lê Tấn Phước (xã Ninh Xuân, huyện Ninh Hoà, Khánh Hoà) thì sự đồng hành của TTC Sugar đã giúp bà con phần nào vượt qua được khó khăn và ổn định cuộc sống. Anh Phước cho rằng trong bối cảnh hội nhập hiện nay, nông dân và nhà máy cùng nhau chia sẻ để tiếp tục phát triển.
Còn theo anh Đỗ Văn Sanh một nông dân trẻ tại xã Biên Giới, Châu Thành, Tây Ninh cho biết: “Qua hơn 10 năm trồng mía tôi đã tích luỹ kinh nghiệm, kết hợp áp dụng với công nghệ cao. Từ đó thu nhập gia đình tương đối ổn định. Trong niên vụ này tôi dự tính để lại toàn bộ diện mía gốc và mở rộng thêm hơn 2 héc ta mía tơ. Với năng suất hiện tại cho nguồn thu ổn định từ 25-30 triệu đồng/ha/năm”.
Tương lai từ những cánh đồng mía lớn
Không thể phủ nhận được những khó khăn đã ảnh hưởng đến diện tích mía tại các vùng nguyên liệu. Lãnh đạo TTC Sugar luôn tâm niệm rằng “Người trồng mía giàu thì nhà máy mới vui”. Do đó, nhiều chính sách của TTC Sugar được đưa ra nhằm tháo gỡ các khó khăn cho người trồng mía, giúp họ yên tâm mở rộng quy mô canh tác. Cụ thể trong chương trình dồn điền giao khoán, TTC Sugar chủ động thuê các diện tích đất lớn, tập trung để giao lại cho người trồng mía canh tác. Chương trình này đang cho thấy những thành quả đầu tiên là những ruộng mía tập trung và cơ giới hoá tốt.
Ông Nguyễn Văn Chuốt, một nông dân trồng mía lớn ở khu vực Tây Ninh cho rằng sự chia sẻ của doanh nghiệp cùng với tình yêu cây mía là lí do ông gắn bó lâu dài cùng cây mía. Trồng mía là niềm tự hào của ông cùng gia đình khi các con ông tiếp tục kế nghiệp và mở rộng diện tích trồng hơn 500 héc ta ở cả Việt Nam và Campuchia.
Ông Đặng Văn Hùng (xã Mỏ Công, Tân Biên, Tây Ninh) một cựu chiến binh và nông dân kì cựu tại Tây Ninh từng phá mía trồng cao su. Tuy nhiên trong vụ 2020-2021, ông quyết định phát triển lại diện tích trồng mía hơn 28 héc ta. Một trường hợp khác là ông Võ Văn Hoan (xã Tân Bình, Tân Biên, Tây Ninh) đã chuyển đổi hơn 16 héc ta trồng mì và lên kế hoạch chuyển đổi hơn 40 ha cao su sang trồng mía sau khi tiếp xúc với chính sách niên vụ 2020-2021 của TTC Sugar.
Những cánh đồng mía lớn của người dân Tây Ninh là tiền đề để áp dụng công nghệ kỹ thuật.
Người nông dân gắn bó với cây mía là tín hiệu khả quan cho ngành mía đường, khi người nông dân và nhà máy cùng nhau tìm giải pháp ứng phó trong bối cảnh bắt đầu hội nhập đầy khó khăn. Đáng mừng hơn, nhiều “doanh nông” mía đường đã tìm thấy “cơ” trong “nguy” để phát triển và làm giàu cùng cây mía. Đây là điều mà những doanh nghiệp mía đường như TTC Sugar cảm thấy tự hào.
