Nhà thơ Vũ Duy Thông (1944-2021).
Nhà thơ Vũ Duy Thông sinh ngày 26/2/1944 tại thôn Yên Bài, xã Tự Lập, huyện Mê Linh, tỉnh Vĩnh Phúc. Thuở nhỏ, ông đã theo bố mẹ lên chiến khu Việt Bắc kháng chiến chống Pháp. Nhà thơ Vũ Duy Thông sau khi tốt nghiệp khoa Văn ở Đại học Tổng hợp Hà Nội, tiếp tục nhận có thêm bằng cử nhân Đại học Ngoại Ngữ và Đại học Kinh tế quốc dân.
Ở tuổi 50, nhà thơ Vũ Duy Thông có được học vị Tiến sĩ Mỹ học và học hàm Phó Giáo sư Văn học.
Nhà thơ Vũ Duy Thông gắn bó 30 năm với Thông tấn xã Việt Nam, rồi chuyển sang làm Tổng Biên tập Diễn đàn Văn Nghệ Việt Nam, rồi đảm nhận cương vị Vụ trưởng Vụ Báo chí - Ban Tuyên giáo trung ương cho đến ngày nghỉ hưu.
Nhà thơ Vũ Duy Thông là một gương mặt của thế hệ chống Mỹ cứu nước. Quê nhà trở thành cảm hứng để nhà thơ Vũ Duy Thông có tập thơ “Miền trung du” trình làng thi ca vào năm 1977. Sự nghiệp sáng tác của nhà thơ Vũ Duy Thông có 12 tác phẩm cả thơ và văn xuôi, tiêu biểu như “Những đám lá đổi màu”, “Tình yêu người thợ”, “Gió đàn”, “Trái đất không chỉ có một người”, “Chối từ cô đơn”, “Và cuộc đời sẽ cứu rỗi”…
Ngoài công trình nghiên cứu “Cái đẹp trong thơ kháng chiến Việt Nam 1945-1975”, nhà thơ Vũ Duy Thông cũng dành nhiều tâm huyết để viết cho thiếu nhi qua các tác phẩm “Ai là bạn tốt”, “Cây bưởi ngây thơ và con bướm sặc sỡ”, “Chú tôm gõ mõ”, “Chiếc kẹo tàng hình”…
Nhiều trang viết của nhà thơ Vũ Duy Thông được đưa vào sách giáo khoa bậc tiểu học , như bài thơ “Bè xuôi sông La” viết năm 1967: “Bè đi chiều thầm thì/ Gỗ lượn đàn thong thả/ Như bầy trâu lim dim/ Đắm mình trong êm ả/ Sóng long lanh vẩy cá/ Chim hót trên bờ đê/ Ta nằm nghe nằm nghe /Giữa bốn bề ngây ngất/ Mùi vôi xây rất say/ Mùi lán cưa ngọt mát/ Trong đạn bom đổ nát/ Bừng tươi nụ ngói hồng/ Đồng vàng hoe lúa trổ/ Khói nở xòa như bông”.
Nhà thơ Vũ Duy Thông quan niệm về sáng tác và cảm thụ văn chương: “Thơ như không khí, như nắng trời, như hạnh phục và khổ đau, như tình yêu và căm hận… rất khó nắm bắt nhưng lại dễ biết có nó hoặc không có nó. Vậy đừng mất công đi tìm những khuôn phép cũ hay mới cho thơ, càng không nên vì thơ mà lo lắng số người viết và số người đọc nhiều hay ít. Sự cần thiết của nhà thơ và người đọc là tìm đến những bài thơ hay. Những bài thơ hay có mặt ở nơi mà nhờ nó, con người khao khát sống hơn, tin người khác hơn và yêu mình hơn”.
Khi đã bước qua tuổi 70, nhà thơ Vũ Duy Thông vẫn Ủy viên thường trực Hội đồng Lý luận Phê bình văn học nghệ thuật trung ương. Rất tiếc, căn bệnh tim và lần tai biến đã tách ông ra khỏi thế giới văn chương mà ông say đắm. Vài năm gần đây, nhà thơ Vũ Duy Thông không còn dịp lui tới với bạn bè thi ca.
Và chiều 28/5/2021, nhà thơ Vũ Duy Thông đã trút hơi thở cuối cùng tại nhà riêng. Vĩnh biệt nhà thơ Vũ Duy Thông, không thể không nhắc lại những dòng thơ ông từng gửi gắm: “Mai sau trên những bãi cồn/ Đừng tìm tôi dưới cỏ non xanh dày/ Bởi tôi đã có phút giây/ Từng theo đàn sếu xoãi bay trong mù”.
