Dù Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Thành Biên nhận trách nhiệm về giá muối giảm, làm diêm dân thiệt thòi, nhưng những giải thích của vị Thứ trưởng về thời điểm cho NK muối và giải pháp “vớt vát” để thu mua hết muối cho dân đầy mâu thuẫn. Điều này, liệu có tiếp tục đẩy giá muối xuống?
Cấp mà DN không nhập
Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Thành Biên khẳng định: Không phải vì Bộ Công thương cấp hạn ngạch cho NK muối làm giá muối trong nước giảm. Việc cấp hạn ngạch không có ảnh hưởng gì đến việc SX muối trong nước. Các NM công nghiệp không dùng muối trong nước SX mà chỉ dùng muối NK. Các DN này không phụ thuộc vào việc được mùa muối hay mất mùa muối. Được hay không được mùa, như mọi năm thì DN vẫn NK.
Được biết sau nhiều lần làm việc với Cục Chế biến, thương mại NLTS và nghề muối (Bộ NN-PTNT), Bộ Công thương thừa biết rằng năm 2010 thời tiết sẽ rất thuận lợi cho làm muối và càng hiểu dự báo sẽ được mùa lớn. Là Bộ có trách nhiệm tiêu thụ sản phẩm cho nông dân, lẽ ra khi biết trong nước được mùa muối thì Bộ Công thương phải tìm biện pháp để tiêu thụ hết muối cho diêm dân, đảm bảo giá không bị giảm đến như hiện nay (vì thời điểm đó giá muối đã giảm) chứ sao lại quyết định cho NK?
Vả lại, lời giải thích của Thứ trưởng Nguyễn Thành Biên, rằng NK muối không ảnh hưởng gì đến giá muối sản xuất trong nước, về góc độ thị trường mà nói, chỉ cần động thái cho phép NK thôi là DN, tư thương đã ép giá diêm dân rồi hoặc tư thương và các DN tiêu thụ muối sẽ chần chừ không mua của dân, chờ xem các DNNK thế nào. Đây là những nguyên nhân đẩy giá muối trong nước xuống thấp hơn nữa.
Điều này có thể chứng minh một cách thuyết phục là đến nay chỉ có 20 ngàn tấn muối được NK theo hạn ngạch. Dù Thứ trưởng Nguyễn Thành Biên và ông Cục trưởng Cục Hoá chất, Bộ Công thương giải thích lý do này khác, nhưng cái chính là ở thời điểm Bộ Công thương cho NK muối thì giá muối trong nước đã giảm khá mạnh, các DN sẽ chẳng dại gì mà NK thêm muối vì NK nhiều mà tới đây giá muối trong nước tiếp tục giảm sâu thì các DN dễ rơi vào lỗ nặng. Nếu chủ trương cho NK muối vào thời điểm vừa rồi là đúng đắn thì các DN phải NK ồ ạt rồi chứ, sao chỉ có 20 ngàn tấn được NK? Điều đó chỉ có thể giải thích là thời điểm cho NK muối là không phù hợp.
DN thăm dò, diêm dân chết tắc
Trao đổi với NNVN, đại diện một DNNK muối cho hay, với những gì đang diễn ra, giới DN, các DN thu mua, DN chế biến công nghiệp đều đang thăm dò xem tình hình thế nào, ngay cả các DN đã được cấp quota rồi cũng không dám NK. Nếu giá muối trong nước tiếp tục giảm thì dù có quota NK vào thời điểm này cũng sẽ thua thiệt hơn so với mua muối trong nước.
Hiện nay, lượng muối mà các DN đang trữ từ trong và sau Tết không phải là nhỏ. Trong khi đó, diêm dân sản xuất muối ra thì phải bán. Điều này sẽ làm cho giá muối trong thời gian tới còn tiếp tục giảm. Đại diện DN này cũng khẳng định, việc cho phép các DNNK muối công nghiệp, NK về đến cảng thì kiểm soát được nhưng sau đó họ bán ra ngoài thì ai quản lí? Hoặc họ chỉ đưa vào chế biến, làm một vài động tác mà không tốn kém lắm sau đó bán ra thị trường thì có “ma” mới biết. “Nếu việc cho phép NK muối vào thời điểm tháng 4-5, thời điểm giá muối đã được định hình ổn định thì mới không bị ảnh hưởng như hiện nay”.
Thứ trưởng Nguyễn Thành Biên nói: Chúng tôi đã chỉ đạo các DN tăng cường sử dụng muối trong nước, hạn chế muối NK ở những lĩnh vực nào, ngành nghề nào mà có thể sử dụng được. Giải pháp này có vẻ như mâu thuẫn với việc Thứ trưởng Nguyễn Thành Biên khẳng định là các NM công nghiệp không sử dụng muối trong nước, mà phải NK muối công nghiệp về mới đáp ứng được.
Theo DN chế biến muối thì giá muối diêm dân bán ra giảm không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập của diêm dân mà còn ảnh hưởng hưởng đến SXKD của các DN. “Hiện nay tư thương, hoặc DN chỉ thu mua muối của diêm dân có 400đ/kg, nhưng do xăng dầu tăng giá, chi phí vận chuyển tăng, vận chuyển được muối từ Nam ra Bắc đội tổng chi phí lên rất lớn. Các DN tiêu thụ sản phẩm chế biến cứ hỏi, giá muối thu mua của dân thấp thế, sao sản phẩm bán ra vẫn không xuống, DN biết giải thích thế nào? Như thế có phải là thiệt thòi cả người sản xuất muối cả DN chế biến, tiêu thụ muối sao?”- đại diện một DN phân tích.
Các DN khẳng định giá muối sẽ còn xuống, nhưng sẽ không xuống nhanh. Các DN thu mua, chế biến muối đang ở vào thời điểm thăm dò, nghe ngóng. Và như vậy, thì dù Bộ Công thương có chỉ đạo quyết liệt việc các DN tích cực mua muối, tích cực sử dụng muối trong nước cũng khó mà đạt mục đích như Thứ trưởng Nguyễn Thành Biên mong muốn. Diêm dân biết làm sao bây gì?
