Tiền thân là Trường Công nhân kỹ thuật tàu cuốc, được thành lập năm 1968 trực thuộc Bộ Thuỷ lợi (nay là Bộ NN- PTNT), Trường CĐ nghề Cơ điện và Thuỷ lợi (CĐNCĐ&TL) hiện là ngôi trường duy nhất ở nước ta còn duy trì và đào tạo nghề tàu cuốc.
Đóng trên địa bàn xã Dân Tiến, huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên, một tỉnh nằm ở trung tâm vùng ĐBSH nên đem lại cho Trường CĐNCĐ&TL ưu thế nhất định về giao thông địa lý. Trải qua hơn 40 năm thăng trầm phát triển, hiện Trường đã khẳng định được vị thế, uy tín và tầm lớn mạnh của mình ở phía Bắc về quy mô, chất lượng đào tạo các ngành nghề về thủy lợi, cơ khí, đặc biệt là các ngành sở trường như vận hành, sửa chữa công trình thủy lợi, ngành tàu cuốc.
Với ba cấp đào tạo cơ bản là cao đẳng, trung cấp và sơ cấp nghề cho nhiều ngành nghề khác nhau, mỗi năm Trường cung cấp cho các đơn vị tuyển lao động từ 1.200-1.400 công nhân kỹ thuật lành nghề. Phát huy thế mạnh trang thiết bị và đội ngũ chuyên gia, giáo viên giỏi, nhà trường phối hợp với các đơn vị thực hiện các hợp đồng kinh tế; tham gia nghiên cứu khoa học, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Từ năm 2005 đến nay, có 42 đề tài khoa học do cán bộ, giáo viên trong trường nghiên cứu có giá trị ứng dụng vào thực tế rất cao.
Hiện nhà trường có đội ngũ giáo viên có trình độ, tay nghề giỏi; trên 93,6% có trình độ đại học và sau đại học; quy mô đào tạo từ 1.200–1.400 sinh viên hệ chính quy và trên 600 sinh viên hệ ngắn hạn và liên kết đào tạo. Hơn 40 năm qua, nhà trường đã đào tạo được trên 23.000 công nhân lành nghề, bồi dưỡng nâng bậc thợ cho gần 7.000 công nhân, phổ cập nghề cho hơn 1,5 nghìn học sinh...
Từ một trường chỉ đào tạo duy nhất nghề tàu cuốc, đến nay Trường CĐNCĐ&TL đã phát triển lên 17 ngành nghề đào tạo gồm: điện công nghiệp, điện tử công nghiệp, công nghệ ô tô, hàn, vận hành và sửa chữa trạm thuỷ điện, cơ điện nông thôn, cấp thoát nước, vận hành nhà máy thủy điện, quản lý và khai thác công trình thuỷ lợi, cơ điện tử, lập trình máy tính, kế toán, điều khiển tầu cuốc, công nghệ máy tàu…
Thầy Dương Đức Phương – Hiệu trưởng Trường CĐNCĐ&TL cho biết: Mặc dù hiện nay trường đã phát triển đa dạng ngành nghề nhằm bắt kịp, thích nghi, đáp ứng nhu cầu của xã hội, song trọng tâm phát triển đào tạo của Trường CĐNCĐ&TL vẫn chọn ngành có thế mạnh truyền thống lâu đời là tàu cuốc và vận hành công trình thủy lợi làm trọng tâm, mũi nhọn phát triển. Theo số liệu thống kê mới nhất, trong tổng số trên 23.000 công nhân kỹ thuật lành nghề mà trường đã đào tạo hơn 40 năm qua, chiếm 37,1% là nghề tàu cuốc, 21,7% là nghề vận hành sửa chữa trạm bơm, bơm điện và quản lý khai thác công trình thủy lợi.
Với những ngành nghề như tàu cuốc và thủy lợi Trường CĐNCĐ&TL đã áp dụng cơ chế ưu đãi giảm học phí chỉ thu mỗi tháng từ 20.000 – 40.000 đồng (các ngành khác từ 150.000 – 300.000 đồng) nhằm thu hút các em có hoàn cảnh gia đình khó khăn theo học. Hai năm trở lại đây, các em học sinh đã bắt đầu có cái nhìn khác về những ngành nghề tưởng chừng bị lãng quên như tàu cuốc và thủy lợi.
Dù còn khó khăn về kinh phí, trang thiết bị, nhưng vừa qua Trường CĐNCĐ&TL đã đầu tư 3,5 triệu đô la Mỹ tương đương gần 70 tỷ đồng mua phần đầu chiếc tàu cuốc công nghệ mới nhất của Hà Lan và Pháp cho sinh viên thực hành nhằm bắt kịp với công nghệ tàu cuốc trên thế giới hiện nay. Thầy Phương cho biết, do kinh phí hạn hẹp nên nhà trường bước đầu chỉ có thể mua được phần đầu của chiếc tàu cuốc, các bộ phận khác của tàu thì đặt hàng các đơn vị sản xuất, gia công trong nước.
Phải thừa nhận rằng, cho dù đạt được những thành công nhất định, song khó khăn trước mắt mà Trường CĐNCĐ&TL gặp phải không hề nhỏ. Trăn trở lớn nhất của thầy hiệu trưởng Dương Đức Phương hiện nay nhà trường rất thiếu học viên cho những ngành nghề thế mạnh như tàu cuốc, vận hành, sửa chữa các công trình thủy lợi. Các em đăng ký vào các ngành nghề này rất khiêm tốn, trong khi đó những nghề này đào tạo ra đến đâu là có đơn vị đặt hàng đến đó. Ví dụ như ngành tàu cuốc mỗi năm chỉ có 50 thí sinh đăng ký học mà đơn đặt hàng lên tới hơn 200 em.
Để khắc phục tình trạng thiếu sinh viên ở những ngành nghề thế mạnh mũi nhọn như tàu cuốc, thủy lợi, trước mỗi kỳ tuyển sinh hàng năm, nhà trường đều cử cán bộ và giảng viên về tận các thôn, xóm tuyên truyền tư vấn học sinh khối 11, 12 về những ngành nghề mà hiện nay giới trẻ không mặn mà cho lắm. Bên cạnh đó, sau khi các thí sinh nhập học, nhà trường tiếp tục có một buổi tư vấn những ngành nghề tuy không "hót" nhưng lại rất dễ xin việc khi ra trường như tàu cuốc nhằm thu hút học viên đăng ký học.
