Ông Donald Trump và bà Kamala Harris bắt tay trước khi bắt đầu cuộc tranh luận. Ảnh: CNN.
Vào lúc 21h ngày 10/9 giờ địa phương (tức 8h ngày 11/9 giờ Hà Nội), Phó Tổng thống Kamala Harris và cựu Tổng thống Donald Trump đã có cuộc tranh luận trực tiếp đầu tiên kể từ khi Tổng thống Joe Biden tuyên bố dừng tranh cử và ủng hộ bà Harris đại diện đảng Dân chủ chạy đua vào Nhà Trắng.
Cuộc tranh luận do đài ABC điều phối với thời lượng khoảng 90 phút, song không có khán giả trực tiếp. Địa điểm tổ chức là Trung tâm Hiến pháp Quốc gia (NCC) ở Philadelphia, Pennsylvania.
Hai ứng viên không được phép mang theo đạo cụ hay tài liệu chuẩn bị sẵn lên bục tranh luận. Ông Trump và bà Harris sẽ có 2 phút trả lời câu hỏi của người điều phối, 2 phút phản biện và thêm một phút để làm rõ hoặc phản hồi lại. Micro của các ứng viên chỉ được bật khi đến lượt phát biểu.
Bà Harris và ông Trump đã chào hỏi, bắt tay nhau trước khi bước vào cuộc tranh luận trực tiếp đầu tiên, điều đã không xảy ra trong cuộc tranh luận trước đó giữa ông Trump và ông Biden.
Câu hỏi đầu tiên là về vấn đề kinh tế và liệu bà Harris có nghĩ rằng "người Mỹ đang khá giả hơn so với 4 năm trước hay không?"
Phó Tổng thống cho biết bà "được nuôi dưỡng trong một gia đình thuộc tầng lớp trung lưu" và do đó bà là "người duy nhất trên sân khấu này có kế hoạch" về việc thúc đẩy tầng lớp lao động. "Tôi tin vào tham vọng, khát vọng, ước mơ của người dân Mỹ, và đó là lý do tại sao tôi luôn suy nghĩ và thực sự có một kế hoạch để xây dựng điều mà tôi gọi là nền kinh tế cơ hội", bà Harris nói.
Để làm được điều này, bà Harris cho biết bà có kế hoạch làm cho nhà ở có giá cả phải chăng hơn, mở rộng tín dụng thuế và đưa ra các khoản khấu trừ thuế cho các doanh nghiệp nhỏ mới thành lập. Bà cũng nói rằng chính quyền Biden phải "dọn dẹp mớ hỗn độn của Donald Trump" sau nhiệm kỳ của đảng Cộng hòa.
Đáp lại, ông Trump cáo buộc chính phủ Mỹ hiện tại đã không thể kiềm chế được lạm phát. "Hãy nhìn xem, chúng ta hiện có một nền kinh tế yếu kém vì lạm phát... Điều này ảnh hưởng đến nhiều quốc gia khác. Chúng ta hiện đáng đối mặt với tình trạng lạm phát mà hiếm khi xảy ra với đất nước chúng ta và có lẽ đây là đợt lạm phát nghiêm trọng nhất trong lịch sử nước Mỹ", ông nói.
"Bà ấy không có bất kỳ kế hoạch nào. Bà ấy đã sao chép kế hoạch của ông Biden. Bà ấy chỉ có thể nói 'tôi sẽ cố gắng giảm thuế'. Bà ấy không có kế hoạch thực sự nào cả", ông Trump nói.
Bà Harris không trả lời lý do tại sao chính quyền Tổng thống Biden giữ nguyên một số mức thuế thời ông Trump, nhưng đã chỉ trích các chính sách của ông Trump đối với Trung Quốc, cho rằng chính quyền của ông cho phép bán vi mạch cho Trung Quốc, giúp Bắc Kinh tăng cường sức mạnh quân sự.
Về vấn đề nhập cư, ông Trump chỉ trích các chính sách biên giới của đảng Dân chủ, tuyên bố rằng người nhập cư đang "ồ ạt tràn vào các thị trấn". Ông cũng cáo buộc những người nhập cư đã giết và ăn thịt thú cưng của người dân thị trấn Springfield, Ohio.
Tuy nhiên, người điều phối tranh luận David Muir nói với cựu tổng thống rằng đài ABC News đã liên lạc với giới chức ở Springfield và "không có căn cứ nào" chứng minh cáo buộc người nhập cư gây tổn hại vật nuôi của dân địa phương.
Biểu cảm của bà Harris khi nghe ông Trump phát biểu trong cuộc tranh luận trực tiếp, tại Philadelphia hôm 10/9. Ảnh: Reuters.
Về vấn đề ở Trung Đông, bà Harris được hỏi rằng bà sẽ làm trung gian cho một thỏa thuận giữa Israel và Hamas như thế nào. "Phải có một giải pháp an ninh cho Israel và người dân Israel, và một phương án công bằng cho người Palestine. Nhưng có một điều tôi sẽ luôn đảm bảo với các bạn, tôi sẽ luôn ủng hộ Israel có đủ khả năng tự vệ. Nhưng chúng ta phải có một giải pháp hai nhà nước và tái thiết Gaza, nơi người Palestine được an toàn, có quyền tự quyết và sự tôn trọng mà họ xứng đáng được hưởng".
Ông Trump cho rằng cuộc xung đột sẽ không xảy ra nếu ông nắm quyền. Ông cũng cho rằng bà Harris "ghét Israel", và Harris trả lời: "Điều đó hoàn toàn không đúng. Toàn bộ sự nghiệp và cuộc đời tôi đã ủng hộ Israel và người dân Israel". Ông Trump tiếp tục khẳng định rằng cuộc chiến sẽ không xảy ra dưới thời của ông. "Điều này sẽ không bao giờ xảy ra. Tôi sẽ giải quyết vấn đề đó nhanh chóng, và tôi sẽ chấm dứt cuộc chiến giữa Ukraine và Nga", ông nói.
Phó Tổng thống Kamala Harris cho rằng "các nhà lãnh đạo thế giới đang cười nhạo Donald Trump" trong cuộc tranh luận Tổng thống này.
"Tôi đã đi khắp thế giới với tư cách là Phó Tổng thống Mỹ, và các nhà lãnh đạo thế giới đang cười nhạo ông Donald Trump. Tôi đã nói chuyện với các nhà lãnh đạo quân sự, một số người đã làm việc với ông ấy, và họ nói rằng ông là một nỗi hổ thẹn", Harris nói, quay sang nhìn ông Trump.
Đáp lại bà Harris, ông Trump ca ngợi Thủ tướng Hungary, gọi ông Viktor Orban là "một trong những người đàn ông được kính trọng nhất và là một người cứng rắn". Ông Trump cho biết ông Orban nói với ông rằng: "Nếu ông Trump trở lại ghế Tổng thống, họ (Trung Quốc và Nga) sẽ phải sợ ông ấy".
Về cuộc xung đột ở Ukraine, bà Harris cho rằng: "Nếu Donald Trump là Tổng thống, ông Putin giờ đã ngồi ở Kiev rồi", đồng thời ca ngợi NATO là "liên minh quân sự vĩ đại nhất mà thế giới từng biết".
"Nhờ có viện trợ quân sự của chúng tôi, nhờ các hệ thống phòng không, đạn dược, pháo, lao, xe tăng Abrams mà chúng tôi đã cung cấp, Ukraine vẫn là một quốc gia độc lập và tự do", bà nói.
Ông Trump được hỏi liệu ông có muốn Ukraine giành chiến thắng trong cuộc chiến với Nga hay không. Ông Trump đã không trả lời câu hỏi. Thay vào đó, ông nói: "Tôi muốn chiến tranh chấm dứt. Tôi không muốn có thêm người phải thiệt mạng". Ông Trump cho rằng chính quyền Biden "yếu đuối và ngu ngốc" trong cuộc xung đột Nga - Ukraine.
Ông Trump quay sang chỉ trích việc chính quyền Biden rút quân khỏi Afghanistan. Bà Harris phản bác rằng: "4 tổng thống nói rằng họ sẽ chấm dứt chiến tranh Afghanistan, và Joe Biden đã làm điều đó. Và kết quả là, người dân Mỹ không phải trả thêm 300 triệu USD mỗi ngày cho cuộc chiến bất tận đó".
Bà Harris sau đó tiếp tục chỉ trích cách xử lý chính sách đối ngoại của ông Trump, nói rằng ông "đã đàm phán một trong những thỏa thuận yếu kém nhất mà bạn có thể tưởng tượng" về vấn đề này trong thời gian làm Tổng thống. "Ông ấy đã bỏ qua chính phủ Afghanistan. Ông ấy đã đàm phán trực tiếp với một tổ chức khủng bố có tên Taliban", bà nói.
Ông Donald Trump phát biểu trong cuộc tranh luận tổng thống với Kamala Harris tại Trung tâm Hiến pháp Quốc gia ở Philadelphia hôm 10/9. Ảnh: AP.
Trong phát biểu kết thúc tranh luận, Bà Harris tuyên bố rằng với nền tảng là một công tố viên, bà sẽ là một ứng viên hoàn hảo để lãnh đạo đất nước, đồng thời thề sẽ bảo vệ "quyền và tự do" của người dân Mỹ.
"Tôi sẽ là một Tổng thống sẽ bảo vệ các quyền và tự do cơ bản của người dân, bao gồm quyền cho phép một người phụ nữ đưa ra quyết định đối với cơ thể của chính mình và không để chính phủ bắt buộc cô ấy phải làm gì. Tôi sẽ nói với bạn, tôi bắt đầu sự nghiệp của mình với tư cách là một công tố viên. Tôi từng là tổng chưởng lý, thượng nghị sĩ Mỹ và hiện là Phó Tổng thống. Tôi chỉ có một khách hàng duy nhất, đó là người dân".
Trong phát biểu kết thúc tranh luận của mình, ông Trump đã đặt câu hỏi về những cam kết của bà Harris. "Bà ấy chỉ nói rằng bà ấy sẽ làm mọi điều tuyệt vời cho người dân... Nhưng tại sao bà ấy không làm điều này trước đó? Bà ấy đã ở đó được ba năm rưỡi rồi. Những gì những người này đã làm cho đất nước chúng ta là phá hoại đất nước của chúng ta. Tổng thống và Phó Tổng thống tồi tệ nhất trong lịch sử đất nước chúng ta", ông Trump nói.
Cuộc tranh luận giữa ông Trump và bà Harris kết thúc vào 22h45 ngày 10/9 giờ địa phương (tức 9h45 ngày 11/9 giờ Hà Nội), sau 1 tiếng 45 phút tranh luận với 2 lần giải lao. Kết thúc cuộc tranh luận, ông Trump đã tuyên bố chiến thắng trên mạng xã hội với dòng trạng thái "Tôi nghĩ rằng đây là cuộc tranh luận tốt nhất của tôi từ trước đến nay, đặc biệt là khi 3 đấu 1". Trong khi đó, đảng Dân chủ chia sẻ hình ảnh bà Harris với chú thích "Người chiến thắng ngày hôm nay".
Theo thống kê của CNN, sau khi phát biểu kết thúc tranh luận, ông Trump phát biểu khoảng 42 phút 52 giây, trong khi bà Harris phát biểu khoảng 37 phút 36 giây. Mặc dù cuộc tranh luận dành cho cả hai ứng viên cơ hội bình đẳng để trả lời các câu hỏi, song các ứng viên có thể chọn không sử dụng tối đa thời gian quy định. Người điều hành cũng cho các ứng viên thêm thời gian để trình bày quan điểm.
