Vườn quốc gia Lò Gò - Xa Mát vừa phối hợp với Viện Sinh học nhiệt đới thực hiện đề tài “Khảo sát hiện trạng và đề xuất giải pháp bảo tồn loài quý hiếm gà lôi hông tía ở Vườn quốc gia Lò Gò - Xa Mát”.
Qua khảo sát thực địa, số liệu của 90 máy bẫy ảnh, phỏng vấn ngẫu nhiên 200 người dân ở các xã vùng đệm của vườn cho thấy sự hiện diện của gà lôi hông tía phân bố không đều. Khu vực phía Tây Nam của vườn có số lượng cao hơn so với các khu vực khác trong vườn. Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy có khoảng 1.400 cá thể gà lôi hông tía tại đây.
Theo các nhà khoa học, Gà lôi hông tía thuộc chi Lophura - một chi động vật trong họ trĩ (Phansiani dae), phân bố ở Việt Nam, Lào, Thái Lan. Gà lôi hông tía được đưa vào Sách Đỏ Việt Nam (1992, 2000), Danh lục đỏ IUCN (1996, 2000), Sách đỏ chim châu Á, Nghị định 18/HĐBT (1992), Nghị định 48 /NĐ-CP (2002). Thân hình gà lôi hông tía có kích thước 61 - 81cm, chân và da mặt có màu đỏ. Đây là loài định cư sinh sống ở các khu rừng nguyên sinh, thứ sinh và vùng nương rẫy, nhất là các khu rừng cây họ dầu. Hiện nay số lượng cá thể ít, đang được bảo vệ tích cực tại nhiều khu bảo tồn thiên nhiên và Vườn quốc gia.
Qua thực tế khảo sát, nhóm thực hiện đề tài đề xuất giải pháp bảo tồn loài quý hiếm gà lôi hông tía ở Vườn quốc gia Lò Gò - Xa Mát, cụ thể như: các đội bảo vệ rừng của Vườn quốc gia cần tăng cường tần suất tuần tra bảo vệ rừng trên toàn bộ địa bàn quản lý của từng đội và phân chia thời gian tuần tra hợp lý giữa ban ngày với ban đêm, nhằm hạn chế tối đa người dân xâm nhập vào rừng trái phép. Đặc biệt, vào mùa sinh sản, từ lúc ghép đôi đến thời kỳ ấp trứng của gà lôi hông tía (khoảng từ tháng 2 đến tháng 6 hằng năm), cần tăng cường tuần tra nhiều hơn để hạn chế tối đa những ảnh hưởng đến quá trình sinh sản của loài gà này.
Ông Huỳnh Hữu Phương, cán bộ Vườn quốc gia Lò Gò - Xa Mát, chủ nhiệm đề tài cho biết, giai đoạn 2020-2030, lồng ghép chương trình phát triển cộng đồng vào dự án phát triển vùng đệm của Vườn quốc gia và phương án quản lý rừng bền vững Vườn quốc gia Lò Gò - Xa Mát. Tăng cường vai trò của cộng đồng trong các hoạt động du lịch sinh thái của Vườn để hướng tới mục tiêu xây dựng chương trình du lịch sinh thái có sự tham gia của cộng đồng. Cách tiếp cận này có thể góp phần thúc đẩy sự hợp tác hiệu quả hơn giữa người dân với Vườn quốc gia trong chiến lược bảo tồn của Vườn quốc gia.