Mới đây Văn phòng UBND thành phố Hà Nội đã có Công văn số 818/VP-KGVX thông báo ý kiến của Phó Chủ tịch Ngô Văn Quý về việc báo cáo nội dung liên quan dự án Điều tra, sưu tầm, biên soạn và xuất bản Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến giai đoạn II (do NXB Hà Nội làm chủ đầu tư).
Kiểm tra toàn diện các gói thầu
Tại văn bản này, Văn phòng UBND thành phố thông báo ý kiến của ông Ngô Văn Qúy, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội: “Giao Sở Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Sở Tài chính kiểm tra toàn bộ quá trình thực hiện các gói thầu đã phê duyệt theo dự án đã được phê duyệt, kế hoạch đấu thầu, kết quả đấu thầu, giải ngân, sản phẩm tương ứng”.
Một số cuốn sách thuộc dự án Tủ sách Thủ đô ngàn năm văn hiến
Ông Quý cũng yêu cầu hai Sở này đánh giá hiệu quả nội dung đã thực hiện để tiếp tục đề xuất, đảm bảo thực hiện có hiệu quả dự án đã phê duyệt. Được biết, các đơn vị liên quan đang tiến hành kiểm tra tổng thể hoạt động của chủ đầu tư (NXB Hà Nội) theo đúng sự chỉ đạo của Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội.
Xung quanh các thông tin về loạt bài “Khuất tất dự án Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến” được Báo NNVN đăng tải trong các số báo vừa qua, luật sư Trương Thanh Đức, Chủ tịch HĐTV Công ty Luật Basico, trọng tài viên Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam ((VIAC) nhận thấy, việc thực hiện dự án trên “có dấu hiệu sai phạm và lãng phí”.
Thứ nhất, Quyết định số 5089/QĐ-UBND ngày 23/8/2013 nêu rõ: “Chủ đầu tư (NXB Hà Nội) phải chịu trách nhiệm lựa chọn đơn vị tư vấn giám sát độc lập với chủ đầu tư về tổ chức và tài chính để giám sát các gói thầu theo quy định hiện hành”. Tuy nhiên, NXB Hà Nội không thực hiện theo chỉ đạo của thành phố. Không biết mục đích phía sau của NXB Hà Nội là gì, nhưng chắc chắn, khi không có đơn vị giám sát độc lập, chủ đầu tư dễ dàng bưng bít thông tin hơn về hoạt động của mình. Thực tế, chúng ta đã thấy hậu quả rồi, tiền đầu tư của Nhà nước cho dự án giai đoạn 1 được rút dễ dàng, nhưng sách thì sau 5 năm kết thúc dự án giai đoạn 1 chẳng thấy đâu.
Luật sư Trương Thanh Đức cũng cho rằng: “Đây là dự án do Nhà nước đầu tư. Theo quy định, vốn đầu tư được quyết toán là toàn bộ chi phí hợp pháp đã thực hiện trong quá trình đầu tư để đưa dự án vào khai thác sử dụng…”. Bởi vậy, việc lập báo cáo quyết toán để giải ngân toàn bộ vốn dự án giai đoạn 1 vào năm 2011 trong khi nhiều hạng mục chưa hoàn thành của NXB Hà Nội là có dấu hiệu sai phạm.
Về việc trên thị trường xuất hiện nhiều đầu sách của dự án Tủ sách Thăng Long (thuộc diện không kinh doanh) được in giá bán và thương mại hoá trên thị trường, luật sư Đức cho rằng: Cần phải xem đó là sách giả hay sách thật. Nếu NXB tự ý in giá bán để đưa ra thị trường thu lời là vi phạm pháp luật. Còn nếu là sách giả, chất lượng in rất kém, hình ảnh nhoè và không sắc nét.
Theo ghi nhận của phóng viên, những cuốn sách được in giá bán trên thị trường được in rất rõ nét, từ hình ảnh đến mực in giống hệt như sách thật. Bởi vậy, có thể khẳng định, cơ sở in ấn những cuốn sách vi phạm pháp luật trên phải có phôi bản mềm về nội dung của cuốn sách đó.
Lãng phí?
Sau khi xem bảng dự toán chi tiết dự án Điều tra, sưu tầm, biên soạn và xuất bản tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến giai đoạn 2 (2013 - 2017), đã được UBND thành phố Hà Nội phê duyệt tại Quyết định số 3137 ngày 26/5/2013, luật sư Trương Thanh Đức bình luận: Đây là một dự án có nhiều hạng mục lãng phí.
Thứ nhất, giai đoạn 2 dự án Tủ sách được đầu tư hơn 58 tỷ đồng từ ngân sách Nhà nước, nhưng phê duyệt tới 8,377 tỷ đồng cho chi phí quản lý dự án và dự phòng tăng lương (chiếm 14,3% tổng vốn đầu tư), trong đó gần 7 tỷ đồng để chi tiền công và dự phòng tăng lương cho khoảng 20 người trong BQL dự án (trong đó có khoảng 10 người làm kiêm nhiệm hưởng 50%) trong 5 năm.
Từ đây nảy sinh ra chuyện lương vị Chánh Văn phòng kiêm Phó Trưởng BQL dự án có mức tiền công gần 22 triệu đồng/tháng (trong đó tổng hệ số lương là 14,8 - tức cao hơn lương Tổng Bí thư và Chủ tịch nước) và các phụ cấp khác. Thậm chí, tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp của các thành viên cũng được dự án chi trả tới 32,5%.
Sự lãng phí khác, theo luật sư Trương Thanh Đức là dự toán chi phí cho công tác truyền thông, quảng bá tủ sách quá lớn: Gần 1,3 tỷ đồng (trong đó, dự toán chi phí để tổ chức lễ ra mắt Tủ sách lên tới 785,9 triệu đồng; chi phí tuyên truyền, quảng bá, giới thiệu sách là 487,365 triệu đồng); chưa kể đến dự toán kinh phí biên soạn sách điện tử (5 đầu sách) và ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ dự án tủ sách lên tới gần 6,6 tỷ đồng. Trong khi đó, số lượng đầu sách giai đoạn 2 chỉ có 70 cuốn (45 cuốn thuộc dự án Tủ sách và 25 cuốn sách phổ thông).
“Câu hỏi đặt ra là, dành ngần ấy tiền để quảng bá, giới thiệu những cuốn sách thuộc diện không kinh doanh để làm gì trong khi giai đoạn 2013 - 2017, Hà Nội không có sự kiện lịch sử, chính trị nào quá quan trọng? Theo tôi, đây là một dự án đầu tư công rất lãng phí! Bởi, nếu cắt giảm một vài hạng mục “ngoài lề” kể trên, Hà Nội có thể đủ tiền để hỗ trợ hàng trăm gia đình đang sống khổ sở trong những ngôi nhà dột nát”, ông Đức nói.
