Đặc biệt là các loại rau như su hào, bắp cải, cải ngọt, súp lơ, cải bẹ xanh… thường bị sâu tơ phá hoại nhiều nhất.
Sâu tơ hại rau cải có tên khoa học là Plutella xylostella linnaeus, thuộc họ Plutellidae và bộ Lepidoptera.
Đặc điểm hình thái, sinh học
Ngài sâu tơ có chiều dài từ 06 - 07 mm, sải cánh rộng từ 14 - 15 mm. Cánh trước màu nâu, giữa lưng có một dãi gợn sóng, màu trắng trên bướm đực và màu vàng trên bướm cái, chạy dài đến cuối cánh. Hai cạnh của cánh sau có rìa lông rất dài. Khi đậu cánh xếp xuôi theo thân và dựng đứng phía trên thân mình, đuôi cánh hơi nhô lên cao. Râu đầu dài từ 03 - 3,5 mm và luôn đưa tới trước rất linh hoạt. Mỗi con cái có thể đẻ từ 50 - 200 trứng.
Trứng hình bầu dục, dẹp, màu trắng ngà, đường kính từ 0,3 - 0,5 mm. Trứng đẻ rời rạc ở mặt dưới lá, gần gân chính và nở trong vòng 03 - 04 ngày.
Sâu non màu nhạt, thân phình to ở giữa, hai đầu nhọn, thân chia đốt rõ ràng. Sâu non có 04 tuổi, có thời gian phát triển vào khoảng 11-15 ngày và nếu nhiệt độ thấp có thể lên tới 18 - 20 ngày. Sâu non đẫy sức dài từ 08 – 11 mm và hóa nhộng ngay trên lá rau.
Khi mới hình thành nhộng có màu xanh nhạt, khoảng 02 ngày sau biến thành màu vàng nhạt, có chiều dài từ 05 - 07 mm và được bao bọc bằng các sợi tơ. Thời gian phát triển của nhộng khoảng từ 05 - 10 ngày tuỳ thuộc vào điều kiện nhiệt độ. Sau khi vũ hóa 02 - 03 ngày, ngài đẻ trứng. Ngài giao phối và đẻ trứng vào lúc chiều tối, ban ngày lẫn trốn ở mặt dưới lá hay ở những nơi kín đáo trong ruộng rau.
Đặc điểm gây hại
Sâu non mới nở bò lên mặt lá gặm biểu bì tạo thành những đường rãnh nhỏ ngoằn ngoèo. Sâu từ tuổi 02 bắt đầu ăn thịt lá để lại lớp biểu bì tạo thành những vết trong mờ.
Sâu trưởng thành ăn toàn bộ biểu bì lá làm lá thủng lỗ chỗ, giảm năng suất và chất lượng rau. Khi mật độ sâu cao, vườn rau bị hại xơ xác, chỉ còn trơ lại gân lá. Sâu thường nhả tơ buông mình xuống đất khi bị vật khác động vào nên còn được gọi là "sâu dù".
Biện pháp phòng trị
- Sau khi thu hoạch phải dọn sạch tàn dư của cây, đưa ra khỏi ruộng tiêu hủy hoặc ủ làm phân bón để tiêu diệt trứng, sâu non...
- Sử dụng thiên địch, dùng bẫy pheromone có hiệu quả diệt trưởng thành sâu tơ.
- Luân canh với cây trồng không cùng ký chủ như lúa, bắp… nên trồng xen với cây họ cà, hành, tỏi... để xua đuổi con trưởng thành đến đẻ trứng.
- Nên tưới rau bằng vòi phun mưa vào buổi chiều mát để ngăn cản việc giao phối của con trưởng thành và rửa trôi bớt trứng, sâu non.
- Sau một vài vụ trồng các loại rau cải nên luân canh vài loại rau màu khác.
- Trước khi bứng cây ra trồng nên phun một đợt thuốc trên vườn ươm hoặc nhúng cây con vào dung dịch thuốc trừ sâu để tiêu diệt sâu, nhộng, trứng đang tồn tại trên cây giống.
- Do ngài sâu tơ thường không bay cao, nên có thể dùng lưới cao 02 m bao xung quanh để hạn chế ngài sâu tơ từ bên ngoài bay vào vườn cải đẻ trứng.
- Thường xuyên kiểm tra ruộng, khi thấy mật số sâu tơ tăng nhanh phải phun thuốc diệt trừ kịp thời.
- Sâu tơ có khả năng kháng thuốc rất nhanh, vì thế để giảm bớt áp lực kháng thuốc của sâu, bà con nông dân có thể sử dụng luân phiên các loại thuốc như: Saikumi 39.35SC, Sec Saigon 25EC, Sapen Alpha 5EC, Comda Gold 5WG…
- Do ngài sâu tơ hoạt động vào chiều tối nên chúng ta có thể phun dầu khoáng SK Enspray 99EC vào thời điểm này để xua đuổi ngài hay làm hư trứng.
