Ngôi đền thờ Mẫu Đệ Nhị Thượng Ngàn và những anh hùng người dân tộc thiểu số: Hà Đặc, Hà Chương, Hà Bổng... đã góp sức cùng nhân dân cả nước thời Trần trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông. Tục treo cổ con trâu trắng để làm tế lễ thần linh được phục dựng, trong hội lễ đền Đông Cuông năm 2017 sẽ không còn tái diễn cảnh treo cổ trâu vì quá man rợ và phản cảm…
Người dân đi tế lễ tại đền Đông Cuông
Đền Đông Cuông từng bị dọa sẽ san ủi để lấy đất làm ruộng vào những năm 90 thế kỷ trước. Sau khi hai Giáo sư Trần Quốc Vượng và Trần Lâm Biền lên tiếng bảo vệ thì ngôi đền mới không bị phá bỏ. Tỉnh Yên Bái cùng các nhà hảo tâm và sự đóng góp của người dân đã được trùng tu, xây dựng lại, đáp ứng nhu cầu tâm linh của người dân.
Một số tập tục trong lễ hội được phục dựng lại, trong đó có việc treo cổ con trâu trắng trên cây mít có tuổi đời trên 300 năm trước cửa đền để tế thần linh. Lễ treo cổ con trâu trắng vào lúc 0 giờ ngày Mão đầu năm mở đầu lễ hội đền Đông Cuông.
Cây mít cổ thụ, nơi diễn ra nhiều năm treo cổ trâu
Con trâu trắng sau khi được tắm rửa sạch sẽ bằng các loại lá thơm rồi treo lên cây mít. Con trâu bị treo cổ, sau một hồi giãy giụa thì tắt thở đầu quay vào đền. Người ta hạ con trâu xuống mổ tại sân đền làm cỗ cúng dâng lên Mẫu Đệ Nhị Thượng Ngàn và các vị Thần Vệ Quốc.
Những năm qua, nhiều vị lãnh đạo Đảng và nhà nước đã tới thăm đền Đồng Cuông dâng lễ cầu mong cho quốc thái dân an và trồng cây lưu niệm.
Sau khi mạng xã hội đăng tải một clip quay cảnh treo cổ con trâu trong Lễ hội đền Nhược Sơn (xã Châu Quế Hạ, Văn Yên) năm trước chứ không phải đền Đông Cuông, đã dấy lên sự phản đối mãnh liệt của cộng đồng mạng và những nhà nghiên cứu văn hóa cùng người dân. Vì màn treo cổ trâu quá tàn nhẫn và tàn bạo với “người bạn” của nhà nông. Hình ảnh người tham gia lễ hội hò reo, đạp vào thân trâu vô cùng phản cảm đã khiến nhiều người không thể chịu nổi trước màn lễ sắt máu đó.
Trao đổi với chúng tôi, bà Phạm Thị Thanh Trà, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái khẳng định: Chúng tôi đã chỉ đạo chính quyền địa phương làm việc với nhà đền, trong lễ hội đền Đông Cuông năm nay sẽ bỏ tập tục treo cổ trâu, thay vào đó là giết mổ trâu để tế lễ…
Vật tế thần là voi chiến, ngựa chiến và thuyền bè
Ông Trần Huy Tuấn, Bí thư Huyện ủy kiêm Chủ tịch HĐND huyện Văn Yên cho biết: Sáng 6/2, Thường trực huyện ủy đã họp, thống nhất không cho tái diễn tập tục treo cổ trâu ở đền Đông Cuông và đền Nhược Sơn như mọi năm. Tôi sẽ trực tiếp làm việc với thủ nhang của đền về tinh thần đó, chiều sẽ họp Ban Thường vụ Huyện ủy và các cơ quan liên quan để đồng thuận và thống nhất trong tuyên truyền và chỉ đạo…
Lễ hội đền Đông Cuông năm 2017 sẽ diễn ra vào ngày 9/2 tức ngày 13/1 âm lịch. Màn treo cổ trâu chắc chắn sẽ không tái diễn.
Người dân dâng lễ