Số hóa từ khi bắt đầu sản xuất nông nghiệp

Đến văn phòng làm việc của Hiệp hội Nông nghiệp số Việt Nam (VIDA) những ngày này, thấy hoa quả ở khắp nơi. Trên bàn làm việc, trong góc bàn tiếp khách, hay cả trên những kệ sát tường vốn được dùng để trưng bày sản phẩm OCOP, giờ đều nhường chỗ cho vải thiều Lục Ngạn và mận Mộc Châu. 

"Nông sản đang vào vụ, vừa ngon lại vừa chất lượng", Anh hùng Lao động Ninh Thị Ty vừa cười vừa giúi một chùm vải thiều vào tay khách. 

So với những hiệp hội, tổ chức khác, VIDA có thế mạnh về công nghệ số và được xem là giữ vai trò dẫn dắt chuyển đổi số cho ngành nông nghiệp Việt Nam. Hồi năm ngoái, trong đợt cao điểm phòng, chống dịch Covid-19, hiệp hội tổ chức nhiều hội nghị xúc tiến thương mại, kết nối giao thương giữa các nhà sản xuất, cung ứng để tiêu thụ nông sản hàng hóa trong nước và quốc tế. Một trong những kiến nghị được đánh giá cao của VIDA, là tập trung phát triển các dịch vụ logistics, kho bãi, kho lạnh, các hãng tàu…

Tiếp nối chiến lược ấy, VIDA muốn đưa công nghệ vào ngành nông nghiệp càng nhiều càng tốt. "Nếu được, chúng ta phải số hóa từ khi cây trồng, vật nuôi còn nhỏ, tránh tình trạng bất cân xứng cung - cầu, dẫn đến tình trạng được mùa mất giá, vốn xảy ra thường xuyên vài năm qua", bà Ninh Thị Ty cho biết. 

Theo bà Ty, với công nghệ hiện đại ngày nay, ngành nông nghiệp có thể dự báo gần như chính xác sản lượng lúc thu hoạch. Những thông tin như độ ẩm, phân tích đất, tính toán lượng phân bón... đều được cập nhật theo thời gian thực. Người nông dân lúc nào cũng có thể biết chính xác, vườn rau, vụ vải thiều hay ao cá của họ đang phát triển như nào.

Giấc mơ của bà Ninh Thị Ty, là vẽ nên bản đồ số cho nông nghiệp Việt Nam. Chẳng hạn, trước khi vào vụ, thị trường xác định cần 1.000 ha vải, 500 ha mận. Dựa trên đầu vào này, Bộ NN-PTNT, chính quyền địa phương cùng bộ, ban, ngành và bà con nông dân sẽ tính toán để làm đến đâu chắc đến đây, đảm bảo được đầu ra. 

Cũng nhờ có bản đồ số, sản phẩm VIDA đang xây dựng, từng tỉnh, từng ngành sẽ kế hoạch hóa được luôn nhiệm vụ cho từng vụ, dựa trên bức tranh tổng thể. Bà Ty lấy ví dụ từ quả vải. Ví dụ, xác định rằng trung bình mỗi người một ngày chỉ ăn một quả, thì nông dân tuyệt đối tránh việc tạo ra hai sản phẩm.

Trước mắt, VIDA tập trung dồn tiến bộ công nghệ để tạo ra những nền tảng thương mại điện tử. Ông Nguyễn Đức Tùng, Tổng Thư ký VIDA lên kế hoạch để mỗi thành viên của hiệp hội sở hữu một sàn thương mại điện tử trên mạng. VIDA sẽ hướng dẫn kỹ thuật, mở các lớp tập huấn, và hỗ trợ tới khi thành viên hiệp hội quản lý được sàn của mình.

"VIDA sẽ tạo ra những mô hình kiểu mẫu, chuẩn hóa quy trình sản xuất, trước khi nhân rộng cho các hội viên", ông Tùng chia sẻ.

Dựa trên công nghệ tiên tiến, VIDA tích cực kết nối thị trường quốc tế. Nhờ việc bổ nhiệm những người bản địa tại những thị trường này, hạt điều của VIDA đã đi được 16 nước, thủy sản tìm tới gần 30 nước. 

Từ đầu tháng 6/2021, Bộ NN-PTNT kết hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Ðoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và Hội Nông dân Việt Nam phát động chương trình "Nâng niu giá trị nông sản Việt – Kết nối nông sản - San sẻ yêu thương - Vượt qua đại dịch”. 

Là một thành viên trong chuỗi liên kết hỗ trợ, VIDA tập trung vào việc giao thông vận chuyển và logistics bởi đây là hai thứ tăng giá nhiều nhất trong thời gian dịch Covid-19 bùng phát. 

Trong thời gian các bộ, ban, ngành và chính quyền địa phương vào cuộc mạnh mẽ, Phó Chủ tịch VIDA Ninh Thị Ty khuyên nông dân tuân thủ nghiêm ngặt những quy trình sản xuất đã cam kết.

"Xuất khẩu như nào thì trong nước như thế. Bà con không nên phân biệt vườn bán nông sản và vườn tự cung tự cấp", bà nói. 

Thị trường nội địa, theo bà Ty, còn nhiều dư địa phát triển. Thực tế tình hình nông sản Việt Nam nhiều vụ gần đây, bà Ty khẳng định, chất lượng ngày càng tốt hơn. Do đã đáp ứng được những thị trường khó tính nhất như Nhật Bản, Mỹ, châu Âu, không lý do gì nông sản Việt lại thất bại trên sân nhà.

VIDA đang làm việc với các địa phương có thế mạnh về nông nghiệp, nhằm tìm kiếm quỹ đất và chính sách đầu tư ưu đãi nhằm triển khai dự án Trung tâm phát triển nông nghiệp số của Hiệp hội. Song song với đó, hiệp hội rà soát nhu cầu vay vốn của hội viên và bước đầu làm việc với các ngân hàng để giải quyết nhu cầu tài chính cho hội viên.

Là đơn vị phát triển dựa trên khoa học, kỹ thuật, công nghệ, VIDA cũng phối hợp với Đại học Công nghệ - Đại học Quốc gia Hà Nội, nhằm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng, phù hợp về thực tập, làm việc tại các tập đoàn nông nghiệp lớn.