Sơn Thành là hình mẫu trong xây dựng nông thôn mới của Nghệ An. Ảnh: TL.
Sơn Thành là xã vùng bán sơn địa, nằm ở phía nam huyện Yên Thành, Nghệ An. Do thiếu hụt nguồn nước tưới nên đất đai quanh năm khô hạn, cằn cỗi. Bà con nông dân chủ yếu trồng cây lúa cạn, khoai lang, vừng, lạc… nhưng năng suất, sản lượng rất thấp.
Hơn 30 năm về trước Sơn Thành là một trong những xã nghèo nhất huyện Yên Thành, nhà ở của nhân dân hầu hết là tranh tre nứa lá, cơ sở hạ tầng thấp kém. Hàng năm, đến kỳ giáp hạt giêng hai tình trạng thiếu lương thực phổ biến như một thói quen khó bỏ, nhiều gia đình phải chạy bữa từng ngày để cứu đói, đó là những kí ức buồn của ngày tháng cũ.
Khó khăn chồng chất khó khăn, các đồng chí trong cấp ủy xã mấy nhiệm kỳ liền đều trăn trở, đau đáu tìm cách thoát nghèo. Từ nhu cầu cấp thiết, xã đã phân công cán bộ "cắp sách" tìm về các địa phương phát triển trong và ngoài tỉnh để học hỏi kinh nghiệm, cách làm ăn.
Tự nhận thức không thể đi lên từ sản xuất nông nghiệp đơn thuần do tầng tầng lớp lớp rào cản án ngữ, trong khi khuyến khích nông dân phát triển ngành nghề tiểu thủ công nghiệp hay dịch vụ cũng không mấy khả thi khi bà con thiếu hụt cả kiến thức, tay nghề lẫn vốn liếng.
Sức mạnh nội lực góp phần quan trọng trong bước chuyển mình thần tốc. Ảnh: TL.
So bó đũa chọn cột cờ, nhận thấy chủ trương đưa lao động đi nước ngoài của Nhà nước nhằm giải quyết nhu cầu việc làm, thu nhập… là phương án khả dĩ nhất, cấp ủy, chính quyền xã Sơn Thành đã họp bàn thống nhất và hưởng ứng thực hiện. Nghĩ là làm, cả hệ thống chính trị mà nòng cốt là Mặt trận tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội đã vào cuộc tuyên truyền sâu rộng đến từng hộ gia đình, từ đó vận động thanh niên sẵn sàng hành trang đi làm việc ở những thị trường tiềm năng.
Trở ngại lớn nhất là nhiều hộ nghèo không vay được vốn ngân hàng để hoàn thành các khoản kinh phí cho tổ chức đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng lao động có thời hạn. Nhằm tạo đà thông suốt, đích thân đồng chí Chủ tịch UBND xã Sơn Thành đã “ký bảo lãnh cho hộ nghèo vay vốn”, đây quả là sự hiếm. Nút thắt dai dẳng được tháo gỡ tức thì mang lại thành quả lớn lao, từ những năm 90 của thế kỷ trước nhiều lớp thanh niên địa phương đã tìm được đường xuất ngoại với mức thu nhập cao ngất ngưỡng.
Mỗi dịp tết đến xuân về, UBND xã Sơn Thành đều tổ chức gặp mặt lao động xa xứ có điều kiện tề tựu về quê. Đây là dịp để con em trải lòng, đồng thời đóng góp ý kiến thực tiễn, xoay quanh kinh nghiệm về cách làm ăn, qua đó tiếp tục đưa thêm nhiều lao động địa phương ra nước ngoài. Người đi trước hướng dẫn người đi sau, anh giúp em, chú giúp cháu kinh phí, thủ tục để xuất cảnh, tinh thần đoàn kết, tương trợ lẫn nhau luôn là vốn quý được bao thế hệ con em Sơn Thanh duy trì và vun đắp.
Cơ sở hạ tầng được nâng cấp khang trang, toàn diện. Ảnh: TL.
Chẳng khó hiểu khi lực lượng xuất khẩu lao động của Sơn Thành tăng nhanh phi mã, năm sau luôn cao hơn năm trước, có năm ghi nhận trên 2.200 lao động có mặt tại trời tây, chiếm đến 50% lao động chủ lực của địa phương.
Chủ tịch UBND xã Sơn Thành khẳng định, hàng năm con em xa quê gửi về cho gia đình từ 400 - 500 tỷ đồng, chủ yếu qua các ngân hàng thương mại. Nhờ nguồn vốn này các hộ có điều kiện đầu tư, cải tạo vườn tạp để trồng rau màu hàng hóa, thâm canh, trồng cây có múi chất lượng cao. Đồng tiền xoay vòng và không ngừng sinh sôi giúp xã nghèo bứt lên hàng tốp đầu quê lúa.
Giai đoạn vừa qua Sơn Thanh chuyển mình thần tốc, diện mạo được nâng tầm thấy rõ, phóng tầm mắt đâu đâu cũng thấy nhà cửa, cơ sở hạ tầng được dựng xây khang trang, sạch đẹp. Nhẩm tính toàn xã có trên 65% nhà ở cao tầng, các hộ khác đều ngói hóa kiên cố. Số lượng xe tải, xe ca, xe con phục vụ sản xuất kinh doanh, đi lại của người dân tăng vùn vụt, ước trên 500 phương tiện.
Nét thanh bình trên miền quê đáng sống. Ảnh: TL.
Đời sống sung túc, đủ đầy, không còn canh cánh nỗi lo cơm áo gạo tiền là điều kiện tiên quyết để “cậy nhờ” sức dân trong xây dựng nông thôn mới. Nhờ nguồn đóng góp thiết thực này, xã Sơn Thành đã đẩy nhanh quá trình nhựa hóa, bê tông hóa tất cả các tuyến đường, ngõ xóm. Tương tự, hệ thống trường học, trạm xá, nhà văn hóa cũng được xây dựng kiên cố, khang trang.
Điều kiện kinh tế được nâng tầm cũng mở ra nhiều cơ hội phát triển nông nghiệp theo hướng hàng hóa, từng bước hình thành liên kết chuỗi. Muốn bền vững không thể cậy nhờ vào may mắn đơn thuần, ngược lại phải chủ động xây dựng lộ trình, kế hoạch, tập trung hoàn thiện những hạng mục mang tính sát sườn để tạo đà thúc đẩy.
Sơn Thành là xã nông thôn mới đầu tiên của tỉnh Nghệ An (2013), về đích nông thôn mới nâng cao năm 2021, đến năm 2023 được Chính phủ công nhận là xã nông thôn mới kiểu mẫu.
Nhận thấy nhu cầu nước tưới đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc sinh trưởng, phát triển của cây trồng, nhất là áp dụng quy trình thâm canh, xã Sơn Thành đã linh hoạt lồng ghép các nguồn lực, kết hợp kêu gọi xã hội hóa để xây dựng 8 hồ chứa nước mưa quy mô và 9 trạm bơm, đến nay công tác vận hành rất hiệu quả, nhiều hộ chứng minh họ đủ sức làm giàu từ các mô hình truyền thống.
Sau thời gian lao động ở nước ngoài với vốn liếng lận lưng đã đủ đầy, nhiều con em đã trở về cố hương đầu tư sản xuất kinh doanh, vừa làm giàu cho mình lại giải quyết nhu cầu việc làm cho lao động địa phương. Nói có sách mách có chứng, hiện trên địa bàn xã đã có 3 xí nghiệp may mặc, 2 nhà máy sản xuất gạch không nung và 2 xí nghiệp sản xuất nước tinh khiết đóng chai. Ấy là chưa kể 2 anh em là Văn và Minh sau quãng thời gian dài đi xuất khẩu ở Đức đã về nước lập Công ty lữ hành du lịch tiếng tăm lẫy lừng, ngoài ra lĩnh vực xuất khẩu lao động cũng tạo lập được uy tín rộng khắp.
Nhờ nguồn kiều hối gửi về, người dân có điều kiện phát triển nông nghiệp hàng hóa với những mặt hàng, sản phẩm chất lượng cao. Ảnh: TL.
Từ một xã nghèo nhất huyện, với sự nhập cuộc của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là đóng góp quan trọng của nhân dân, xã Sơn Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An đã tạo được bước chuyển mình thần tốc, giai đoạn nào cũng giữ được vị thế tiên phong.
Bên cạnh đóng góp thiết thực của người dân, thành công của Sơn Thành cũng bắt nguồn từ việc chăm lo, xây dựng đội ngũ cán bộ cho cả hệ thống chính trị trên cơ sở nói đi đôi với làm, gần gũi nhân dân, sâu sát địa bàn. Gần dân, hiểu nhân, có trách nhiệm với nhân dân ắt được nhân dân tin tưởng, bằng chứng có nhiều đồng chí được tín nhiệm, liên tục bầu vào các chức danh luân phiên hơn 20 năm nay.
Đến Sơn Thành rồi xa Sơn Thành, một làng quê thanh bình, một xã nông thôn mới kiểu mẫu, một miền quê đáng sống, tôi luôn nhớ mãi câu nói chân thành, mộc mạc của đồng chí Bí thư Đảng ủy xã: “Ở đâu cán bộ vì dân, tin dân và được dân tin thì việc gì khó mấy cũng vượt qua”.
Thiết nghĩ, nếu đất nước chúng ta ngày càng có nhiều địa phương mà cán bộ có khát vọng và chọn đúng cách đi lên để dân giàu, xã mạnh như Sơn Thành thì tốt biết bao.
