Các huyện vùng cao như Kỳ Sơn được thụ hưởng nhiều từ chính sách lớn. Ảnh: Việt Khánh.
Năm 2024, một số dự án của Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) phát triển kinh tế xã hội (KT-XH) cho đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi đã phát huy được công năng, hiệu quả đầu tư, góp phần nâng cao đời sống tinh thần, vật chất cho người dân tại các huyện vùng cao của Nghệ An.
Đơn cử như huyện Kỳ Sơn, chính sách lan tỏa đã mang lại nhiều kết quả tích cực, thể hiện qua những thông số sau: Giảm tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào DTTS đạt 5%; tỷ lệ hộ dân được sử dụng điện lưới quốc gia và các nguồn điện khác phù hợp đạt 91,5%; tỷ lệ học sinh học DTTS hệ mẫu giáo 5 tuổi đến trường đạt 95,4%; tỷ lệ học sinh DTTS trong độ tuổi học tiểu học đến trường đạt 94,6%; tỷ lệ học sinh DTTS trong độ tuổi học trung học cơ sở đến trường 90,5; tỷ lệ học sinh DTTS trong độ tuổi học trung học phổ thông đến trường đạt 49,2%.
Tỷ lệ người DTTS từ 15 tuổi trở lên đọc thông, viết thạo tiếng phổ thông đạt 88,9%; số người có uy tín trong cộng đồng làm hạt nhân chính trị, nòng cốt ở cơ sở được hỗ trợ, tạo điều kiện đạt 100%; số cán bộ, công chức trong hệ thống chính trị ở cơ sở (cấp xã) được hỗ trợ ứng dụng công nghệ thông tin đạt 80,73%; tỷ lệ Trạm y tế được xây dựng kiên cố đạt 100%...
Văn bản hướng dẫn chưa đồng bộ, thiếu hành lang pháp lý là rào cản lớn của Chương trình 1719, điều này vô hình trung ảnh hưởng đến quyền lợi của đồng bào vùng cao. Ảnh: Ngọc Linh.
Ngược lại thấy rằng công tác chỉ đạo, triển khai thực hiện một số dự án, tiểu dự án của còn lúng túng, khối lượng giải ngân nguồn vốn còn thấp; công tác phối hợp thực hiện của một số phòng, ngành cấp huyện với cấp xã thiếu nhịp nhàng, chưa kịp thời làm ảnh hưởng đến tiến độ chung của chương trình.
Có nhiều nguyên nhân kéo theo sự trì trề, nhưng sâu xa nằm ở khía cạnh khác quan, trên thực tế các văn bản hướng dẫn thực hiện chậm ban hành, một số văn bản hướng dẫn chưa rõ ràng, thiếu đồng bộ.
Điều này được chứng minh qua dự án 9 về “Đầu tư phát triển nhóm dân tộc thiểu số rất ít người và nhóm dân tộc còn nhiều khó khăn”, kế hoạch vốn ngân sách giao giai đoạn 2022 – 2024 giao cho huyện Kỳ Sơn là 35 tỷ 721 triệu đồng, đáng nói có trên 33 tỷ hỗ trợ, đầu tư “ứ đọng” do chưa có quy định, hướng dẫn của Trung ương. Để tránh lãng phí, UBND huyện đã trình HĐND huyện điều chỉnh giảm kinh phí để bố trí cho các dự án khác có nhu cầu về vốn.
Diện mạo rẻo cao Kỳ Sơn chắc chắn sẽ có nhiều đổi khác khi nút thắt xoay quanh được tháo gỡ hoàn toàn. Ảnh: Việt Khánh.
Số tiền hơn 2,6 tỷ đồng còn lại dành cho công tác hỗ trợ tuyên truyền nhằm giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, UBND huyện Kỳ Sơn đã giao cho phòng Dân tộc, phòng Tư pháp và UBND các xã triển khai, đến nay đã tổ chức trên 60 buổi tuyền thông, tập huấn, đồng thời tổ chức 2 Đoàn học tập kinh nghiệm kinh nghiệm tại các tỉnh phía Bắc và phía Nam.
Từ những bất cấp nêu trên, huyện Kỳ Sơn đã đề xuất các cấp, ngành liên quan hoàn thiện cơ chế chỉ đạo, điều hành, phối hợp nhằm phát huy tối đa mục tiêu mà Chương trình MTQG phát triển KT-XH cho đồng bào DTTS và miền núi hướng đến. Nhiệm vụ trọng tâm trước mắt là sớm ban hành hướng dẫn, tạo hành lang pháp lý cần thiết để thực hiện Tiểu dự án 1 của Dự án 9 về Đầu tư phát triển KT-XH các dân tộc còn nhiều khó khăn, dân tộc có khó khăn đặc thù.
