Thực hư việc phá rừng phòng hộ đầu nguồn ở Lào Cai?

Tuy nhiên, đây mới chỉ là một chi tiết rất nhỏ trong câu chuyện “tàn phá” rừng phòng hộ đầu nguồn ở địa phương này.
 

Mục sở thị hiện trường

Khi chúng tôi có mặt tại thôn Khe Păn, xã Nậm Tha, huyện Văn Bàn, đã có rất đông lực lượng kiểm lâm, công an và chính quyền địa phương ở đây. Chúng tôi cùng một số hộ dân, cán bộ Hạt kiểm lâm Văn Bàn cùng đi tới hiện trường. Đó là một đỉnh đồi dốc ngược, gần ngay mặt đường liên xã. Sau khoảng 20 phút leo đồi, chúng tôi đã tới được hiện trường được cho là nơi xảy ra “tàn phá” rừng.

Lực lượng kiểm lâm kiểm tra gốc cây sồi bị chặt hạ

Tại đây, chúng tôi ghi nhận một số gốc cây mới bị chặt hạ. Cây lớn nhất đo được có đường kính gốc là 47 cm, cây nhỏ khoảng 20 cm. Ông Nguyễn Văn Hướng, cán bộ Hạt kiểm lâm Văn Bàn cho biết, ngay sau khi tiếp nhận thông tin phản ánh, chúng tôi đã đi xác minh ở hiện trường.

Qua đó phát hiện, người dân khai thác 7 cây gồm cây ngát, cây dầu. Đồng thời qua xác minh, khối lượng gỗ bị chặt hạ khoảng trên 3 mét khối. Giá trị của các loại gỗ này khoảng 1 triệu đồng/mét khối. Sau khi mang về, người dân cưa xẻ để dựng nhà.

Ông Hướng khẳng định, đây là số gỗ nằm trong diện tích đất rừng Nhà nước giao cho các hộ dân, được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng từ năm 1997. Tuy nhiên, theo quy định, người dân muốn khai thác gỗ trên diện tích này phải làm hồ sơ, thủ tục gửi các cấp có thẩm quyền. Sau khi các cấp đồng ý, người dân mới được khai thác. Đồng thời, việc khai thác khối lượng gỗ bao nhiêu cũng phải tuân theo đúng quy định.

Cũng theo ông Hướng, việc cho rằng có một “chợ gỗ” ven suối là không chính xác. Trên thực tế, xe gỗ đó chính là hộ gia đình anh Tráng A Thông, sau khi chặt 7 cây xuống thì thuê chở tới xưởng, xẻ thành ván dựng nhà.

Tại khu vực thôn Khe Păn, tổng có 7 cây gỗ ngát bị chặt, đường kính lớn nhất là 47 cm

“Chúng tôi đang xác minh, lập hồ sơ để xử lý vi phạm. Huyện Văn Bàn đã thành lập một tổ công tác, tiến hành kiểm tra toàn bộ công tác quản lý, bảo vệ rừng trên địa bàn. Riêng đối với xã Nậm Tha, sẽ cho kiểm tra tổng thể hiện trạng rừng để nắm bắt tình hình quản lý, bảo vệ rừng”, ông Hướng thông tin.

Từ địa điểm trên, chúng tôi di chuyển bằng xe máy, rồi đi bộ dọc theo tuyến đường QL 279 kéo dài (từ Nậm Tha đi Văn Yên – Yên Bái). Tại một số điểm, phát hiện một số mảnh gỗ đã xẻ. Đồng thời cũng ghi nhận một gốc cây sồi có dấu hiệu mới được chặt hạ.

Về số gỗ đã xẻ, theo ông Hướng thì đã nằm ở đó rất lâu, từ khi Cty CP đầu tư xây dựng và phát triển năng lượng Phúc Khánh (Cty Phúc Khánh) triển khai làm tuyến đường 279 kéo dài. Đây là cung đường an ninh quốc phòng chiến lược, đã được UBND tỉnh Lào Cai phê duyệt đầu tư. Về cây sồi bị chặt hạ, chưa xác định ai chặt và từ ngày nào. Tuy nhiên, theo ông Hướng, cây này nằm trong hành lang GPMB của tuyến đường, Cty Phúc Khánh có thể chặt hạ để mở đường.
 

Có thực sự là “tàn phá” rừng!?

Để làm rõ thông tin, mục đích của việc lấy gỗ tại thôn Khe Păn, chúng tôi đã trực tiếp làm việc với gia đình anh Tráng A Thông. Theo anh Thông, do đang dựng nhà nhưng thiếu gỗ nên xin một người họ hàng là ông Lù Vảng Kho (SN 1956), trú cùng thôn được chặt một số cây gỗ trên diện tích vườn rừng.

“Tôi nhờ anh em đi chặt hộ, lăn từ đỉnh đồi xuống rồi chờ bằng xe ô tô tải ra xưởng xẻ làm trần nhà. Tôi không nhớ chặt ngày nào, chỉ biết tầm giữa tháng 10, chặt đúng 7 cây thôi. Ông anh còn bảo cứ chặt đi, cho mượn bìa đỏ mà. Tôi chỉ nghĩ đơn giản là xin vài cây về làm nhà, không kinh doanh buôn bán gì, không cần phải xin phép xã hay kiểm lâm”, anh Thông giải thích.

Sau khi lấy gỗ, gia đình anh Tráng A Thông đã xẻ ván dựng nhà

Trong khi đó, ông Triệu Kim Dẫn, Chủ tịch UBND xã Nậm Tha cho biết, rất ngạc nhiên với thông tin được phản ánh về vấn đề tàn phá rừng phòng hộ đầu nguồn của xã. Ông Dẫn cho rằng, từ trước tới nay, địa phương đã làm rất tốt về công tác quản lý, bảo vệ, phát triển rừng.

“Sau khi nhận được phản ánh, chúng tôi đã thành lập các tổ, đội đi kiểm tra xác minh sự việc. Về số gỗ tròn, người dân tận dụng khai thác vườn rừng của gia đình để làm nhà. Về lượng gỗ đã xẻ, thì nó nằm ở đấy rất lâu rồi, thuộc khu vực giải tỏa làm đường đi Văn Yên (Yên Bái) của Cty Phúc Khánh. Về thông tin “chợ gỗ”, vận chuyển qua UBND xã, trạm kiểm lâm là không đúng sự thật”.

Số gỗ này được lấy từ vườn rừng của gia đình ông Lù Vảng Kho, được cấp từ năm 1997

Trao đổi với NNVN, ông Nguyễn Xuân Sâm, Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Lào Cai cho biết, đơn vị vừa nhận được công văn hỏa tốc của Cục Kiểm lâm (Bộ NN-PTNT) yêu cầu xác minh những thông tin kể trên.

Theo ông Sâm, tại Văn Bàn, tỉnh đang giao cho Cty Phúc Khánh quản lý, bảo vệ diện tích 3.700 ha rừng do doanh nghiệp này đang khai thác, vận hành một nhà máy thủy điện tại xã Nậm Tha. Việc này đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Hiện doanh nghiệp này đang đề nghị được giao thêm gần 2.000 ha.

Về tính chất, cũng như biện pháp xử lý hành vi lấy gỗ tại Nậm Tha, ông Sâm cho biết, phải chờ kết quả xác minh cuối cùng của nhiều đơn vị. Trước ngày 20/11, sẽ có báo cáo chính thức gửi Cục Kiểm lâm và UBND tỉnh Lào Cai. Tuy nhiên, ông Sâm nhận định, đây có thể chỉ là việc một người dân lấy gỗ về làm nhà chứ không mang tính chất buôn bán hay “tàn phá” rừng.

Ông Nguyễn Xuân Sâm, Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Lào Cai