Vaccine phát huy tối đa tác dụng khi ‘rào chắn’ miễn dịch khỏe mạnh
Suy giảm miễn dịch là căn bệnh thường xuyên xảy ra trên động vật. Vì vậy, bảo vệ sức khỏe cho thú cưng không chỉ đơn thuần là tiêm vaccine mà còn phải hiểu rõ vai trò của miễn dịch. Đây là thông tin được PGS-TS Nguyễn Tất Toàn, Hiệu trưởng trường ĐH Nông Lâm TP. Hồ Chí Minh nhấn mạnh tại tọa đàm “Giải mã vaccine và chăm sóc thú cưng từ chuyên gia" sáng 4/4.
Theo chuyên gia, virus thường tồn tại và sinh sôi trong tế bào, miễn dịch bẩm sinh sẽ đóng vai trò "hàng rào" đầu tiên bảo vệ cơ thể thú cưng. “Hàng rào” này xuất hiện trên bề mặt cơ thể, ngăn không cho virus và mầm bệnh xâm nhập.
PGS.TS Nguyễn Tất Toàn, Hiệu trưởng trường ĐH Nông Lâm TP. Hồ Chí Minh (thứ hai từ trái sang) chia sẻ tại tọa đàm. Ảnh: Linh Linh.
Tuy nhiên, nếu hàng rào này yếu thì dù đã tiêm vaccine tốt, thú cưng vẫn có thể mắc bệnh. Chính vì vậy, việc tiêm vaccine dù quan trọng, nhưng không thể đảm bảo tuyệt đối rằng thú cưng sẽ không bị bệnh.
Tương tự, các trường hợp mắc bệnh, dù do ngoại sinh (tác động từ bên ngoài như stress, môi trường ô nhiễm) hay nội sinh (do sử dụng corticosteroid trong điều trị), đều có ảnh hưởng đáng kể đến hệ thống miễn dịch của động vật. Hệ miễn dịch không hoạt động hiệu quả sẽ dẫn đến việc vaccine không phát huy hết tác dụng bảo vệ.
“Đối với những thú cưng đang sử dụng thuốc có thành phần corticosteroid (thường có trong thuốc kháng viêm), cần lưu ý đến liệu trình sử dụng thuốc trước khi quyết định thời điểm tiêm vaccine. Chỉ nên sử dụng vaccine ít nhất 2-3 tuần sau khi ngừng corticosteroid. Khi đó, hệ miễn dịch của thú cưng có thể hồi phục và chuẩn bị tốt nhất cho việc tiêm vaccine, đảm bảo tiêm chủng mang lại hiệu quả cao nhất”, PGS-TS Nguyễn Tất Toàn khuyến nghị.
Bác sỹ thú y Phan Văn Tú - Phòng khám thú y Petmech cho biết, kháng thể mẹ truyền ở chó, mèo cũng giống như của con người, đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sự phát triển miễn dịch ban đầu của đàn con. Sữa đầu, hay còn gọi là sữa non của chó mẹ là nguồn cung cấp kháng thể tự nhiên thiết yếu. Khi chó con vừa sinh ra và được bú sữa non trong những giờ đầu tiên, chúng nhận được lượng kháng thể rất lớn, chiếm đến khoảng 95% tổng lượng kháng thể cần thiết để bảo vệ cơ thể trước các tác nhân gây bệnh trong giai đoạn hệ miễn dịch còn non yếu.
Các chuyên gia khẳng định rằng, vaccine là một trong những công cụ quan trọng hỗ trợ phòng bệnh, đặc biệt là các bệnh truyền nhiễm (bệnh do virus). Ảnh minh họa.
Để tối ưu lượng kháng thể mẹ truyền này, chó mẹ cần được tiêm phòng đầy đủ trước khi mang thai. Việc này không chỉ giúp chó mẹ có sức khỏe tốt trong suốt thai kỳ mà còn giúp cơ thể tạo ra lượng kháng thể dồi dào để truyền cho chó con qua sữa non. Thông thường, chó con sẽ hoàn tất chương trình tiêm chủng trong vòng 16 tuần đầu đời. Tuy nhiên, thời điểm mang thai lại thường rơi vào giai đoạn sau dậy thì, do đó, theo khuyến cáo, mốc tiêm phòng lý tưởng là trước kỳ salo (kỳ động dục) khoảng một tháng.
TS Võ Văn Hải, Bác sĩ thú y Hệ thống thú y 2Vet cũng nhấn mạnh: “Kháng thể mẹ truyền có thể xem là một tấm khiên tự nhiên, giúp chó con chống chọi lại các mầm bệnh khi chưa được tiêm phòng đầy đủ. Nếu không có lớp bảo vệ này, hệ miễn dịch của chó con sẽ rất yếu trong giai đoạn đầu đời. Do đó, việc tiêm vaccine cho chó mẹ trước khi phối giống là điều vô cùng quan trọng.”
Lưu ý về vấn đề kháng kháng sinh ở vật nuôi
So với trước đây, chủ nuôi đã quan tâm hơn tới sức khỏe thú cưng, kéo theo tỷ lệ tiêm phòng trên chó, mèo có xu hướng tăng dần. Tuy nhiên, cần phải tuyên truyền giáo dục nhiều hơn đề chủ vật nuôi hiểu được tầm quan trọng của việc tiêm vaccine đặc biệt ngày nay đã xuất hiện nhiều bệnh truyền lây từ chó mèo sang người nên chủ nuôi hay bác sỹ thú y cần phải lưu tâm, bà Nguyễn Lê Thùy Dung, Giám đốc kinh doanh Công ty Olmix Asialand Việt Nam nhận định.
Các chuyên gia khẳng định rằng, vaccine là một trong những công cụ quan trọng hỗ trợ phòng bệnh, đặc biệt là các bệnh truyền nhiễm (bệnh do virus).
Với ý kiến cho rằng, với các bệnh do vi khuẩn, chỉ cần dùng đến kháng sinh mà không cần tiêm vaccine, PGS.TS Nguyễn Tất Toàn nhắc lại vấn đề nhức nhối “kháng kháng sinh”, hiện đang là vấn đề nóng trong ngành chăn nuôi và thú y hiện nay. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời, kháng kháng sinh có thể dẫn đến số ca tử vong hàng năm vượt qua cả ung thư vào năm 2050.
Theo đó, lãnh đạo trường ĐH Nông Lâm TP. Hồ Chí Minh nhấn mạnh, đối với ngành thú y, chăn nuôi, việc sử dụng kháng sinh không đúng, tồn dư kháng sinh sẽ xảy ra. Việc tiêm vaccine cúng là điều cần thiết để ngăn chặn tình trạng này trên thú cưng.
PGS-TS Ross Antonio Banayo, Quản lý kỹ thuật thú cưng tại Boehringer Ingelheim Philippines cũng nhấn mạnh, mục tiêu sử dụng kháng sinh là hỗ trợ điều trị cho thú cưng. Song vẫn cần đảm bảo không làm gia tăng nguy cơ kháng kháng sinh.
