Tính đường dài cho trái xoài

Nâng cao giá trị sản xuất xoài

Thời gian qua, An Giang tập trung đã đẩy mạnh thực hiện Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp tỉnh An Giang. Nhằm chuyển đổi sản xuất để thích nghi với điều kiện thực tế, khắc phục khó khăn, thúc đẩy phát triển kinh tế nông nghiệp.

Giai đoạn 2017-2020, toàn tỉnh đã chuyển đổi được hơn 31.130ha đất lúa kém hiệu quả sang rau màu, cây ăn trái. Các mô hình chuyển đổi đã mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều lần so với trước đây. Cụ thể, mô hình trồng xoài đạt lợi nhuận từ 500-600 triệu đồng/ha sau 3 năm đầu tư.

An Giang là tỉnh có diện tích xoài đứng thứ 2 ở ĐBSCL với gần 10.000ha, chỉ sau tỉnh Đồng Tháp. Năm nay, xoài vào mùa thu hoạch rộ nên giá các loại xoài keo, xoài ba màu, xoài cát Hòa Lộc… có giảm nhẹ so với cùng kỳ. Tuy nhiên, giá các loại xoài chất lượng cao vẫn dao động từ 20.000 - 35.000 đồng/kg. Các vùng trồng xoài trong tỉnh đang hướng đến tiêu chuẩn chất lượng, liên kết đầu ra để ổn định lâu dài.

Hiện nay hơn 60% nhà vườn trồng xoài áp dụng kỹ thuật bao trái, giúp trái xoài nâng cao chất lượng. Ông Trần Phước Đường, ở ấp Tân Phước, xã Tấn Mỹ, huyện Chợ Mới cho biết: Gia đình có 1ha xoài cát Hòa Lộc, thay vì trước đây trồng theo truyền thống chỉ cho lãi khoảng 160 -170 triệu đồng/ha/năm, hai năm nay gia đình áp dụng trồng xoài theo kỹ thuật mới có bao trái giúp năng suất nâng lên và bán được giá cao hơn nên lãi mỗi vụ từ 210-220 triệu đồng/ha.

Là một trong những đại lý chuyên thu mua xoài keo lớn nhất vùng biên giới huyện An Phú (An Giang), HTX Long Bình không mua xoài nhập từ Campuchia mà tập trung liên kết tiêu thụ với nông dân trồng xoài keo ở các xã Khánh Bình, Khánh An và thị trấn Long Bình.

Ông Huỳnh Thanh Minh, Giám đốc HTX Long Bình, cho biết: HTX vừa mua vào 10 tấn xoài keo để giao cho các doanh nghiệp đặt hàng tiêu thụ nội địa và xuất khẩu qua các nước đòi hỏi chất lượng cao như Hàn Quốc, Úc, Nhật… HTX thành lập từ năm 2017 nhưng đến nay HTX Long Bình đã thu hút được 25 xã viên tham gia, diện tích liên kết trồng xoài keo trên địa bàn huyện An Phú khoảng 90ha. Các nông dân tham gia liên kết với HTX đều tuân thủ tốt quy trình canh tác an toàn, đảm bảo trái xoài không nhiễm dư lượng thuốc bảo vệ thực vật và hoạt chất cấm.

HTX còn hướng đến tiêu chuẩn chất lượng để xuất khẩu sang các thị trường cao cấp chứ không để phụ thuộc vào thị trường bấp bênh như Trung Quốc. HTX Long Bình đang chờ cơ quan chức năng thẩm định, cấp mã code để xuất khẩu trực tiếp sang Hàn Quốc và Nhật Bản với giá trị cao hơn.

Hướng đến xuất khẩu xoài

Ông Nguyễn Sĩ Lâm, Giám đốc Sở NN-PTNT An Giang, cho biết, đối với các vùng đất sản xuất lúa kém hiệu quả, tỉnh chủ trương chuyển đổi sang rau màu, cây ăn trái. Đến nay, diện tích cây ăn trái của tỉnh đạt hơn 13.000ha, chủ yếu là xoài, chuối, bưởi, cam, quýt…

Trên thực tế, nông dân canh tác xoài đạt lợi nhuận cao hơn nhiều mô hình khác. Đối với những vùng chuyên canh xoài như cù lao Giêng ở huyện Chợ Mới, tỉnh hỗ trợ hạ tầng, hệ thống thủy lợi, hướng nông dân trồng xoài theo tiêu chuẩn VietGAP, hỗ trợ nông dân đạt chứng nhận chất lượng để xuất khẩu sang các thị trường cao cấp như Hàn Quốc, Nhật Bản, Úc, Mỹ…

Đồng thời, tạo điều kiện cho doanh nghiệp xây dựng nhà máy chế biến, liên kết tiêu thụ xoài theo hướng bền vững, hạn chế rủi ro khi lệ thuộc vào thị trường Trung Quốc.

Cách đây không lâu UBND tỉnh An Giang lần đầu tiên công bố xuất khẩu lô xoài sang Hoa Kỳ thông qua Cty TNHH xuất nhập khẩu Trái cây Chánh Thu (Bến Tre). Để trái xoài An Giang xuất khẩu ổn định qua thị trường Mỹ và chinh phục các thị trường khó tính khác trong tương lai. Vùng nguyên liệu trồng xoài lớn như: huyện Chợ Mới, Tri Tôn và Tịnh Biên, đã ký biên bản ghi nhớ hợp tác với Công ty Chánh Thu về việc phối hợp sản xuất và xuất khẩu xoài tại 3 huyện nói trên.

Bên cạnh đó, Công ty Chánh Thu cũng đã thống nhất hợp tác với huyện Tri Tôn và Tịnh Biên về xây dựng vùng nguyên liệu xoài, đáp ứng các yêu cầu về kỹ thuật canh tác, đảm bảo tiêu chuẩn xuất khẩu sang các thị trường khó tính, nhất là thị trường Mỹ.

Theo ông Lâm, để phát triển thương hiệu xoài An Giang xuất khẩu, thời gian tới ngành nông nghiệp sẽ đẩy nhanh tiến độ cấp mã số vùng trồng xoài (mã code) tại những nơi chưa có mã số như Hội làm vườn An Sơn Bảy Núi, HTX Xoài VietGAP Bến Bà Chi và các vùng cần cấp tại các huyện Chợ Mới, An Phú, Tri Tôn, Tịnh Biên, thị xã Tân Châu và thành phố Long Xuyên.

Hiện vùng xoài tại An Giang đã được cấp mã code đạt tiêu chuẩn xuất khẩu là trên 20 mã, với tổng diện tích gần 300ha. Trong đó, có 8 mã số đang hoạt động với diện tích gần 162ha tại các vùng như: xã An Cư, xã Thới Sơn, thị trấn Chi Lăng (huyện Tịnh Biên), xã Vĩnh Xương (thị xã Tân Châu), xã Lê Trì (huyện Tri Tôn), thị trấn Long Bình, xã Khánh An, xã Khánh Bình (huyện An Phú), xã Bình Phước Xuân (huyện Chợ Mới), phường Châu Phú B (TP. Châu Đốc).

Năm 2020 diện tích xoài trong toàn tỉnh An Giang gần 9.700ha, trong đó có khoảng 7.700ha xoài 3 màu (xoài Đài Loan) và xoài cát Hòa Lộc, chiếm khoảng 80% diện tích trồng xoài. Hiện có khoảng 7.000ha xoài đang cho trái với sản lượng khoảng 95.000 tấn/năm trong đó vụ chính chiếm 70-80% sản lượng, vụ muộn chiếm 20-30% sản lượng. Diện tích xoài sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP trên 200ha, sản lượng khoảng 1.900 tấn/năm. Tuy nhiên, thời gian qua việc tiêu thụ xoài phụ thuộc hoàn toàn vào thị trường nội địa và Trung Quốc. Gần đây xoài An Giang có thêm thị trường Hàn Quốc, Mỹ nhưng số lượng không đáng kể.

Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Trần Thanh Nam cho biết, cả nước có 87 ngàn ha trồng xoài, trong đó ĐBSCL chiếm 48% diện tích. Dự kiến đến năm 2030 diện tích trái cây cả nước đạt 1,3 triệu ha, sản lượng trái cây cả nước đạt trên 16 triệu tấn. Riêng khu vực ĐBSCL đến năm 2030 sẽ tăng thêm 300.000 ha, đạt 680.000 ha.

Đến năm 2025 diện tích xoài đạt 130 ngàn ha, sản lượng 1,1 triệu tấn. Năm 2030 diện tích xoài đạt 140 ngàn ha, sản lượng 1,5 triệu tấn. Kim ngạch xuất khẩu trái cây năm 2030 đạt trên 6,5 tỷ USD (tăng 2,2 lần so với năm 2019). Trong đó, kim ngạch xuất khẩu xoài năm 2025 là 400 triệu USD và năm 2030 là 650 triệu USD.

Theo Thứ trưởng Trần Thanh Nam, trái xoài Việt Nam hiện đã được xuất khẩu sang 40 thị trường trên thế giới như: Châu Âu, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Australia, New Zealand...

Đây cũng là loại trái cây thứ 6 của Việt Nam được cấp phép xuất khẩu sang thị trường Mỹ, chỉ sau thanh long, chôm chôm, nhãn, vải, vú sữa.

Hiện hàng năm, thị trường Hoa Kỳ đang nhập khẩu gần 400.000 tấn xoài tươi, chủ yếu từ các quốc gia Trung Mỹ và Nam Mỹ, chẳng hạn như Mexico, Peru, Ecuador, Brazil và Guatamala.

Như vậy, tiềm năng của quả xoài Việt Nam vào thị trường Hoa Kỳ là rất lớn. Trong khi đó, chất lượng xoài của Việt Nam không hề thua kém các nước ở Trung Mỹ và Nam Mỹ.

Thực hiện xoay trục chiến lược sản phẩm chủ lực, các địa phương trong vùng đã mạnh dạn chuyển diện tích lúa kém hiệu quả, thường xuyên bị hạn mặn sang thủy sản, cây ăn trái cho hiệu quả kinh tế cao hơn. Giai đoạn 2017 - 2020, diện tích gieo trồng lúa giảm hơn 202 nghìn ha, từ 4,19 triệu ha xuống còn 3,93 triệu ha. Diện tích cây ăn trái tăng từ 308,6 nghìn ha lên 420 nghìn ha. Thủy sản, diện tích tôm nước lợ tăng từ 667,4 nghìn ha lên 760 nghìn ha. Diện tích cá tra tăng từ 5,2 nghìn ha lên trên 6 nghìn ha... Theo báo cáo, tính toán của các địa phương, đã thấy rõ hiệu quả của việc chuyển đổi cây trồng và nuôi trồng thủy sản trên đất lúa cao hơn rất nhiều.