Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu tại Nhà Trắng hôm 2/5. Ảnh: Reuters.
"Tổng thống Biden gần đây đã chỉ đạo đội ngũ của ông đảm bảo rằng Ukraine có thể sử dụng vũ khí của Mỹ cho để phản công ở Kharkov, Ukraine có thể nhắm vào quân đội Nga đang tấn công hoặc chuẩn bị tấn công họ", một quan chức Mỹ nói với tờ Politico hôm 30/5.
Nhà Trắng sau đó đã xác nhận thông tin trên trong một tuyên bố bằng văn bản với các phương tiện truyền thông. Theo tờ Politico, quyết định này trước đó đã được "bí mật" thông báo cho Kiev một thời gian trước khi được xác nhận chính thức.
Trên thực tế, quyết định của ông Biden sẽ cho phép Ukraine sử dụng vũ khí tầm xa của Mỹ, nhưng không phải tên lửa ATACMS được âm thầm chuyển đến Kiev kể từ đầu tháng 4, để tấn công dọc lãnh thổ Nga giáp với vùng Kharkov, nơi Nga gần đây đã kiểm soát hàng chục thị trấn và làng mạc.
Ukraine trước đó đã sử dụng các thị trấn và làng mạc này để tiến hành các cuộc tấn công bằng pháo binh, máy bay không người lái (UAV) và tên lửa vào lãnh thổ Nga. Tuy nhiên, việc Nga tiến công vào khu vực Kharkov đã buộc quân đội Ukraine phải rút khỏi các khu vực tập kết này, khiến Kiev không thể tấn công các mục tiêu ở Belgorod và các khu định cư khác của Nga gần biên giới.
Quan chức Mỹ trả lời phỏng vấn tờ Politico tuyên bố rằng quyết định của ông Biden "không ảnh hưởng" đến lệnh cấm của Mỹ đối với các cuộc tấn công sâu bên trong lãnh thổ Nga. Ông Biden đã chịu nhiều sức ép về việc cho phép Ukraine sử dụng vũ khí Mỹ tấn công Nga trong những tuần gần đây, nhưng liên tục công khai phản đối điều này.
Việc ông Biden công khai phản đối điều này đã gây ra rạn nứt trong chính nội bộ chính quyền của ông, cũng như giữa Mỹ với các đồng minh. Theo New York Times và Politico, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và các quan chức cấp cao Lầu Năm Góc đều muốn ông Biden phê chuẩn cho phép Ukraine thực hiện các cuộc tấn công tầm xa vào Nga, trong khi một số nước NATO bao gồm Anh, Pháp và Đức, đã cho phép Ukraine sử dụng vũ khí của họ khi thấy phù hợp.
Tại Kiev, việc ông Biden từ chối cho phép sử dụng vũ khí tầm xa của Mỹ được cho là đã khiến Tổng thống Volodymyr Zelensky và các quan chức cấp cao Ukraine tức giận. Một số quan chức nói với tờ Washington Post rằng họ có thể đã ngăn chặn được cuộc tấn công Kharkov của Nga nếu họ được phép tiến hành các cuộc tấn công xuyên biên giới nhắm vào các khí tài và lực lượng của Nga.
"Vũ khí của Mỹ đã được sử dụng để tấn công các mục tiêu khác nhau bên ngoài khu vực chiến sự. Thực tế là vũ khí của Mỹ và các nước phương Tây khác đã tấn công các mục tiêu trên lãnh thổ Nga, chủ yếu là cơ sở hạ tầng dân sự và khu dân cư", Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov phát biểu trước báo giới hồi tuần trước.
Một ngày trước khi ông Lavrov lên tiếng, quân đội Ukraine đã sử dụng tên lửa ATACMS để tấn công vào Crimea, khiến 2 dân thường thiệt mạng. Mỹ không công nhận bán đảo Crimea là lãnh thổ của Nga và do đó không cấm Ukraine thực hiện các cuộc tấn công như vậy.
