Vài nét về trái cây khô
Trái cây khô hay trái cây sấy khô là nói về các loại củ quả mà lượng nước bên trong của nó đã rút cạn kiệt thông qua kỹ thuật sấy hay phơi tự nhiên. Sản phẩm co ngót ở dạng khô giòn, hay dạng kẹo nhưng vẫn giàu năng lượng, dưỡng chất.
Ví dụ, mận, sung, mơ, mít, xoài, nhãn, vải, dứa, việt quất, chuối, táo, khoai sắn ... được sáy khô. Lợi thế của trái cây sấy khô là dễ bảo quản, tiện lợi khi sử dụng, nhất là trong trường hợp xa nhà, những chuyến đi dài ngày không có tủ lạnh để bảo quản.
Trái cây sấy khô chứa nhiều vi chất dinh dưỡng, chất xơ và chất chống oxy hóa
Trái cây sấy khô có chứa lượng chất dinh dưỡng giống như trái cây tươi, nhưng được cô đọng trong thể tích nhỏ hơn. Tính theo trọng lượng, trái cây sấy khô có chứa tới 3,5 lần chất xơ, vitamin và khoáng chất so với trái cây tươi.
Nhất là chất xơ, trong đó phải kể đến polyphenols giúp cải thiện lưu thông máu, sức khỏe tiêu hóa, giảm thiệt hại oxy hóa và giảm nhiều loại bệnh khác. Riêng hàm lượng vitamin C lại giảm đáng kể sau khi sấy khô.
Tác dụng với sức khỏe
Theo nhiều nghiên cứu, những người ăn trái cây sấy khô ít có xu hướng tăng cân nhưng lại thu nạp nhiều dưỡng chất hơn so với nhóm không ăn loại quả này, nhất là các thành phần chống oxi hóa và kháng viêm.
Nho khô có tác dụng giảm rủi ro bệnh tật
Nho khô giàu chất xơ, kali và hợp chất thực vật giúp tăng cường sức khỏe, có GI (chỉ số đường huyết) và chỉ số insulin thấp, không làm tăng đường huyết hoặc insulin sau ăn.
Nghiên cứu còn cho thấy nho khô có thể giúp giảm huyết áp, cải thiện đường huyết, giảm viêm và cholesterol máu.
Mận khô là thuốc nhuận tràng tự nhiên
Mận khô rất bổ dưỡng, giàu chất xơ, kali, beta-carotene (vitamin A) và vitamin K và được biết đến là chất nhuận tràng tự nhiên hữu ích. Lý do trong mận có hàm lượng chất xơ cao và cồn asugar có tên sorbitol.
Ăn mận giúp cải thiện đại tiện, giảm táo bón, thậm chí còn tốt hơn cả thuốc trị táo bón psyllium.
Ngoài ra, do giàu nguồn chống oxy hóa, nên mận khô có thể ức chế quá trình oxy hóa của LDL cholesteroland (mỡ máu xấu) giúp ngăn ngừa bệnh tim mạnh và ung thư.
Chưa hết, mận khô còn giàu khoáng chất có tên boron, tốt cho sức khỏe xương, đặc biệt là chống lại bệnh loãng xương.
Chà là khô tốt cho phụ nữ thai kỳ
Chà là là loại quả ngọt, giàu chất xơ, kali, sắt và một số hợp chất thực vật khác, giàu chất chống oxy hóa hơn bất kỳ loại trái cây nào, nên có tác dụng hạn chế thiệt hại do các chất oxy hóa trong cơ thể gây ra.
Tuy ngọt nhưng chà là lại có chỉ số GI thấp, không làm tăng đột ngột đường huyết. Theo nghiên cứu, ăn chà là khô có lợi cho nhóm phụ nữ mang thai, giúp vượt cạn dễ dàng, đặc biệt là hiệu ứng giãn cổ tử cung, cũng như giảm đau khi vượt cạn.
Theo nghiên cứu, nếu vào cuối giai đoạn thai kỳ, ăn chà là khô hàng ngày thì chỉ có 4% mẹ bầu phải cần đến hỗ trợ giảm đau khi sinh so với 21% ở nhóm không ăn chà là khô.
Qua nghiên cứu động vật và trong phòng thí nghiệm cho thấy, chà là khô còn là thuốc vô sinh tốt cho nam giới. Tuy nhiên đây mới chỉ là phát hiện ban đầu, chưa có nhiều bằng chứng để kiểm chứng.
Trái cây khô có chứa lượng đường tự nhiên và năng lượng cao
Do nước đã được loại bỏ nên đường và calo tăng cao tính theo thể tích, gồm cả đường glucose và fructose. Hàm lượng đường tự nhiên của một số loại trái cây sấy khô như nho khô (59%), chà là (64-66%), mận khô (38%), mơ khô (53%) và sung khô (48%).
22- 51% hàm lượng đường trong trái cây khô là fructose, nếu ăn nhiều sẽ không có lợi cho sức khỏe như tăng cân, mắc bệnh tiểu đường tuýp II và bệnh tim mạch.
Trung bình, 1 ao-xơ nho khô (khoảng 30g) chứa 84 calo, phần lớn là từ đường.
Nên tránh ăn trái cây khô bổ sung thêm đường
Để làm cho trái cây khô ngọt và hấp dẫn, đôi khi người ta còn bổ sung thêm đường hoặc xi-rô trước khi sấy, vì vậy nó còn được gọi "kẹo" trái cây.
Lạm dụng đường không có lợi cho sức khỏe, làm tăng nguy cơ thừa cân, béo phì, mắc bệnh tim mạnh, thậm chí cả ung thư.
Để tránh dùng nhóm trái cây khô nhiều đường, nên đọc kỹ thành phần dinh dưỡng và các thông tin có liên quan ghi trên nhãn bao bì.
Trái cây khô có chứa sulfite, nấm và độc tố?
Do các quy định về an toàn thực phẩm không được chấp hành tốt, do lỗi chủ quan của con người, do thời tiết và do bảo quản nên phát sinh những hợp chất bất lợi, nhất là bổ sung chất bảo quản sulfite giúp hạn chế mốc, khiến trái cây hấp dẫn hơn, không bị biến màu, nhất là nhóm trái cây có màu sắc rực rỡ như mơ và nho.
Tuy nhiên khi ăn vào dễ bị đau bụng, phát ban da và tăng nguy cơ hen suyễn. Để tránh ăn phải sulfite, nên chọn nhóm hoa quả khô có màu nâu hoặc xám thay vì nhóm đẹp mã.
Ngoài ra, trái cây khô khi xử lý, bảo quản cũng có thể bị nhiễm nấm, aflatoxin và các hợp chất độc hại khác. Do vậy, từ khâu chế biến đến bảo quản cần được thực hành đúng quy trình, nhất là ở những nơi nóng ẩm và không có các trang thiết bị bảo quản.
