Giáo sư Justin Stebbing, chuyên gia về ung thư kêu gọi mọi người bổ sung sữa chua vào chế độ ăn hằng ngày, bởi thực phẩm này chứa vi khuẩn Bifidobacterium chống ung thư, giúp giảm nguy cơ mắc căn bệnh này.
Tuy nhiên, không phải tất cả các loại sữa chua đều mang lại lợi ích như nhau trong việc ngăn ngừa ung thư, cũng như các tác dụng khác tới sức khỏe.
Sữa chua có nhiều lợi khuẩn như Bifidobacterium, Lactobacillus... giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa. Ảnh: Alamy.
"Quá trình lên men khác nhau tạo ra mức độ lợi khuẩn khác nhau, vì vậy hãy tìm sữa chua có chứa vi khuẩn sống", Stebbing nói và cho rằng, những loại sữa nguyên chất, không đường và béo thường có hàm lượng protein cao hơn, cũng như hàm lượng đường và chất phụ gia thấp hơn.
Lời khuyên được đưa ra sau khi tạp chí Gut Microbes công bố công trình nghiên cứu của TS Shuji Ogino, Khoa Dịch tễ học, Trường Y tế Công cộng TH Chan (Đại học Harvard). Trong đó, chỉ ra những người ăn sữa chua thường xuyên (2 lần mỗi tuần) có nguy cơ mắc ung thư đại tràng xuống thấp hơn đến 20%, đặc biệt là các khối u có chứa vi khuẩn Bifidobacterium.
Đại tràng gồm: manh tràng (nối với ruột non), đại tràng lên, đại tràng ngang, đại tràng xuống, đại tràng sigma và trực tràng. Toàn bộ dài khoảng 1,5~1,8m ở người trưởng thành. Ung thư đại tràng xuống thường nguy hiểm hơn ung thư đại tràng lên
Lợi ích của sữa chua đối với hệ tiêu hóa đã được biết đến từ lâu, nhưng các nghiên cứu trước đây vẫn còn nhiều tranh cãi về tác động của chúng với ung thư đại tràng.
Nghiên cứu mới của Ogino đã phân tích dữ liệu từ 2 nghiên cứu lớn trước đó, khi theo dõi thói quen ăn uống của hơn 150.000 người, bao gồm cả lượng sữa chua tiêu thụ. Các nhà khoa học đã thu thập mẫu mô của hơn 132.000 người trong số này để phân tích.
Kết quả, 31% trường hợp có xét nghiệm dương tính với Bifidobacterium, 69% âm tính. Trong số dương tính, những người ăn sữa chua thường xuyên ít hơn 20%.
Dù không phải là nguyên nhân gây ra khối u, Bifidobacterium thường được tìm thấy khi bệnh nhân ung thư đại tràng. Đây là lợi khuẩn trong ruột, giúp tiêu hóa chất xơ và chống lại nhiễm trùng.
Ngoài Bifidobacterium, sữa chua còn chứa lợi khuẩn Lactobacillus, giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, ức chế sự phát triển của vi khuẩn có hại, từ đó giảm viêm niêm mạc ruột và các nguy cơ hình thành ung thư.
Sữa chua cũng giúp giảm sản xuất các chất gây ung thư như Nitrosamine (một hợp chất có thể sinh ra từ thực phẩm chế biến sẵn, thịt đỏ...). Một số nghiên cứu khác còn chỉ ra, sữa chua có thể làm giảm tác động tiêu cực của thịt đỏ và thực phẩm chế biến sẵn, vốn làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng.
Không phải sữa chua nào cũng có tác dụng chống ung thư. Ảnh: Harvard Health.
Nghiên cứu của Ogino, Đại học Harvard không phải là công trình đầu tiên xác định mối liên hệ giữa các sản phẩm từ sữa và khả năng bảo vệ khỏi ung thư ruột. Một nghiên cứu của Anh công bố hồi tháng 1/2025 cho thấy việc tăng lượng sữa tiêu thụ, chỉ 1 ly mỗi ngày, cũng góp phần giảm đáng kể nguy cơ ung thư đại tràng.
Các nhà nghiên cứu đã thu thập dữ liệu từ hơn 542.000 phụ nữ và phát hiện ra những người tiêu thụ lượng sữa tương đương 1 ly sữa lớn mỗi ngày có nguy cơ mắc bệnh thấp hơn 17%.
Họ đưa ra giả thuyết rằng lợi ích này cũng có thể nằm ở tác động của sữa lên hệ vi khuẩn đường ruột khỏe mạnh, điều có thể được giải thích bằng hàm lượng canxi cao trong sữa.
Giáo sư Stebbing giải thích: "Canxi có thể giúp bảo vệ chống lại ung thư bằng cách liên kết với các chất có khả năng gây hại trong ruột và thúc đẩy quá trình tiêu diệt các tế bào bất thường".
Theo dữ liệu của Cancer Research UK, 54% các ca ung thư ruột có thể được ngăn ngừa bằng cách sống lành mạnh hơn.
Khuyến nghị của Giáo sư Stebbing được đưa ra trong bối cảnh đại dịch ung thư đại tràng ở những người dưới 50 tuổi đang lan rộng trên toàn cầu. Nghiêm trọng hơn, nhiều người trong số đó vẫn khỏe mạnh và làm việc bình thường.
Trong khi trên toàn cầu, số lượng bệnh nhân trẻ mắc ung thư đại tràng tăng 50% trong 30 năm qua, thì tại Anh, tốc độ tăng trung bình khoảng 3,6% mỗi năm.
Các chuyên gia chưa đưa ra bình luận nào về sự gia tăng này, nhưng nghi ngờ chế độ ăn uống kém lành mạnh, bao gồm cả việc sử dụng thực phẩm siêu chế biến ngày càng phổ biến và việc thiếu tập thể dục thường xuyên.
Tại Anh, gần 45.000 người được chẩn đoán mắc bệnh ung thư đại tràng mỗi năm.
Dù những kết quả đưa ra rất khả quan, các nhà khoa học vẫn muốn tìm hiểu thêm về mối quan hệ giữa việc sử dụng sữa chua thường xuyên với việc giảm nguy cơ ung thư đại tràng. Ngoài ra, dữ liệu thu thập vẫn ở chế độ tự báo cáo nên có thể còn sai số.
Các nhà khoa học khuyến nghị, sử dụng sữa chua không đường hoặc ít đường để tránh tác động xấu của đường tinh luyện. Nếu có điều kiện, hãy sử dụng 1-2 hộp/ngày để hỗ trợ hệ tiêu hóa, kết hợp chế độ ăn giàu chất xơ (rau xanh, hoa quả), hạn chế thịt đỏ, thực phẩm chế biến sẵn để tăng hiệu quả bảo vệ đại tràng.
