Những lưu ý trồng cam sành trên đất lúa

TS NGUYỄN BẢO VỆ - Thứ Sáu, 16/09/2022 , 06:45 (GMT+7)

Trồng cam sành trên nền đất lúa đem lại hiệu quả kinh tế cao, rất có tiềm năng phát triển và mở rộng canh tác ở ĐBSCL. Song cần lưu ý về kỹ thuật.

Trồng cam sành trên đất lúa thường làm ở nền đất lúa kém hiệu quả. Đất được lên liếp như trồng rau màu, nhưng rộng và sâu hơn. Liếp rộng 2,8 - 3m và cao 0,3 - 0,4m, mương rộng 1 - 1,2 m và sâu 0,6 - 0,8m. Cam được trồng mật độ dày, trung bình khoảng 5.000 cây/ha (2m2/cây) nên kiểu canh tác này còn được người dân gọi là “cam rẫy” hay “cam rau”. Cam bắt đầu ra trái khi cây được 18 - 22 tháng tuổi và thu hoạch vụ đầu tiên rất sớm, khoảng 2 năm rưỡi sau khi trồng.

Trồng cam sành trên đất lúa được lên liếp như trồng rau màu.

Ưu điểm trồng cam sành trên đất lúa

- Giúp đất rửa được độc chất khá nhanh chóng: Nhờ lên liếp hẹp và có hệ thống nhiều mương giúp cho việc rửa độc chất rất hiệu quả và đất mau thuần thục.

- Trồng cây được ngay sau khi lên liếp: Nhờ đào mương cạn, không chạm đến tầng phèn ở dưới sâu nên đất liếp không cần chờ thời gian rửa phèn mà có thể trồng cây ngay sau khi lên liếp.

- Tiết kiệm chi phí chống cành khi cây mang trái: Nhờ trồng dày, các cành chống đỡ lẫn nhau khi mang trái nên giảm được chi phí cho khâu này.

- Thu hồi vốn nhanh: Nhờ trồng dày và để trái sớm nên ngay vụ đầu tiên cam có năng suất rất cao, mau thu hồi vốn và có thể có lời trong vụ đầu.

- Lợi nhuận cao: Nhờ cam sành dễ ra hoa, đậu trái, nuôi trái giỏi và chịu rợp nên có năng suất và lợi nhuận rất cao trong điều kiện canh tác mật độ cao.

- Hạn chế được bệnh thối rễ: Đất lúa mới lên liếp không chứa mầm bệnh nên cam ít bệnh thối rễ trong những năm đầu. Tuy nhiên, bệnh tăng dần theo thời gian canh tác. Khi vườn cam bắt đầu bị bệnh nhiều, có thể ban liếp trồng lúa để diệt mầm bệnh trong đất rồi mới trồng cam trở lại (kiểu “luân canh cam - lúa”).

Hạn chế của kiểu canh tác cam sành trên nền đất lúa

Chính vì lợi nhuận rất cao (gấp 10 lần so với những vườn cây ăn trái đặc sản khác như xoài, chôm chôm, sầu riêng, nhãn, thanh long trong khu vực) nên rất nhiều nhà vườn, doanh nghiệp tư nhân nhiều nơi đã đổ xô về ĐBSCL thuê đất ruộng trồng cam sành, một số nhà vườn tại địa phương cũng từ đó làm theo. Nhưng không phải nhà vườn nào cũng thành công do kiểu canh tác này có những hạn chế sau:

- Trồng cây giống không sạch bệnh: Do lượng giống trồng quá lớn khi mới lập vườn nên người trồng thường mua giống rẻ, có chất lượng thấp, giống mua trôi nổi chưa kiểm soát được bệnh Greening, Tristeza, bệnh thối rễ là những bệnh gây thiệt hại nặng cho vườn cam sành trước đây ở ĐBSCL.

- Độ phì của đất bị suy thoái nhanh chóng: Do liếp nhỏ, thấp và trồng thâm canh nên độ phì của đất giảm đi nhanh chóng, dẫn đến gia tăng chi phí phân bón.

- Bộ rễ cam bị tổn thương do ngập úng: Nước do mưa, triều cường và nước nổi về từ thượng nguồn làm ngập úng líp vườn, gây tổn thương rễ, tạo điều kiện cho nấm bệnh tấn công cây cam.

- Chất lượng trái cam thấp: Phẩm chất ăn của cam không được ngọt, chua nhiều, ít nước, màu sắc không đẹp là do cây mang trái quá sớm lúc còn tơ, chưa thuần thục. Đây là nguy cơ mất thương hiệu do người tiêu dùng quay lưng với sản phẩm cam sành truyền thống nổi tiếng ngon, bổ dưỡng.

- Thời gian bảo quản của trái ngắn: Do sử dụng nhiều chất kích thích sinh trưởng, thuốc BVTV và bón dư thừa N làm trái không để được lâu, mau hư khi bảo quản. Điều này đã hạn chế khả năng tiêu thụ cam ở những thị trường xa, đòi hỏi cam phải giữ được lâu để vận chuyển. 

Canh tác cam sành trên nền đất lúa bền vững

Mặc dù kiểu canh tác cam sành trên nền đất lúa mang lại hiệu quả kinh tế cao, mau thu hồi vốn, nhưng để canh tác được bền vững cần chú ý những vấn đề sau:

Phân bón Đầu Trâu Oganic đa dụng của Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền rất tốt cho các loại cây trồng, nhất là cam sành.

- Trồng cây giống sạch bệnh: Phải trồng cây giống sạch bệnh Greening, Tristeza và thối rễ. Cần chọn mua cây giống ở những cơ sở làm giống được chứng nhận. Ngăn chận tiến trình suy thoái độ phì của đất bằng cách bón nhiều phân hữu cơ (như phân Đầu Trâu Organic Đa dụng), phân vôi và áp dụng tưới nhỏ giọt để hạn chế rửa trôi dưỡng chất.

- Điều tiết nước trong mương vườn: Vườn cần có đê bao, cống bọng và máy bơm nước để khống chế mực nước trong mương vườn ổn định, lúc nào cũng cách mặt líp khoảng 40 - 60cm để bộ rễ cam không bị úng ngập.

- Cải thiện chất lượng trái: Cây tơ sử dụng dưỡng chất N rất hiệu quả, vì vậy không nên bón nhiều N, tăng cường bón đủ phân K, P và vi lượng; tỉa trái và không lạm dụng chất kích thích sinh trưởng.

- Giảm thuốc BVTV: Cần tỉa cành nhánh thường xuyên cho vườn cam thông thoáng để giảm sâu bệnh; phun thuốc bằng drone để thuốc được phân bố tốt trong điều kiện trồng dày. Có thể bao trái. Bổ sung chất Ca, Si và K để tăng khả năng phòng chống bệnh cho cây.

- Luân canh cam với lúa: Khi vườn cam bắt đầu bị bệnh thối rễ tấn công nghiêm trọng, phải nghiên cứu ban líp chuyển sang trồng lúa, tiêu diệt mầm bệnh rồi mới trồng cam trở lại.

Tóm lại, kiểu canh tác cam sành trên nền đất lúa đem lại hiệu quả kinh tế cao, tiềm năng phát triển và mở rộng cho vùng ĐBSCL. Khả năng chuyển đổi đất lúa kém hiệu quả sang cây lâu năm này khả thi, giúp nâng cao hiệu quả canh tác. Tuy nhiên, kiểu canh tác “luân canh cam - lúa” còn khá mới mẻ, cần được nghiên cứu một cách đồng bộ từ quy hoạch vùng trồng, giống, thiết kế vườn, kỹ thuật canh tác, sơ chế, chế biến và tiêu thụ… để canh tác được bền vững.

TS NGUYỄN BẢO VỆ
Tin khác
Dừa tươi Việt Nam nhập khẩu vào Hoa Kỳ tăng 4 con số
Dừa tươi Việt Nam nhập khẩu vào Hoa Kỳ tăng 4 con số

Dừa tươi Việt Nam đang được các thương nhân Hoa Kỳ đẩy mạnh nhập khẩu trong năm nay, qua đó đưa Việt Nam vào tốp 3 những nguồn cung lớn nhất cho thị trường này.

Xuất khẩu rau quả lần đầu vượt mốc 6 tỷ USD
Xuất khẩu rau quả lần đầu vượt mốc 6 tỷ USD

Xuất khẩu rau quả Việt Nam đến hết tháng 10 đã có lần đầu tiên vược mốc 6 tỷ USD, đồng thời cũng vượt mốc 4 tỷ USD ở thị trường Trung Quốc.

Trung Quốc - Hongkong trở thành thị trường lớn nhất của thủy sản Việt Nam
Trung Quốc - Hongkong trở thành thị trường lớn nhất của thủy sản Việt Nam

Xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang Trung Quốc tăng mạnh trong 10 tháng đầu năm, qua đó đưa Trung Quốc – Hongkong trở thành thị trường lớn nhất.

Thu hút người trẻ bằng sản xuất cà phê bền vững
Thu hút người trẻ bằng sản xuất cà phê bền vững

Sản xuất cà phê bền vững không chỉ giúp nông dân yên tâm gắn bó với cây cà phê mà còn thu hút được người trẻ tham gia vào sản xuất cà phê.

Nâng tầm sản xuất nông nghiệp Đất Cảng: [Bài 2] Tăng giá trị tôm, cá qua du lịch
Nâng tầm sản xuất nông nghiệp Đất Cảng: [Bài 2] Tăng giá trị tôm, cá qua du lịch

Hải Phòng Các mô hình kết hợp nuôi trồng thủy sản được người dân phát triển gắn với các hoạt động du lịch sinh thái, trải nghiệm, qua đó đã giúp gia tăng giá trị tôm, cá.

Nâng tầm sản xuất nông nghiệp Đất Cảng: [Bài 1] Cải thiện giá trị nhờ kết hợp với du lịch
Nâng tầm sản xuất nông nghiệp Đất Cảng: [Bài 1] Cải thiện giá trị nhờ kết hợp với du lịch

Sự kết hợp giữa phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng an toàn, chất lượng gắn với phát triển du lịch đã giúp nông dân Hải Phòng tăng thu nhập, nâng cao đời sống.

Cam Vạn Yên ‘chắp cánh’ cho du lịch sinh thái
Cam Vạn Yên ‘chắp cánh’ cho du lịch sinh thái

Quảng Ninh Từ những vườn cam bản địa, nông dân xã Vạn Yên (huyện Vân Đồn) đã và đang hình thành nên những khu du lịch sinh thái, tạo điểm tham quan, trải nghiệm hấp dẫn.

Tôm, cá ngừ có cơ hội đẩy mạnh xuất khẩu sang UAE
Tôm, cá ngừ có cơ hội đẩy mạnh xuất khẩu sang UAE

Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện Việt Nam - UAE (CEPA) vừa mới được ký kết đang mở thêm nhiều cơ hội cho tôm, cá ngừ… Việt Nam tại thị trường UAE.

Xuất khẩu hạt tiêu Việt Nam quay trở lại mốc 1 tỷ USD
Xuất khẩu hạt tiêu Việt Nam quay trở lại mốc 1 tỷ USD

Xuất khẩu hạt tiêu Việt Nam đã quay trở lại mốc 1 tỷ USD sau 7 năm nhờ giá xuất khẩu tăng cao. Giá tiêu dự báo tiếp tục cao trong vụ tới.

Đồ nội thất bằng gỗ của Việt Nam ngày càng tăng thị phần ở Hoa Kỳ
Đồ nội thất bằng gỗ của Việt Nam ngày càng tăng thị phần ở Hoa Kỳ

Khi nhập khẩu đồ nội thất bằng gỗ của Hoa Kỳ tăng trưởng trở lại, đồ nội thất bằng gỗ Việt Nam đang tiếp tục tăng kim ngạch, thị phần tại thị trường này.

Tiến vào thị trường thực phẩm Halal 2.500 tỷ USD: Những bước chuẩn bị rất sớm của 'ông lớn' chăn nuôi tại Việt Nam
Tiến vào thị trường thực phẩm Halal 2.500 tỷ USD: Những bước chuẩn bị rất sớm của 'ông lớn' chăn nuôi tại Việt Nam

Là một doanh nghiệp đã xuất khẩu thịt gà tới nhiều thị trường, C.P. Việt Nam đang chuẩn bị các công việc cần thiết để xuất khẩu vào thị trường Halal.

Tiến vào thị trường thực phẩm Halal 2.500 tỷ USD: Cơ hội & thách thức cho hàng 'Made in' Thanh Hóa
Tiến vào thị trường thực phẩm Halal 2.500 tỷ USD: Cơ hội & thách thức cho hàng 'Made in' Thanh Hóa

Thị trường Halal mang đến nhiều cơ hội cho doanh nghiệp, hàng hóa Việt Nam, nhưng cũng đặt ra thách thức không nhỏ…