Hồ Ngàn Trươi là công trình thủy lợi đa mục tiêu “Từ xả lũ, cắt lũ, tưới tiêu, cung cấp nguồn nước nuôi trồng thủy sản, cấp nước cho công nghiệp, sinh hoạt và cải tạo môi trường sinh thái, phát triển du lịch… toàn diện hàng đầu.
Hồ Ngàn Trươi
Lớn thứ ba Việt Nam sau hồ Dầu Tiếng và Cửa Đạt là hồ Ngàn Trươi nằm trọn trong vùng lõi Vườn Quốc gia Vũ Quang, tỉnh Hà Tĩnh, có lưu vực rộng 408km2, diện tích mặt hồ 43km2 với dung tích chứa 775 triệu m3 nước…Ngày 14/6/2009, bắt đầu khởi công công trình hồ chứa nước Ngàn Trươi tại xã Hương Đại, thị trấn huyện Vũ Quang. Sau gần 10 năm xây dựng, công trình được bàn giao và vận hành đồng bộ vào năm 2018. Hồ Ngàn Trươi trở thành công trình có đập đất cao nhất Việt Nam. Đập chính dài 370 m, cao 61,8m. Hồ có nhiệm vụ cung cấp nước tưới cho 32.585 ha đất canh tác, 6.000 ha nuôi trồng thủy sản tại 8 huyện, thị xã phía Bắc Hà Tĩnh. Đập chính hồ Ngàn Trươi có nhiệm vụ tích nước và điều tiết lũ cho vùng hạ du với dung tích phòng lũ 157 triệu m3, đặc biệt là vùng rốn lũ Hương Khê, Vũ Quang. Dưới chân đập chính là công trình kết hợp phát điện gần 20 MW.
Vùng hạ du đập Ngàn Trươi gồm một phần các huyện: Vũ Quang, Đức Thọ, Hương Sơn, Hương Khê và thị xã Hồng Lĩnh; ngoài ra còn có các công trình quan trọng liên quan đến an ninh quốc gia như: Tuyến đường sắt Bắc - Nam, đường Hồ Chí Minh, đường dây tải điện 500 KV Bắc - Nam.
Năm 2019, công trình thủy lợi Ngàn Trươi đã được Thủ tướng Chính phủ xếp loại đập, hồ chứa nước quan trọng đặc biệt. Tỉnh Hà Tĩnh cũng đã phê duyệt Quy hoạch chi tiết khu du lịch sinh thái thuộc VQG Vũ Quang với diện tích 70 ha. Nơi đây ngoài hệ thống động thực vật phong phú; phong cảnh hữu tình còn có nhiều di tích văn hóa, lịch sử được giữ gìn, tôn tạo. Đặc biệt, khu vực lòng hồ có 32 hòn đảo lớn nhỏ là điều kiện thuận lợi để Vũ Quang phát triển các loại hình du lịch sinh thái như du lịch môi trường, du thuyền lòng hồ, khám phá, trải nghiệm…
Ngoài việc có thể trở thành một điểm đến quan trọng để liên kết với các điểm du lịch khác trong toàn tỉnh thì đây còn là điểm nhấn trên tuyến du lịch liên kết với nước bạn Lào qua Cửa khẩu quốc tế Cầu Treo.
