Việt Nam - Australia thúc đẩy chuyển đổi nông nghiệp bền vững

Hội nghị Cấp cao Đặc biệt kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN-Australia có chủ đề “Đối tác cho tương lai”, được tổ chức trong bối cảnh quan hệ hợp tác giữa ASEAN và Australia diễn ra năng động trên nhiều lĩnh vực. Hội nghị là dịp để hai bên rà soát quan hệ 50 năm qua và trao đổi các biện pháp nhằm thúc đẩy quan hệ phát triển thực chất, hiệu quả, phù hợp khuôn khổ quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện đã thiết lập vào năm 2021.

Tháp tùng Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự Hội nghị, ngày 6/3 (giờ địa phương), Bộ trưởng Lê Minh Hoan gặp mặt, trao đổi với ông Murray Watt, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản Australia về tăng cường hợp tác nông nghiệp song phương. 

Bộ Nông nghiệp hai nước chia sẻ một số định hướng chung, đều đồng hành với cam kết quốc tế về đạt phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2030. Cũng như Việt Nam, nông nghiệp Australia trọng tâm chuyển đổi theo định hướng kinh tế tuần hoàn, giảm phát thải.

Theo đó, Chính phủ nước này tăng cường hợp tác quốc tế nhằm cải thiện sản xuất nông nghiệp, quản lý tài nguyên tự nhiên và tăng cường khả năng ứng phó với thách thức về biến đổi khí hậu ở các quốc gia trong khu vực. Những năm qua, Australia tích cực triển khai các dự án tại Việt Nam, điển hình là chương trình “Thúc đẩy bình đẳng giới thông qua nâng cao hiệu quả kinh tế sản xuất nông nghiệp và phát triển du lịch”, “Nâng cao phúc lợi động vật tại Việt Nam”, và “Thích ứng với biến đổi khí hậu ở ĐBSCL”. Australia cũng đặc biệt quan tâm đến Đề án phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp ở ĐBSCL, góp phần đảm bảo lượng sản xuất gạo đảm bảo an ninh lương thực.

Việc chia sẻ kinh nghiệm quốc tế từ Australia kết hợp với hiểu biết thực tế ở Việt Nam đã tạo sức mạnh kết nối vì sự phát triển bền vững. Không chỉ tập trung vào khía cạnh kinh tế và kết nối thị trường, mà hợp tác này còn nhấn mạnh vào du lịch nông thôn, quản lý tài nguyên tự nhiên và các vấn đề giới.

Bên cạnh đó, sản xuất nông nghiệp là thế mạnh của hai quốc gia, nông sản giữa hai nước không mang tính cạnh tranh mà bổ trợ cho nhau. Việt Nam là quốc gia xuất khẩu hàng đầu các sản phẩm cà phê, gạo, hạt điều, hạt tiêu và thủy sản trong khi Australia nổi tiếng với hoa quả, sữa, rượu, thịt, hải sản cao cấp, bột mì và bông. 

Vì thế, xuất nhập khẩu nông sản giữa hai nước có nhiều dư địa và tăng nhanh qua các năm. Trong giai đoạn 2022-23, thương mại hai chiều nông, lâm, thủy sản đạt kỷ lục 6,6 tỷ USD.

“Tôi tin rằng kim ngạch nông sản giữa hai nước sẽ tăng nhanh hơn nữa, hướng tới nâng cấp quan hệ đối tác Chiến lược Việt Nam-Australia lên tầm cao mới”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan khẳng định. 

Trao đổi, Bộ trưởng Murray Watt đồng tình và cho rằng, mở cửa thị trường cho một số mặt hàng nông sản chủ lực là ưu tiên hàng đầu của hai nước.

“Chúng tôi sẵn sàng hợp tác với Việt Nam để chuyển giao công nghệ chăn nuôi bò, lợn, gia cầm, đảm bảo an toàn sinh học và phúc lợi động vật. Ngoài ra, với kinh nghiệm của Australia trong kiểm dịch động thực vật để hỗ trợ thương mại nông sản, chúng tôi sẽ hỗ trợ nước bạn nâng cao năng lực trong lĩnh vực này”, ông Watt nói.

Hai Bộ trưởng nhất trí phối hợp tổ chức cuộc họp với các cơ quan quản lý kiểm dịch tại TP.HCM vào tháng 5/2024, đào tạo cho các nhà quản lý, chuyên gia khử trùng Việt Nam.

“Nâng cao năng lực an toàn sinh học là một mục tiêu thiết yếu. Sự hỗ trợ kỹ thuật từ Australia như cung cấp kính hiển vi hợp chất có độ phân giải cao, đào tạo chẩn đoán, giám sát dịch hại thực vật… sẽ là yếu tố quan trọng giúp Việt Nam nâng cao chất lượng quản lý và kiểm soát dịch bệnh trong sản xuất nông nghiệp”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan bày tỏ.

Theo đó, hai bên nhất trí mở cửa thương mại cho mật ong và các sản phẩm nuôi ong ăn được của Australia vào thị trường Việt Nam, đồng thời tiến tới mở cửa thị trường cho chanh leo Việt Nam và mận Australia. Các trao đổi kỹ thuật liên quan đến mở cửa thị trường cho việt quất Úc và bưởi Việt Nam được xác định là ưu tiên tiếp theo.

Bộ trưởng Murray Watt gợi ý việc cấp phép cho một cơ sở chiếu xạ của Việt Nam để xuất khẩu các sản phẩm nhãn, vải thiều và xoài tươi đến Úc, cùng cam kết hỗ trợ lựa chọn chuỗi cung ứng mới cho các nhà sản xuất và xuất khẩu Việt Nam. Ông cũng đề nghị Bộ NN-PTNT cử đoàn cán bộ chuyên trách sang Australia kiểm tra các cơ sở thịt kangaroo và hươu trong năm tới nhằm chấp thuận mở cửa thị trường cho các sản phẩm này.

Australia cũng sẽ hỗ trợ các nhà xuất khẩu rau quả Việt Nam vận hành kênh thương mại hiệu quả, tạo điều kiện cho nông sản nước ta tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Những kế hoạch hợp tác cụ thể hứa hẹn mang lại lợi ích lớn cho cả hai quốc gia, góp phần thúc đẩy sự phát triển hài hòa về thương mại nông sản, khoa học kỹ thuật, phát huy vai trò của Diễn đàn đối thoại nông nghiệp và các nhóm công tác kỹ thuật về tiếp cận các sản phẩm có nguồn gốc động vật và thực vật giữa hai nước.

Để đảm bảo hai nước cùng đạt mục tiêu chung về nông nghiệp giảm phát thải, hai Bộ trưởng thống nhất xây dựng chương trình hợp tác chiến lược và chính sách nông nghiệp bài bản, dài hạn; tăng cường trao đổi giữa 2 Bộ với sự hỗ trợ của Viện Nghiên cứu Chính sách Việt - Úc và các tổ chức nghiên cứu của Úc. Đối với ngành chăn nuôi, Australia cam kết chia sẻ công nghệ tiên tiến, phương pháp sản xuất tuần hoàn trong chăn nuôi, gồm chế biến thức ăn thô, xanh và tận dụng phụ phẩm nông nghiệp.