Việt Nam đã và đang thể hiện là một thành viên tích cực và uy tín cao trong khối ASEAN, trong đó hợp tác ASEAN về Quản lý thiên tai là một nội dung hợp tác của ASEAN trong trụ cột văn hóa xã hội.
Hiện Bộ NN-PTNT là cơ quan đầu mối tích cực tham gia hoạt động theo Hiệp định ASEAN về Quản lý thảm hoạ và ứng phó khẩn cấp và Hiệp định thành lập Trung tâm điều phối khu vực ASEAN về hỗ trợ nhân đạo trong thiên tai (Trung tâm AHA).
Việc đăng cai tổ chức diễn đàn lớn về quản lý thiên tai trong khu vực ASEAN là nghĩa vụ của Việt Nam và cũng giúp nước chủ nhà nâng cao vai trò, uy tín và vị thế trong khu vực và trên trường quốc tế, đồng thời tranh thủ được sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế cho công tác phòng, chống thiên tai của Việt Nam, góp phần tích cực vào việc xây dựng cộng đồng ASEAN có khả năng chống chịu, từ đó góp phần vào sự nghiệp phát triển chung của đất nước.
Thực hiện nhiệm vụ Chủ tịch của Việt Nam trong hợp tác ASEAN về Quản lý thiên tai để triển khai Hiệp định Quản lý thảm họa và ứng phó khẩn cấp, năm 2023, Bộ NN-PTNT sẽ đảm nhiệm chức Chủ tịch Hội nghị Bộ trưởng ASEAN về Quản lý thiên tai lần thứ 11, Chủ tịch Hội nghị lần thứ 12 các Bên tham gia Hiệp định Quản lý thảm hoạ và ứng phó khẩn cấp, Chủ tịch Hội nghị Bộ trưởng ASEAN về Quản lý thiên tai + Hàn Quốc, Hội nghị Bộ trưởng ASEAN về Quản lý thiên tai + Trung Quốc, Hội nghị Bộ trưởng ASEAN về Quản lý thiên tai + Nhật Bản, Chủ tịch Ủy ban ASEAN về Quản lý thiên tai, Chủ tịch Ủy ban ASEAN về Quản lý thiên tai + Hàn Quốc, Ủy ban ASEAN về Quản lý thiên tai + Trung Quốc, Ủy ban ASEAN về Quản lý thiên tai + Nhật Bản và Chủ tịch Ban quản trị Trung tâm AHA.
Nội dung chính của các cuộc họp, hội nghị và các hoạt động trong năm Chủ tịch của Việt Nam năm 2023 sẽ tập trung rà soát, đánh giá tiến độ triển khai Chương trình công tác Hiệp định Quản lý thảm họa và ứng phó khẩn cấp giai đoạn 2021-2025; điều chỉnh đóng góp cho Quỹ Trung tâm AHA, công tác vận hành Trung tâm AHA để hỗ trợ các quốc gia thành viên ASEAN trong ứng phó thiên tai và đề xuất những ưu tiên cũng như huy động nguồn lực hỗ trợ để thực hiện Chương trình công tác Hiệp định Quản lý thảm họa và ứng phó khẩn cấp, điều phối công tác ứng phó với thiên tai lớn trong khu vực với vai trò Chủ tịch Ủy ban ASEAN về Quản lý thiên tai năm 2023; hợp tác với Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc.
Để thực hiện các nhiệm vụ trên, Bộ NN-PTNT sẽ phối hợp với Ban Thư ký ASEAN, Trung tâm AHA và các quốc gia thành viên ASEAN tổ chức các Hội nghị cấp Bộ trưởng ASEAN và một loạt các cuộc họp cấp kỹ thuật về quản lý thiên tai trong năm 2023 tại Việt Nam để triển khai Hiệp định Quản lý thảm hoạ và ứng phó khẩn cấp.
Đông Nam Á là một trong những khu vực dễ bị tổn thương trước thiên tai nhất trên thế giới. Theo số liệu của Ủy ban Kinh tế và Xã hội của Liên Hợp Quốc về châu Á - Thái Bình Dương, các thảm họa thiên nhiên bao gồm lũ lụt, bão, nắng nóng, hạn hán, thậm chí là động đất và sóng thần, đã làm các quốc gia trong khu vực chịu thiệt hại kinh tế trung bình hàng năm lên tới 86,5 tỷ USD.
Theo thống kê từ năm 2012 - 2020, ít nhất gần 3.000 thảm họa, thiên tai đã xảy ra tại khu vực Đông Nam Á, trong đó có một số trận quy mô lớn như bão Bopha (2012) ở Philippines; bão Haiyan (2013) ở Philippines; động đất và sóng thần miền Trung Sulawesi (2018) ở Indonesia, bão Mangkhut (2018) ở Philippines và bão Damrey (2017) ở Việt Nam…
Là một trong những khu vực phát triển nhanh nhất trên thế giới với tốc độ đô thị hóa nhanh, sự gia tăng dân số, đi cùng với đó là sự suy thoái môi trường tự nhiên và biến đổi khí hậu, Đông Nam Á ngày càng dễ bị tổn thương trước những đợt thiên tai vốn ngày càng gia tăng về cường độ và tần suất.
Trong bối cảnh như vậy, hợp tác giữa các quốc gia thành viên ASEAN trong quản lý thiên tai đã trở thành một điểm sáng nổi bật trong sự hợp tác, cam kết đa ngành - đa lĩnh vực trong khu vực, cũng như với các đối tác ngoài khu vực. Giảm thiểu rủi ro thiên tai cũng là một trong những ưu tiên hàng đầu của ASEAN nhằm đạt được mục tiêu của Khung hành động Sendai về giảm nhẹ rủi ro thiên tai cũng như các Mục tiêu Phát triển bền vững tới năm 2030.