Dây chuyền sản xuất thí điểm sản phẩm phân bón CAN của Tổng Công ty Công nghiệp Hoá chất mỏ. Ảnh: Micco.
Phân bón CAN là gì?
Nền nông nghiệp nước ta sử dụng nhiều loại phân bón chứa đạm như phân đạm ure có 44-48% hàm lượng nitơ nguyên chất, là loại phân có tỷ lệ dinh dưỡng đạm cao nhất. Phân amoni sunphate hay còn gọi là phân SA có chứa khoảng 20% nitơ, phân amoni chlorua chứa khoảng 24% nitơ, phân ammoni nitrat chứa từ 33-35% nitơ, phân canxi nitrat chứa từ 15-15,5% nitơ và 25% canxi và phân bón canxi amoni nitrat.
Phân bón CAN (canxi ammonium nitrate) trên thực tế là sự kết hơp của hai loại phân bón: canxi nitrat và ammonium nitrate. CAN bao gồm một thành phần dinh dưỡng đa lượng (N), một thành phần trung lượng (Ca).
Đa số các loại phân bón CAN đều có hàm lượng chất dinh dưỡng thông dụng là: hàm lượng nitơ tổng cộng khoảng 26-27%, trong khi đó nitơ tồn tại ở hai dạng NH4+ và NO3- tương đương nhau, dao động ở mức 12 - 13,5%, hàm lượng canxi tính theo CaO ở mức 11-12%.
Canxi nitrate có tác dụng cải tạo và phục hồi đất bằng cách giúp hạ phèn, khử mặn, phục hồi cấu trúc đất làm cho đất thông thoáng, thấm nước tốt. Phân bón canxi nitrate hòa tan hoàn toàn trong nước, nên giúp bổ sung canxi cho cây trồng và đạm nitrat nhanh, hiệu quả cao, nhất là đối với vùng đất thiếu canxi (canxi là 1 trong 4 chất trung lượng cần thiết cho cây trồng).
Canxi nitrat làm tăng tỉ lệ đậu trái cho cây trồng, giảm thiểu hiện tượng rụng hoa và rụng trái non, giúp lúa cứng cây, chống đổ ngã. Loại phân bón này rất thích hợp cho các loại cây trồng lâu năm như: cà phê, chôm chôm,…
Ammonium nitrate là một loại phân bón gốc phổ biến vì cung cấp một nửa của N ở dạng nitrat và một nửa N ở dạng ammonium, đều có lợi cho cây, đặc biệt giúp cây lúa cứng cáp, chống đổ ngã.
Nitơ đóng vai trò trong sự hình thành tế bào, sự phát triển rễ, lá, đẩy nhanh quá trình quang hợp. Dạng nitrat di chuyển dễ dàng trong nước đất đến rễ, nơi nó ngay lập tức sẵn sàng cho sự hấp thu của thực vật. Phần amoni được đưa lên bởi rễ hoặc dần chuyển đổi thành nitrat bởi các vi sinh vật đất.
Việc MICCO sản xuất được sản phẩm phân bón CAN là dấu mốc quan trọng với ngành sản xuất phân bón của Việt Nam. Ảnh: Micco.
CAN chiếm 5% tổng lượng phân bón thế giới
Theo Hiệp hội Phân bón thế giới, tổng lượng phân bón CAN toàn cầu năm 2000 dao động ở mức 4 triệu tấn và đến năm 2020 ở mức 5 triệu tấn, chiếm khoảng 4,5-5% tổng lượng phân bón tiêu thụ trên toàn thế giới.
Từ trước đến nay, Việt Nam vẫn phải nhập khẩu toàn bộ CAN, chưa có đơn vị nào sản xuất loại phân bón này. Phân bón CAN sử dụng tại Việt Nam được nhập khẩu bởi các công ty thương mại, Behn Meyer AgriCare là doanh nghiệp sản xuất CAN hàng đầu thế giới.
Tổng Công ty Công nghiệp Hoá chất mỏ (MICCO) thuộc Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam là doanh nghiệp có thế mạnh về vật liệu nổ công nghiệp, tính từ khi thành lập đến nay, MICCO đã cung ứng cho nền kinh tế quốc dân trên 1,8 triêu tấn thuốc nổ công nghiệp cho ngành than, khai thác khoáng sản và hầu hết các công trình thủy điện trọng điểm của đất nước.
Không chỉ sản xuất thuốc nổ, MICCO đã mạnh dạn nghiên cứu nhằm đa dạng hoá sản phẩm, bao gồm nhiều loại hóa chất, phân bón khác như nitrat amon, canxi nitrat, natri nitrat,….
Trong những thành tựu của MICCO, phải kể đến sự thành công của Dự án Nhà máy sản xuất amon nitrat tại Thái Bình, công suất 200.000 tấn/năm, sản phẩm không chỉ phục vụ thị trường trong nước mà còn xuất khẩu, phục vụ cho vật liệu nổ công nghiệp và phân bón.
Từ kết quả nghiên cứu trong phòng thí nghiệm về sản xuất phân bón CAN, nhóm thực hiện đề tài do ông Nguyễn Thanh Liêm làm Chủ nhiệm đã tiến hành nghiên cứu thiết kế dây chuyền Pilot sản xuất phân bón CAN công suất 1 tấn/giờ với công nghệ liên tục, hệ thống điều khiển tự động hóa cao, các thông số công nghệ được điều khiển, giám sát bằng phần mềm kết nối PLC, nhóm nghiên cứu đã sản xuất được gần 7 tấn sản phẩm đạt chỉ tiêu chất lượng tương đương sản phẩm cùng loại nhập từ nước ngoài.
Hiện MICCO đang tiến hành các bước tiếp theo như khảo nghiệm, xin giấy phép sản xuất CAN. Tương lai không xa, với kinh nghiệm triển khai kết quả nghiên cứu, chủ động nghiên cứu, áp dụng khoa học vào sản xuất, được sự ủng hộ tích cực của các cơ quan, ban ngành, CAN sẽ được MICCO sản xuất quy mô công nghiệp tại nước ta, cung cấp cho nông dân thêm một sản phẩm phân bón chất lượng để lựa chọn.
