Xóa nạn buôn gỗ lậu và bảo vệ đa dạng sinh học

UBND tỉnh Sơn La vừa tổ chức hội nghị đánh giá kết quả thực hiện cam kết giữa các huyện, thành phố với Chủ tịch UBND tỉnh về công tác quản lý, bảo vệ, phát triển rừng và phòng chống cháy rừng (PCCCR) năm 2024, đề ra những nhiệm vụ trọng yếu năm 2025.

Phát triển lâm nghiệp bền vững

Phát biểu khai mạc, ông Nguyễn Thành Công, Phó chủ tịch UBND tỉnh Sơn La chia sẻ: Trong nhiệm kỳ 2020-2025, nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền và người dân, tình hình sản xuất nông, lâm nghiệp đã có nhiều bước tiến đáng kế gắn liền với đời sống bà con.

Diện tích rừng được bảo vệ duy trì và phát triển; độ che phủ rừng hàng năm liên tục tăng, từ 44,5% năm 2020 lên 47,6% năm 2024; việc xử lý số vụ vi phạm pháp luật về lâm nghiệp giảm 15% cả về tần suất và diện tích thiệt hại.

Phát triển lâm nghiệp bền vững, toàn diện cả về kinh tế, xã hội, môi trường và chất lượng rừng phòng hộ đầu nguồn và bảo tồn đa dạng sinh học gắn với phòng chống thiên tai, bảo vệ môi trường sinh thái. Ứng phó với biến đổi khí hậu; nâng cao chất lượng, giá trị kinh tế của rừng khai thác tiềm năng lợi thế về đất rừng và tạo sản phẩm hàng hóa, việc làm, tăng thu nhập cho người làm nghề rừng.

Công tác phát triển rừng trồng rừng, khoanh nuôi tái sinh rừng, trồng cây phân tán được UBND các huyện, thị xã, thành phố tổ chức triển khai thực hiện đảm bảo hàng năm đạt và vượt chỉ tiêu kế hoạch UBND tỉnh giao.

Về chi trả dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) trong năm 2024, Quỹ phối hợp với các ngân hàng đã thực hiện chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng cho 39.973/40.338 chủ rừng, đạt 99,10% tổng số chủ rừng; với số tiền chi trả là 201,599/201,835 tỷ đồng, đạt 99,88% tổng số tiền chi trả DVMTR toàn tỉnh. Quỹ cũng thực hiện việc chi hỗ trợ trồng cây phân tán cho UBND các huyện: Sông Mã và Thuận Châu, số tiền trên 2,8 tỷ đồng.

Theo ông Công, bên cạnh những thành tựu còn một số mặt hạn chế trong công tác quản lý bảo vệ rừng, và PCCCR. Tỷ lệ độ che phủ rừng theo chỉ tiêu Nghị quyết của Đại hội Đảng bộ tỉnh, Nghị quyết của HĐND tỉnh là 50%. Đến hết năm 2024 tỷ lệ độ che phủ rừng mới đạt 47,6%.

Một số địa phương do chưa làm tốt công tác tuyên truyền, vận động; phối hợp giữa các lực lượng chức năng để xảy ra các vụ vi phạm pháp luật về khai thác lâm sản trái pháp luật trên địa bàn các huyện Sốp Cộp, phá rừng tại địa bàn huyện Mai Sơn, Sông Mã, Yên Châu...

Địa bàn huyện Sốp Cộp luôn là điểm nóng xảy ra các trường hợp vi phạm Luật Lâm nghiệp. Năm vừa qua, hạt kiểm lâm địa bàn này phát hiện trên 60 vụ việc. Trong đó, 48 vụ phát vén rừng với diện tích thiệt hại gần 4,8 ha, chủ yếu là rừng sản xuất; 10 vụ tàng trữ, vận chuyển trái phép lâm sản với gần 4m3 gỗ; 2 vụ vi phạm các quy định của pháp luật về phòng cháy chữa cháy rừng; xử phạt hành chính trên 660 triệu đồng.

Nguyên nhân là do thời tiết diễn biến phức tạp nắng nóng kéo dài, một số địa phương chưa làm tốt công tác tuyên truyền PCCCR dẫn đến ý thức trách nhiệm của cá nhân, hộ gia đình trong việc chấp hành quy định không cao, dẫn tới các vụ vi phạm về cháy rừng gây thiệt hại đến tài nguyên rừng.

Cụ thể, như tại huyện Bắc Yên, vào tháng 2/2024, đã để xảy ra vụ cháy rừng lớn, gây thiệt hại 54,43ha rừng. Trong đó, diện tích nằm trong quy hoạch rừng phòng hộ có rừng là rừng tự nhiên 54,12 ha, diện tích nằm ngoài quy hoạch cho lâm nghiệp là 0,31 ha.

Ông Nguyễn Huy Tuấn, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Sơn La chia sẻ: “Trong năm 2024, toàn lực lượng đã phối hợp với chính quyền các cơ sở mở 1.147 cuộc tuyên truyền tại các xã, bản trên địa bàn các huyện, thành phố về công tác bảo vệ rừng và PCCCR với tổng 87.283 lượt người tham gia, ký cam kết bảo vệ rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng, những con số là tiền đề để tiếp tục mở rộng trong năm 2025".

Lực lượng mỏng, trách nhiệm lớn

Công tác quản lý, bảo vệ, phát triển rừng và phòng chống cháy rừng (PCCCR) là nhiệm vụ quan trọng của chính quyền địa phương các cấp. Trong đó, lực lượng kiểm lâm đóng vai trò nòng cốt, với chức năng tham mưu, hướng dẫn, kiểm tra, đấu tranh phòng ngừa, phát hiện và ngăn chặn các hành vi vi phạm, đảm bảo thực thi nghiêm túc các quy định của pháp luật về lâm nghiệp.

Tuy nhiên, hiện nay lực lượng kiểm lâm tỉnh Sơn La đang gặp nhiều khó khăn do nhân sự mỏng. Nhiều cán bộ phải phụ trách từ 2 đến 3 xã, thậm chí có trường hợp đảm nhiệm tới 5 xã, dẫn đến hạn chế trong công tác giám sát, quản lý và bảo vệ rừng trên toàn địa bàn.

Thấu hiểu những khó khăn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La nhấn mạnh các lực lượng kiểm lâm phải vượt khó, nỗ lực bám sát địa bàn để kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong lĩnh vực lâm nghiệp. Đồng thời, thúc đẩy phối hợp chặt chẽ giữa các ngành chức năng như công an, quân đội và các đơn vị liên quan trong việc thực thi pháp luật. Năm nay địa phương sẽ tiếp tục triển khai hiệu quả quy chế phối hợp với lực lượng kiểm lâm các tỉnh lân cận để bảo vệ vùng rừng giáp ranh.

Tăng cường công tác quản lý chặt chẽ các cơ sở chế biến gỗ, thường xuyên kiểm tra, rà soát và thực hiện truy xuất nguồn gốc nguyên liệu gỗ để đảm bảo tính hợp pháp. Việc kiểm soát hoạt động lưu thông, xóa bỏ các điểm kinh doanh, buôn bán gỗ và lâm sản trái phép cũng sẽ được đẩy mạnh nhằm giảm thiểu tình trạng khai thác, vận chuyển lâm sản bất hợp pháp.

Theo số liệu hiện trạng rừng năm 2024, diện tích rừng sản xuất của tỉnh Sơn La đạt 254.285,4 ha, diện tích cây ăn quả thân gỗ là 43.498,8 ha, diện tích cây phân tán quy đổi là 8.787,4 ha.

Về mục tiêu phát triển rừng, tỉnh xây dựng kế hoạch theo dõi diễn biến rừng nhằm đảm bảo mục tiêu duy trì độ che phủ rừng ổn định ở mức 48% vào năm 2025 theo Nghị quyết của HĐND tỉnh. Cây mắc ca được xác định là cây trồng trọng tâm để phát triển kinh tế lâm nghiệp bền vững.

Sơn La là tỉnh có diện tích đất lâm nghiệp lớn, đứng thứ 3 toàn quốc sau Nghệ An và Quảng Nam. Để giữ nguồn tài nguyên quý giá, các cấp chính quyền cần sâu sát, phối hợp với người dân để hướng tới mục tiêu "lấy rừng nuôi rừng". Trong bối cảnh, biến đổi khí hậu ẩn chứa nguy cơ cháy rừng cao và các hành vi phá rừng vẫn xuất hiện thường trực.

Tổng diện tích đất lâm nghiệp tích hợp đồng bộ vào Quy hoạch tỉnh Sơn La thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050 là 696.872,5 ha, trong đó: diện tích đất rừng đặc dụng 88.399,3 ha, chiếm 12,7% đất lâm nghiệp; diện tích đất rừng phòng hộ 334.638,7 ha, chiếm 48,0% đất lâm nghiệp; diện tích đất rừng sản xuất 273.834,5 ha, chiếm 39,3% đất lâm nghiệp.