Sau hơn nửa tháng vào vụ chế biến mía đường 2013 - 2014, thông tin báo về từ các nhà máy đường trong tỉnh Tây Ninh cho biết chữ đường trên mía nguyên liệu đưa về nhà máy trong đầu vụ năm nay đều tăng đột biến so với các năm trước.
Những năm trước đây ở Tây Ninh, chữ đường đầu vụ ép thường dao động trong khoảng từ 7 - 7,5 CCS, bình quân chỉ đạt hơn 7 CCS, còn năm nay chữ đường đầu vụ ép bình quân đạt tới trên 9 CCS. Riêng nhà máy đường TTCS thuộc Cty CP Mía Đường Thành Thành Công Tây Ninh đạt trung bình 9,39 CCS, cao hơn so với vụ trước khoảng 2 CCS.
Cũng theo số liệu thống kê trong 10 ngày đầu chế biến của nhà máy đường TTCS, khối lượng mía có chữ đường thấp hơn 8 CCS (mức bảo hiểm chữ đường đầu vụ ép) ở vụ mía này chỉ còn chiếm 10,3% so với 53,8% ở vụ mía trước.
Trong khi đó, có tới 62,2% khối lượng mía có chữ đường trên 9 CCS, đạt yêu cầu quy định về chất lượng mía nguyên liệu theo Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia QCVN 01-98: 2012/BNNPTNT về chất lượng mía nguyên liệu. Điều đáng chú ý là lần đầu tiên trong 4 vụ mía gần đây, có tới gần 5% số xe mía có chữ đường đạt trên 11 CCS, trong đó có gần 0,5% số xe có chữ đường đạt trên 12 CCS.
Đây là thông tin không thể vui hơn đối với cả các nhà máy đường và bà con nông dân trồng mía trong tỉnh Tây Ninh khi mà giá mía và giá đường vụ này đều thấp hơn so với vụ trước khoảng 10%. Với kết quả này, chưa tính tới khoản tiền thưởng do có CCS tăng cao và các khoản hỗ trợ đầu vụ khác, bình quân mỗi tấn mía nông dân sẽ thu thêm được từ 100.000 đồng - 150.000 đồng, như vậy với năng suất mía đạt từ 80 - 100 tấn/ha, nông dân sẽ thu thêm được từ 8 - 15 triệu đ/ha.
Vậy nguyên nhân nào dẫn tới kết quả nêu trên? Qua đi sâu tìm hiểu và trao đổi với cán bộ kỹ thuật, nông vụ của các nhà máy đường và bà con nông dân trong tỉnh Tây Ninh, cũng như các chuyên gia đầu ngành mía đường, tựu chung có nhiều nguyên nhân cả về khách quan lẫn chủ quan.
Về nguyên nhân khách quan, trong giai đoạn đầu vụ ép năm nay ở Tây Ninh ngày nắng nóng, đêm se lạnh, biên độ nhiệt giữa ngày và đêm lớn tạo điều kiện cho cây mía tích đường mạnh, từ đó chữ đường tăng cao; trừ nhà máy đường Nước Trong vào vụ rất sớm từ 12/7/2013 do có giống mía VN84-4137 chín sớm, chữ đường cao chiếm trên 60% diện tích vùng nguyên liệu, nhà máy đường TTCS và Biên Hòa - Tây Ninh còn lại đều vào vụ trễ hơn vụ trước 20 ngày nên cây mía chín hơn vụ trước.
Về các nguyên nhân chủ quan, trước hết, nông dân trồng mía Tây Ninh đã có sự thay đổi lớn trong nhận thức là trồng mía phải có chữ đường cao thì mới có lợi nhuận cao, thay cho thói quen trồng mía chạy theo năng suất trước đây. Hầu hết nông dân trồng mía trong tỉnh đều nhận thức được rằng phải bón phân lần cuối cho cây mía kết thúc sớm trong tháng 6, không bón trễ qua tháng 7, tháng 8, giúp cây mía có thêm nhiều thời gian sinh trưởng, tích trữ đường và cho chữ đường cao vào cuối vụ ép.
Tuy nhiên, nguyên nhân chủ yếu và quan trọng nhất dẫn tới việc chữ đường tăng đột biến trong đầu vụ ép 2013 - 2014 là do các nhà máy đường (NMĐ) thay đổi và áp dụng đồng bộ nhiều chính sách cũng như giải pháp kỹ thuật mới.
Vụ ép năm nay, các NMĐ trong tỉnh Tây Ninh, đặc biệt là NMĐ TTCS đã đồng loạt thay đổi và áp dụng nhiều chính sách, cũng như giải pháp kỹ thuật mới nhằm nâng cao chất lượng mía nguyên liệu, như tổ chức hội thảo về nâng cao chất lượng mía nguyên liệu; phối hợp với Viện Nghiên cứu Mía đường và Trung tâm Nghiên cứu Ứng dụng Mía đường Thành Thành Công biên soạn, xuất bản và phát hành 10.000 tờ rơi hướng dẫn nông dân giảm thiểu tổn thất về khối lượng và chất lượng mía nguyên trong và sau thu hoạch; thường xuyên đưa ra các khuyến cáo cho nông dân áp dụng biện pháp kỹ thuật mới giúp nâng cao năng suất, chất lượng mía thông qua các bản tin khuyến nông phát hành miễn phí hàng tháng.
Đặc biệt, ngay từ trước khi vào vụ chế biến 2013 - 2014, các nhà máy đều ban hành, áp dụng chính sách thu hoạch mới theo hướng chú trọng hơn về chất lượng mía so với trước đây và tuân thủ theo đúng quy định về chất lượng mía nguyên liệu.
Trong đó có quy định rất rõ ràng về các chế độ ưu đãi đối với việc trồng các giống mía chữ đường cao, nhập mía tươi (không bị cháy), mía thu hoạch đúng tuổi chín… đồng thời cũng nêu rõ các biện pháp chế tài, cắt giảm ưu đãi đối với mía bị cháy, mía thu hoạch quá non, quá dơ hay nghiêm cấm tiếp nhận mía mót…; ban hành các văn bản hướng dẫn cấp lệnh đốn mía, tổ chức thu hoạch một cách công khai, minh bạch, cũng như hướng dẫn cụ thể, rõ ràng về phương pháp kiểm soát các chỉ tiêu thu hoạch như phải chặt sát gốc ≤ 5 cm, tỷ lệ cây tề ngọn đến mặt trăng ≥ 95%, tỷ lệ mía mầm ≤ 4%, mía tươi ≤ 24 giờ, mía phủ bạt 100%.
Kết quả là vụ mía này mía được thu hoạch đúng độ chín hơn, mía chặt sát gốc hơn, tề ngọn sát mặt trăng hơn, róc sạch lá, rễ hơn, tỷ lệ mía mầm và tạp chất thấp hơn và hầu hết mía đều được che phủ khi tồn trữ trên đồng sau thu hoạch hoặc trong quá trình vận chuyển về nhà máy.
