Đổ xô trồng tiêu

Vì thế, nhiều hộ nông dân ở Bình Phước chặt bỏ điều, cao su để trồng tiêu, song có thể gây ra nhiều hệ lụy…

SỐT NỌC TIÊU

Huyện Lộc Ninh có gần 4.000 ha hồ tiêu, tập trung ở các xã Lộc An, Lộc Thạnh, Lộc Quang, Lộc Hòa, Lộc Tấn, chiếm khoảng 30% diện tích tiêu cả tỉnh. Những năm trước, khi mủ cao su có giá, nhiều hộ dân ở xã Lộc An chuyển diện tích vườn tiêu già, tiêu chết sang trồng loại cây này.

Vài năm trở lại đây, khi hồ tiêu tăng giá, họ lại bỏ cao su, rồi đi trồng tiêu. Chỉ vụ xuống giống năm 2013, xã Lộc An đã có thêm gần 200 ha tiêu được trồng mới, nâng tổng diện tích tiêu của xã lên hơn 1.000 ha. Năm 2014, diện tích trồng mới hồ tiêu ở Lộc An vẫn đang tiếp tục tăng.

Việc người dân ồ ạt trồng tiêu khiến cho giá nọc cũng “sốt” không kém. Giá nọc giả bằng cây gỗ tạp, tăng 10.000 đ/nọc (từ 25.000 lên 35.000 đồng) mà vẫn hút hàng.

Ông Trần Văn Tuấn, nông dân xã Lộc Thuận cho biết, để trồng 2.000 nọc tiêu/ha, cần từ 70 - 100 triệu đồng. Nếu dùng nọc sống (bằng cây keo lai) hiện giá khoảng 150.000 - 200.000 đ/nọc, thì cần khoảng 300 - 400 triệu đồng/ha.

Với giá nọc tiêu cao ngất ngưởng như hiện nay, để giảm chi phí đầu tư, nhiều hộ đã chọn hình thức đầu tư dần. Như ông Nguyễn Văn Trường ở ấp Đồi Đá, xã Lộc Khánh, vừa thanh lý 5 sào điều già chuyển qua trồng tiêu, nhưng chưa mua đủ nọc, nên chỉ trồng trước 350 nọc để lấy dây làm giống, diện tích còn lại năm sau mới trồng.

Ông Lê Văn Trung, nông dân xã Lộc Khánh cho biết, gia đình ông vừa bỏ 0,5 ha điều già, năng suất, chuyển qua trồng tiêu. Do ít vốn nên ông chỉ đầu tư 350 nọc để lấy dây tiêu cho năm sau phủ hết diện tích (khoảng 1.000 nọc).

Vườn tiêu chuẩn bị cho thu hoạch

Ông cho biết, do giá nọc cao nên ông cũng như nhiều hộ khác không đủ tiền đầu tư mà chủ yếu dùng nọc giả bằng cây tạp rồi từ từ mới thay dần bằng cây keo lai (nọc sống).

Tại xã Bù Gia Mập (huyện Bù Gia Mập), nhiều hộ trồng mới tiêu cũng phải mua nọc giả với giá cao hơn đầu năm gần 20.000 đ/nọc, nhưng phải chấp nhận. “So với cao su, điều, thì trồng tiêu thu nhập cao hơn nhiều, nhưng đầu tư cây tiêu ban đầu khá cao, mà mấy năm nữa không biết giá tiêu có còn cao như vậy nữa hay không?”, ông Trung và nhiều hộ dân khác ở xã Lộc Khánh không khỏi băn khoăn.

Một vườn tiêu vừa trồng mới của gia đình anh Vũ Đình Đắc, xã Lộc Hưng, huyện Lộc Ninh

NHIỀU HỆ LỤY

Số liệu của Sở NN-PTNT Bình Phước cho thấy, hiện toàn tỉnh có khoảng 12.000 ha hồ tiêu, tập trung ở các huyện Lộc Ninh, Bù Đốp, Hớn Quản, Bù Đăng, Bù Gia Mập, TX Bình Long… trong đó gần 9.000 ha đang thu hoạch.

Ở thời điểm này giá tiêu giữ ổn định ở mức 190.000 đ/kg thậm chí có lúc lên 200.000 đ/kg, tăng trên 60.000 đ so với năm 2013. Với giá này, hiện mỗi ha tiêu đạt lợi nhuận từ 300 - 400 triệu đ/năm, lãi gấp đôi so với cây điều, cao su (khoảng 80 - 120 triệu đ/ha), hai loại cây chỉ hòa hoặc lỗ.

Theo Trung tâm Kiểm tra quy hoạch (Sở NN-PTNT Bình Phước), hiện chưa có thống kê chính xác về diện tích cây tiêu trồng mới, nhưng việc người dân lại đua nhau trồng tiêu là đáng báo động, có thể dẫn đến hệ lụy khó lường như mất cân bằng cung cầu trên thị trường, giảm giá, cây chết...

Đặc biệt các vườn tiêu trồng ở những nơi có điều kiện môi trường, đất không phù hợp mà không áp dụng khoa học, kỹ thuật sẽ dẫn đến giảm năng suất, thậm chí chết vườn cây và khó tránh khỏi tổn thất lớn về kinh tế.

Đáng lo ngại là nhiều hộ dân đang phá bỏ vườn điều, cà phê, thậm chí cả cao su đang cho thu hoạch khá ổn định để chuyển sang trồng tiêu. Điều này ngành nông nghiệp đã khuyến cáo người dân tránh đầu tư dàn trải và đầu tư chệch hướng có thể chịu rủi ro cao, hiệu quả kinh tế thấp.

Các nhà khoa học khuyến cáo, việc mở rộng diện tích trồng tiêu thiếu định hướng có thể phá vỡ cơ cấu cây trồng trong vùng, ảnh hưởng tới tư duy SX hàng hóa lẫn hiệu quả kinh tế của người dân trên địa bàn tỉnh Bình Phước.

Đồng thời cũng khuyến nghị các cơ quan chức năng của tỉnh Bình Phước có biện pháp kiểm soát diện tích, cây giống và khu vực trồng cây hồ tiêu hợp lý; phát triển loại cây này theo hướng bền vững, bằng cách trồng, chăm sóc hồ tiêu theo hướng sinh học, vừa đem lại hiệu quả kinh tế cao cho người trồng, vừa có chỗ đứng vững chắc trên thị trường và cũng là biện pháp tạo thương hiệu hồ tiêu Bình Phước.