Đó là khẳng định của ông Đỗ Hà Nam – Phó Chủ tịch Hiệp hội Cà phê – Ca cao VN (Vicofa), Tổng GĐ Cty CP tập đoàn Intimex TPHCM về giải pháp cứu nguy cho thị trường cà phê hiện nay.
Ông Lương Văn Tự - Chủ tịch Vicofa cho biết, giá cà phê thế giới đang ngày càng có xu hướng đi xuống bất lợi cho các nước sản xuất: Cà phê Arabica rơi xuống thấp nhất trong 4 năm và Robusta thấp nhất trong 3 năm. Trong khi đó, giá thành sản xuất cà phê tăng rất nhanh nhưng giá bán không theo kịp. Vì thế mới xảy ra tình trạng không chỉ nông dân thiệt hại mà cả DN XK cà phê cũng điêu đứng.
Theo như giá niêm yết trên thị trường ngày 1/10, các DN XK chỉ bán cà phê với mức giá 1.621 USD/tấn (FOB) nhưng lại phải thu mua tính ra giá trên 1.700 USD/tấn! Đứng trước tình hình này, ông Nguyễn Xuân Thái – GĐ Cty cà phê Thắng Lợi còn nhận định xấu: Năm nay nếu không cẩn thận thì vừa mất mùa, vừa mất giá và quay lại quy luật cứ 13 – 14 năm thi giá cà phê lao dốc, dù được hay mất mùa.
Đưa ra giải pháp cấp bách, ông Đỗ Hà Nam - Phó Chủ tịch Vicofa, Tổng GĐ Cty CP tập đoàn Intimex TPHCM khẳng định: Hiện hầu hết DN XK cà phê VN đang bán hàng theo 2 sàn London và New York, trong đó đặc biệt sàn London có rất nhiều nhà đầu cơ tài chính lợi dụng sàn này để dìm giá. “Bây giờ muốn chống lại thì bằng mọi cách DN phải tách ra khỏi sàn London, nơi tác động đến việc XK cà phê của ta chủ yếu theo phương thức kỳ hạn (bán hàng giao xa, không chốt giá ngay và trừ lùi) nên thường bị các nhà đầu cơ chèn ép. Cách tốt nhất là các DN đồng lòng chỉ bán theo giá outright (giá chính thống không trừ lùi, chốt giá và giao hàng ngay)”. Cũng theo ông Nam, giá trừ lùi là họ lấy giá trên sàn London rồi trừ thêm các loại chi phí nào đó mà hai bên thỏa thuận. Nếu như DN bán outright sẽ không bị ảnh hưởng của sàn London, nơi chủ yếu kinh doanh cà phê trên giấy. Khi DN VN tách được ảnh hưởng của sàn London, thì những nhà đầu cơ tài chính sẽ không có cơ hội làm giàu và bỏ sàn, lúc đó thị trường cà phê sẽ ổn định hơn.
Ông Nam cũng hiến kế: Chúng ta có 70% lượng hàng Robusta giao dịch trên thị trường thế giới, trong khi nhu cầu tiêu thụ hàng Robusta từ trước đến nay không nhiều như cà phê Arabica. Thất thế của hàng Robusta là chỉ một số nước sử dụng, không bán cho họ thì không biết bán đi đâu, vì thế buộc phải bán rẻ. Hiện nay, nhiều nước bắt đầu trộn Arabica vào Robusta để tạo ra một hương vị mới, giá thành hợp lý hơn. Vì thế, VN cần khuyến cáo và tạo thói quen cho khách hàng của mình theo hướng này. Về mặt chiến lược lâu dài, làm thế nào chúng ta phải đưa hàng Robusta đến với nhiều nước, nhiều người sử dụng hơn. Khi càng nhiều người dùng Robusta thì nhu cầu tăng lên, giá cũng sẽ lên và ổn định. “Ngoài ra, ngành cà phê cũng phải học theo cách của người nông dân trồng hồ tiêu: Khi giá thấp đồng lòng không bán để tạo ra cuộc khủng hoảng thiếu, lúc đó mới mong giá tốt và ổn định được” – ông Nam nói.
Trong khi đó, ông Phan Minh Thông – Tổng GĐ công ty CP Phúc Sinh đưa ra đề nghị Vicofa phải tăng cường tham dự vào các tổ chức có tiếng nói trên thế giới. “Chúng ta kinh doanh nhiều cà phê nhưng lại luôn tìm cách tách riêng với thế giới, nên hòa nhập với thế giới để tận dụng họ”. Vị này còn chỉ ra lỗ hổng rất lớn trong cách quản trị của DN VN: “Chúng ta có nhiều công ty lớn, XK cà phê rất nhiều nhưng ngay cả Phòng phân tích và đánh giá thị trường cà phê lại không có, trong khi các DN nước ngoài rất quan tâm đầu tư cho phòng này. Dường như các DN cà phê của ta thời gian qua đã quá mải mê kinh doanh mà quê mất đào tạo đội ngũ phân tích thị trường, trong khi đây chính là cứu cánh để giúp DN phát triển bền vững”.
