Bộ Công thương, Hiệp hội Phân bón Việt Nam cho biết, một trong những nguyên nhân quan trọng khiến giá phân bón trong nước tăng là do biến động tỷ giá và khan hiếm ngoại tệ.
Theo ông Nguyễn Hạc Thúy, PCT kiêm TTK Hiệp hội Phân bón Việt Nam, nhu cầu phân bón cho sản xuất nông nghiệp của cả nước trong năm 2010 vào khoảng 9 triệu tấn các loại. Sản xuất trong nước hiện đã cơ bản đáp ứng được nhu cầu về phân lân và NPK, tuy nhiên, urê phải NK 50%, DAP 70-80%, phân SA và Kali clorua mỗi năm phải nhập từ 600 – 700 nghìn tấn, bằng 100% nhu cầu sử dụng trong nước.
Thời gian gần đây, do nhu cầu phân bón trên thị trường thế giới liên tục tăng, nguồn hàng lại khan hiếm dẫn tới giá tăng. Mặt khác, nguồn ngoại tệ trong nước không dồi dào, các ngân hàng thương mại không đáp ứng được nguồn ngoại tệ cho các DNNK phân bón nên đã không khuyến khích được các DN tạm trữ phân bón từ đầu năm.
Vụ ĐX ở đồng bằng Nam bộ, vùng sản xuất lúa XK trọng điểm của cả nước, đã bắt đầu khởi động. Do đó, nhu cầu phân bón tới đây cho vựa lúa này là rất lớn. Theo tính toán của Hiệp hội Phân bón, sẽ cần khoảng 500 nghìn tấn urê, 250 nghìn tấn DAP, 300 nghìn tấn SA…, tuy nhiên, hiện lượng phân bón dự trữ rất mỏng, số lượng các hợp đồng NK của DN rất ít.
Trong khi đó, một số DNNK cho biết, cho dù nhu cầu ngoại tệ rất lớn, song họ đang gặp khó khăn cả về nguồn cung ngoại tệ lẫn tỷ giá. Nếu khó khăn này không được kịp thời giải quyết có thể sẽ gây thiếu hụt về phân bón dẫn tới “sốt” giá.
Trước tình hình đó, Bộ Công thương, sau khi họp bàn thống nhất với Bộ NN-PTNT, Hiệp hội Phân bón đã đề nghị đưa phân bón vào danh mục ưu tiên về nguồn và tỷ giá ngoại tệ để giúp các DNNK đủ phân bón tới đây, nhất là phân ure và DAP. Trước mắt, Bộ này đang tạm dừng XK phân bón các loại, trừ phân lân, phân NPK và phân hữu cơ. Bộ cũng đã yêu cầu TCty Phân bón và hóa chất dầu khí chỉ đạo giá bán phân urê của nhà máy Phân đạm Phú Mỹ phải bán sát giá thị trường để cân bằng với giá bán của các DNNK.
Hiện tại ở Lào Cai, nơi trung chuyển phân bón chính của Việt Nam từ Trung Quốc, giá các loại phân bón đang tăng dần. Giá một loại phân bón như dimo-amonium photphate: 3.350 NDT; phân SA Trung Quốc: 850 NDT; phân mono - amonium photphate; 2.600 NDT; phân ure: 2.100 NDT.
Bộ Công thương cũng nhận định, thị trường phân bón Đông Nam Á sẽ còn tiếp tục “nóng” bởi nhu cầu phân bón đã tăng lên từ thị trường Thái Lan và Việt Nam. Thị trường Trung Quốc vẫn có dấu hiệu bất ổn. Mức tiêu thụ sulphur đang tăng mạnh ở nước này.
Các thương gia Trung Quốc đang lo ngại về việc Chính phủ sẽ tiến hành can thiệp nếu giá sulphur ảnh hưởng nhiều hơn nữa đến giá phân bón phốt phát trong nước (nguyên nhân gây nên cơn sốt giá phân bón kỷ lục trong năm 2008). Thị trường phân bón Trung Quốc sẽ ảnh hưởng ghê gớm tới việc bình ổn giá của thị trường phân bón Việt Nam.
Trong một diễn biến khác, chiều qua (15/11), trao đổi với NNVN, đại diện Ngân hàng Nhà nước cho biết, phân bón không thuộc diện ưu tiên về nguồn ngoại tệ. Tuy nhiên, cơ quan này đang chờ ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Nếu Thủ tướng đồng ý đưa phân bón vào danh mục ưu tiên về nguồn và tỷ giá ngoại tệ, cơ quan này sẽ có văn bản yêu cầu các ngân hàng thương mại thực hiện nghiêm sự chỉ đạo.
