Ông Lâm Minh Chiếu, Chủ tịch UBND tỉnh An Giang, kiêm Trưởng ban điều hành cá tra – basa ĐBSCL thừa nhận: Chung qui vì lợi nhuận riêng nên các DN và người nuôi cá chưa gắn bó với nhau được.
Theo dân nuôi cá ở An Giang, người nuôi cá nếu ký được hợp đồng với DN thì ngân hàng sẽ tiếp tục cho vay. Ông Nguyễn Hữu Khánh, Trưởng ban vận động Hiệp hội Nghề nuôi và chế biến thủy sản An Giang cho rằng, đây là một yêu cầu khó thực hiện. Ông Khánh dẫn chứng, ở Nhật Bản, các DN chỉ được phép đầu tư khi chứng minh được vùng nguyên liệu là các văn bản hợp đồng. Còn ở ta thì quy trình ngược lại.
Tuần qua, VASEP có chuyến khảo sát thực tế vùng nuôi cá tra và các NM chế biến tại những tỉnh còn lượng cá tồn đọng lớn: Đồng Tháp (1.100ha), An Giang (1.200ha) và TP Cần Thơ (1.252ha). Chỉ riêng 3 nơi này có tới 3.600ha, khả năng đạt sản lượng hơn 1 triệu tấn cá nguyên liệu, tương đương chỉ tiêu cả năm 2008. Như thế nếu cộng thêm lượng cá tra ở các tỉnh còn lại sản lượng cá tra ĐBSCL đạt 2 triệu tấn trong năm nay là chuyện có thật.
Bên cạnh các DN có NM chế biến XK thì VASEP không thể quản lý hơn 100 DN thương mại, tuy không có NM nhưng chuyên thu mua mặt hàng cá tra XK. Thực tế đã có tình trạng một số DN thường thu mua sản phẩm không đạt rồi tái chế XK làm ảnh hưởng rất lớn đến uy tín sản phẩm cá tra Việt Nam.
Sản lượng cá dồi dào, nhưng năng lực SX của các NM dù có “mở” hết công suất vẫn chưa thể đủ sức chế biến và tồn trữ trong một thời gian ngắn. Các DN thu mua cá tra trong vùng cho rằng, nếu các NM nỗ lực tăng sản lượng thu mua chế biến thì trong khoảng 1-1,5 tháng tới sẽ không còn cá quá lứa tồn đọng. Thế nhưng hiện thời, bên cạnh số vốn 1.000 tỉ đồng các địa phương báo đã giải ngân nay đã gần hết thì có thêm khó khăn mới phát sinh.
Ông Ngô Phước Hậu,TGĐ Agifish thừa nhận tình hình chưa hết khó khăn, nhất là trong tháng 7/2008: “Thị trường XK theo chu kỳ trong tháng 6, 7 là các tháng tiêu thụ chậm do vào đợt nghỉ hè ở châu Âu, lượng hàng mua dự trữ cần thiết đã đủ. Thị trường Đông Âu các tháng đầu năm đã tăng lượng mua khá lớn nên trong tháng 6 cũng mua chậm lại. Thị trường Nga, Ukraina và Trung Mỹ tuy tăng trưởng tốt, nhưng khả năng tiêu thụ không phải vô hạn. Do đó, dự kiến trong tháng 7 lượng thu mua cá tra của các DN có thể sẽ giảm giá đáng kể, giảm tới 25-30%. Hy vọng từ sau tháng 8, tình hình sẽ dần dần cải thiện”.
Bên cạnh đó, DN vẫn duy trì bán hàng theo phương thức trả chậm 60-90 ngày, nên luôn trong tình trạng cần vay vốn lớn. Mặt khác, tình hình thiếu điện, cắt điện đột xuất; kho lạnh trữ hàng đang quá tải; XK hàng tại cảng của các DN bị ách tắc thường từ 3-5 ngày lưu hàng tại các cảng cũng là khó khăn mới cho DN.