Để giảm thiểu lượng phân khoáng sử dụng trên đồng ruộng mà vẫn đạt năng suất cao, hiệu quả kinh tề cao, sản phẩm đạt tiêu chuẩn an toàn và góp phần làm cho môi trường sinh thái được trong sạch thì chỉ có hai cách lựa chọn: 1 - Tạo loại phân bón nhả chậm và nhả chậm có kiểm soát. 2 - Bổ sung chất làm tăng giá trị gia tăng của phân bón…
Vào những năm cuối của thế kỷ 20, người ta tập trung vào các chất có tác dụng làm tăng hiệu lực của chất N. Chủ yếu là các chất kìm hãm hoạt tính của men Urease, làm hạn chế tốc độ phân huỷ các loại phân có chứa chất N của loại men này. Theo đó, trong nhiều hoạt chất đã được nghiên cứu thì chế phẩm NBPT: N (n-butyl thiophosphoric triamide) đã được lựa chọn.
Công ty cổ phần Phân bón Bình Điền hơn chục năm qua đã phối trộn chế phẩm này với tên thương phẩm là Agrotain vào các loại phân hiệu Đầu Trâu đã giúp hàng triệu nông dân tiết giảm lượng phân bón từ 20-30%. Nhờ vậy mỗi vụ đã có hàng trăm ngàn tấn phân Ure được cắt giảm, không bị lãng phí.
Hiện nay, trong nông nghiệp, vật liệu Nano đã được áp dụng khá rộng rãi ở nhiều nước và cả ở Việt Nam để xử lý hạt giống, phun lên lá cũng như phối trộn với các dạng phân hóa học với liều rất nhỏ, bón cho cây trồng, nhưng đều mang lại hiệu quả rất tốt.
Trong vài năm gần đây, Công ty Bình Điền Ninh Bình đã phối hợp với Công ty Công nghệ Xanh Việt Nam thử nghiệm nhiều dạng Nano khác nhau do viện Nông hóa Thổ nhưỡng khảo nghiệm chính quy trên các loại đất bạc màu, đất phù sa và đất mặn ven biển cũng đã cho kết quả rất khả quan và cũng đã được giới thiệu trên Báo NNVN và VOV2 nhiều lần. Trong bài này tác giả chỉ giới thiệu hiệu quả của Đạm và Kali Đầu Trâu Nano hữu cơ bón cho ngô và bắp cải để tiện việc theo dõi.
1/Thí nghiệm với giống ngô HN88, vụ xuân 2018 trên đất bạc màu Bắc Giang, theo phương pháp trồng ngô bầu, nền phân khoáng sử dụng 150kgN+90 kg P205+120 K20/ha. Nền đối chứng sử dụng ure hạt nhỏ thông thường cùng với phân lân super và kali KCL. Các công thức thí nghiệm sử dụng phân ure hạt nhỏ phối trộn từ 3-5 lít Nano hữu cơ, có kết hợp với 2 lít Nano Zn hoặc Nano silic. Thí nghiệm cũng trộn các loại Nano này với phân Kali liều lượng như với công thức trộn với phân ure.
Kết quả cho thấy: Giữa các công thức trộn 3 hay 5 lít Nano hữu cơ với Ure dù có bổ sung thêm 2 lít hoặc Nano silic hay Nano kẽm/1 tấn phân thì đều có năng suất cao hơn đối chứng từ 7-18%. Nhưng so sánh giữa liều 3 và 5 lít hữu cơ thì mức năng suất chênh nhau không rõ.
Tuy vậy, những công thức có bổ sung 2 lít Nano silic có xu hướng tốt hơn là công thức bổ sung thêm 2 lít nano kẽm. Chỉ trộn 3 lít Nano hữu cơ với kali đã có thể làm tăng năng suất ngô 9,1 tấn ngô hạt/ha, hay tăng 17,4% so với đối chứng.
Các công thức trộn 3 hay 5 lít Nano hữu cơ với phân kali dù có bổ sung thêm 2 lít Nano kẽm hay silic thì năng suất cũng chỉ tương đương với trộn 3 lít Nano hữu cơ với phân kali mà thôi. Điều này chứng tỏ rằng chỉ cần trộn 3 lít Nano hữu cơ hoặc với phân N hoặc với phân kali là tốt. Nhưng trên đất bạc màu Bắc Giang, các công thức trộn Nano hữu cơ với phân kali có xu hướng tốt hơn là trộn với N.
Tại ĐBSCL, thí nghiệm chính quy trong vụ HT 2017, tại khu công nghệ cao của Bình Điền cho thấy bổ sung từ 3 - 12 lít Nano hữu cơ/ha đem lại năng suất cao hơn đối chứng từ 500-1.580 kg thóc/ha hay tăng từ 6-20%. Một thí nghiệm khác làm trong vụ thu đông 2017, bổ sung 3-9 lít Nano hữu cơ cho năng suất cao hơn đối chứng từ 400-1.200 kg thóc/ha . Trình diễn với cây lúa, trên ruộng nông dân Nguyễn Văn Ngấm, xã Mỹ Lạc, huyện Thủ Thừa, Long An, vụ HT 2017 cho thấy bổ sung từ 2-4 lít Nano hữu cơ mang lại năng suất cao hơn đối chứng từ 960 - 1.220 kg thóc/ha, tương đương 21,4-27,2%.
2/ Với cây bắp cải giống B52 Nhật xanh, trồng trên nền phân 100-90-60 kg/ha, cũng thực hiện trên đất bạc màu Bắc Giang cho thấy Nano hữu cơ trộn với phân N tốt hơn là trộn với kali, và với bắp cải thì liều 5 lít hữu cơ có trộn 2 lít nano kẽm có xu hướng tốt hơn kể cả trộn với N hay kali.
