1. Chọn trái cây chưa phù hợp về độ tươi và chín
Sai lầm:
- Chọn trái cây còn quá xanh hoặc đã chín nẫu, dễ làm mất đi vẻ đẹp và giá trị của mâm ngũ quả.
- Trái cây quá chín sẽ nhanh hỏng trong những ngày Tết, ảnh hưởng đến không gian thờ cúng.
Khắc phục:
- Lựa chọn trái cây vừa chín tới, có màu sắc tươi sáng, không bị dập nát hoặc có dấu hiệu hỏng.
- Nên mua trái cây khoảng 2-3 ngày trước Tết để giữ được độ tươi và tránh tình trạng quả chín quá nhanh.
2. Sử dụng các loại quả không mang ý nghĩa tốt lành
Sai lầm:
- Chọn các loại quả có tên gọi hoặc hình dáng không may mắn theo quan niệm dân gian. Ví dụ:
Miền Bắc: Hạn chế quả lê trắng (gợi ý chia ly) hoặc quả táo mèo (liên quan đến khó khăn).
Miền Nam: Tránh chuối (“chúi nhủi”), cam hoặc quýt (“quýt làm cam chịu”).
Khắc phục:
- Lựa chọn các loại quả phù hợp với phong tục từng vùng miền, ưu tiên những loại quả mang ý nghĩa tích cực như sung túc, đủ đầy, may mắn, và hạnh phúc.
3. Rửa trái cây trước khi bày lên mâm
Sai lầm:
- Nhiều người rửa trái cây để làm sạch, nhưng điều này dễ khiến nước đọng lại trên bề mặt quả, gây ẩm mốc hoặc làm quả nhanh hỏng hơn.
Khắc phục:
- Sử dụng khăn khô, sạch để lau bề mặt trái cây thay vì rửa trực tiếp. Nếu cần rửa, phải để quả thật khô ráo trước khi bày lên mâm.
4. Sắp xếp mâm ngũ quả thiếu cân đối
Sai lầm:
- Sắp xếp lộn xộn, không cân đối, hoặc đặt các loại quả lớn lên trên, làm mất đi tính thẩm mỹ và dễ gây đổ vỡ.
- Một số mâm ngũ quả thiếu tính hài hòa giữa màu sắc và kích thước, khiến tổng thể không đẹp mắt.
Khắc phục:
- Đặt các loại quả lớn và nặng (chuối, bưởi, dừa) ở dưới cùng, tạo nền tảng vững chắc. Các loại quả nhỏ và nhẹ (hồng, quất, táo) nên bày lên trên để tạo độ cao và điểm nhấn.
- Chú ý phối hợp màu sắc hài hòa, tạo sự bắt mắt cho mâm ngũ quả.
5. Chỉ dùng đúng 5 loại quả, không sáng tạo
Sai lầm:
- Một số người nghĩ rằng mâm ngũ quả chỉ được phép bày đúng 5 loại quả, hạn chế sự đa dạng và sáng tạo trong cách bày trí.
Khắc phục:
- Mâm ngũ quả có thể sử dụng nhiều hơn 5 loại quả, miễn là bố cục đẹp mắt và ý nghĩa phù hợp. Số lượng quả linh hoạt, không bắt buộc phải cứng nhắc.
6. Mua trái cây không đúng thời điểm
Sai lầm:
- Mua trái cây quá sớm khiến quả chín hoặc hỏng trước khi Tết đến.
- Mua quá muộn dễ khiến người bày mâm không tìm được các loại quả tươi và đẹp.
Khắc phục:
- Mua trái cây vào thời điểm 2-3 ngày trước Tết để đảm bảo độ tươi ngon khi bày lên bàn thờ.
- Lên danh sách các loại quả cần mua trước để tránh thiếu sót.
7. Bày mâm ngũ quả không đúng phong thủy
Sai lầm:
- Sắp xếp màu sắc và các loại quả không hài hòa, làm mất đi ý nghĩa tượng trưng của ngũ hành (Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ).
- Đặt mâm ngũ quả ở nơi không trang trọng hoặc thiếu ánh sáng.
Khắc phục:
- Lựa chọn trái cây có màu sắc đại diện cho ngũ hành:
-
-
- Kim: Màu trắng (lê, mãng cầu).
- Mộc: Màu xanh (chuối, dừa).
- Thủy: Màu đen hoặc sẫm (mận, hồng xiêm).
- Hỏa: Màu đỏ (hồng, táo).
- Thổ: Màu vàng (bưởi, cam)
-
- Đặt mâm ở trung tâm bàn thờ, nơi trang nghiêm, thoáng mát, và dễ quan sát.
8. Trang trí quá cầu kỳ hoặc thiếu tinh tế
Sai lầm:
Một số người quá tập trung vào việc trang trí bằng cách khắc tỉa, sơn vẽ lên trái cây, làm mất đi vẻ tự nhiên và ý nghĩa truyền thống.
Khắc phục:
Ưu tiên giữ vẻ tự nhiên của trái cây. Nếu muốn trang trí, chỉ nên dùng phụ kiện đơn giản như lá xanh hoặc hoa tươi để tạo điểm nhấn.
9. Bỏ qua ý nghĩa tâm linh và cầu khấn
Sai lầm:
- Xem mâm ngũ quả chỉ là vật trang trí, quên đi việc dâng lễ và cầu khấn tổ tiên trong ngày Tết.
Khắc phục:
- Khi bày mâm ngũ quả, cần thực hiện với lòng thành kính, kết hợp cầu khấn và gửi gắm ước nguyện cho một năm mới bình an, may mắn.
10. Chọn nhầm loại quả đặc trưng vùng miền
Sai lầm:
- Không chú ý đến sự khác biệt văn hóa giữa các vùng miền, dẫn đến chọn loại quả không phù hợp.
Khắc phục:
-
- Miền Bắc: Ưu tiên chuối xanh, bưởi vàng, quất, hồng, lê.
- Miền Nam: Chọn mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài (đúng ý nghĩa "Cầu sung vừa đủ xài"). Tránh chuối, cam, lê.
- Miền Trung: Lựa chọn các loại quả sẵn có như dứa, thanh long, bưởi, xoài, phù hợp với sự giản dị của vùng.
Việc bày mâm ngũ quả không chỉ thể hiện thẩm mỹ mà còn mang ý nghĩa văn hóa, tâm linh sâu sắc. Tránh được những sai lầm trên sẽ giúp bạn chuẩn bị một mâm ngũ quả vừa đẹp, vừa ý nghĩa, góp phần làm trọn vẹn không khí ngày Tết cổ truyền.