Bộ phim "Mai" có tổng doanh thu gần 560 tỷ đồng.
Cánh Diều Vàng 2024 của Hội Điện ảnh Việt Nam có lễ vinh danh các tác phẩm xuất sắc tại Nhà hát Đó ở thành phố Nha Trang. Tác phẩm nào đoạt giải Cánh Diều Vàng thể loại phim truyện điện ảnh vào tối 10/9 là điều công chúng quan tâm nhất.
Với 41 ngày trụ rạp tại Việt Nam (từ mùng 1 Tết nguyên đán Giáp Thìn 2024) đạt doanh thu 520 tỷ đồng, sau đó bộ phim “Mai” trình chiếu tại Mỹ và châu Âu thu thêm 1,5 triệu USD. Tổng cộng, doanh thu của bộ phim “Mai” đạt khoảng 560 tỷ đồng. Như vậy, bộ phim “Mai” có doanh thu vượt trội so với 17 bộ phim cùng tranh tài ở thể loại phim truyện điện ảnh. Liệu bộ phim “Mai” đăng quang Cánh Diều Vàng có phải là điều tất nhiên không?
Bộ phim “Mai” chiếu từ dịp tết, tôi được nghe đủ lời khen chê, mà khen nhiều hơn chê. Và tôi còn được cô con gái sinh viên năm thứ hai sau khi rủ bạn xem về bảo: “Phim xúc động ạ, nhưng ồn ào quá, khiến con đau đầu”.
Phải tới lúc bộ phim “Mai” (cùng 17 phim truyện điện ảnh) được chiếu phục vụ cho Ban giám khảo Cánh Diều Vàng 2024 và Ban Lý luận phê bình của Hội Điện ảnh Việt Nam, tôi mới có dịp xem. Quả là bộ phim “Mai” lập kỷ lục phòng vé, trước hết là Trấn Thành rất hiểu thị hiếu khán giả Việt, và khai thác bộ phim từ cuộc sống đời thường như mấy phim cháy rạp trước đó của anh. “Mai” có lời thoại hài hước, xây dựng trên một câu chuyện gần gũi đánh trúng được vào thị hiếu số đông. Đặc biệt dàn diễn viên diễn hết sức tự nhiên là điểm cộng số một của phim.
Tôi không đồng tình với ý kiến chỉ trích của một cây bút phê bình chuyên nghiệp về bộ phim này “đã năm 2024 rồi, chúng ta có thể mong đợi một bộ phim Việt Nam không có đề tài hiếp dâm, làm đĩ nữa được không? Tôi chắc chắn đời sống của người Việt Nam rất đa dạng, phong phú, có hàng trăm hàng triệu những câu chuyện thú vị khác, cớ sao phim nào cũng có yếu tố tình dục, hiếp dâm?”. Thật ra, chuyện “hiếp dâm, làm đĩ” xuất hiện trên màn ảnh lớn thế giới Đông - Tây từ một trăm năm nay, và sẽ còn xuất hiện một khi cuộc sống loài người vẫn còn cái xấu cái ác tồn tại. Như tình yêu nam nữ vậy! Vấn đề là những chuyện đó được thể hiện như thế nào?
Theo tôi, bộ phim “Mai” sẽ hay hơn, có sức chinh phục khán giả hơn, nếu như bộ phim bớt đi sự lên gân ồn ào, bớt lời cãi vã thuyết giảng dài dòng, bớt “kịch hóa”… Truyền hình và sân khấu là những thể loại riêng, có những tiêu chí nghệ thuật riêng. Song ở phim điện ảnh, truyền hình hóa và sân khấu hóa chính là thủ tiêu điện ảnh, mà “Mai” thì đầy rẫy những trường đoạn phim mang chất truyền hình, mà là loại truyền hình rẻ tiền!
Những lời thoại phim, lẽ ra trong điện ảnh, cần dành chỗ cho khoảng lặng suy ngẫm giàu cảm xúc và để hành động và tình huống nói thay, thì trong “Mai” đã được ném ra trên màn ảnh với volume vặn “kịch kim”. Dường như các nhà làm phim sợ khán giả không hiểu ý đồ sâu xa của mình và đều bị điếc nặng hết.
Khán giả có cảm tưởng nhà làm phim cho diễn viên - nhân vật mình chăm bẵm uống doping kích thích thần kinh quá liều để sẵn sàng gào thét, đấm đá, quằn quại mỗi khi có tình huống kịch tính bên ngoài hoặc nội tâm… Lúc nhân vật chính Mai tuyệt vọng nhất tìm đến người yêu đang ngồi cô đơn, người xem thèm được sống trong vài phút im lặng giữa hai người, thì lại bị “tra tấn” bởi những lời than thở thừa thãi ai cũng biết, có nhạc phụ họa.
Kèm theo đó là thỉnh thoảng có tiếng động phim giật gân như để đánh thức khán giả buồn ngủ, kiểu “Bụp”, “Chíu” trong các truyện tranh hành động, góp phần tạo nên những tạp âm khủng khiếp chỉ có tác dụng phá hoại tính thẩm mỹ cần có của bộ phim.
Còn về âm nhạc trong bộ phim “Mai” thì nhiều người thấy thất vọng quá chừng. Bởi nhạc sĩ làm nhạc phim và đạo diễn dường bất chấp cảm thụ của khán giả, biến nhạc phim thành thứ hỗ trợ cho tiếng ồn của phim bằng nhạc giao hưởng, đàn dây, bài hát một cách hết sức tùy tiện, nhiều khi đã phá hỏng nội dung lời thoại.
Việc biến âm nhạc thành cái nền ồn ào nhằm “đưa đẩy” lời thoại phim một cách vô lối tùy tiện, xin thưa đó cũng là bệnh chung của hầu hết các phim Việt hiện nay, kể cả những phim khá nhất đã đoạt giải cao ở các liên hoan phim trong nước. Nếu gửi tham dự các liên hoan phim quốc tế, xin lỗi, khán giả họ chạy mất dép!
Diễn viên Phương Anh Đào đóng vai chính trong bộ phim "Mai".
Về đường dây truyện phim tải nội dung và ý đồ tư tưởng của “Mai” càng về sau càng đuối, nhất là đoạn hồi ức - hồi tưởng (flashback) có vai trò hết sức quan trọng, cho khán giả biết Mai đã bị xâm hại tình dục, rồi có thai ngoài ý muốn, dẫn tới cô muốn tìm tới cái chết. Thế nhưng bộ phim đã kể lại một cách sơ sài hời hợt chỉ bằng vài ba cảnh rời rạc, khiến không ít người xem nghĩ rằng đó là cảnh phim về cuộc đời nào khác chứ không phải là của nhân vật Mai.
Bộ phim “Mai” đã pha trộn quá nhiều thể loại, có đủ hết. Nào kịch, hài kịch, chính kịch, phim tâm lý tình cảm, phim kinh dị, phim hành động, phim ca nhạc. Nghĩa là, vi phạm vào quy luật sáng tạo điện ảnh mà một nhà lý luận biên kịch Mỹ đã cảnh báo: Ngay ở vài phút vào phim tác giả phải xác định cho khán giả biết là họ đang được xem loại phim gì, đừng có lập lờ đánh lận con đen! Ở đây nhà làm phim “Mai” đã không những “lập lờ đánh lận con đen” mà còn tham lam khiến khán giả bội thực!
Mấy điều có thể gọi là nhược điểm nói trên của “phim Trấn Thành” thực ra rất dễ khắc phục, để những bộ phim sau “Mai” sẽ tiếp tục chinh phục khán giả nhiều hơn nữa.
