NNVN có bài phản ánh về tình trạng khu di tích lịch sử cấp Quốc gia rừng Khuôn Mánh (xã Tràng Xá, huyện Võ Nhai,Thái Nguyên) là nơi Trung đội Cứu Quốc quân 2 (một trong những đội tiền thân của Quân đội Nhân dân Việt Nam) đã bị chặt hạ, đốt phá trơ trụi.
Vừa qua, Sở NN-PTNT Thái Nguyên đã có báo cáo kết quả giải quyết vụ việc. Nhiều cá nhân, tổ chức đã bị xử lý trách nhiệm nhưng chính những kết luận và hình thức xử lý cũng khiến nhiều người trong cuộc chưa cảm thấy tâm phục, khẩu phục.
"Sờ gáy" giấy cấp phép khai thác
Theo bản khảo sát và quy định các khu vực bảo vệ di tích rừng Khuôn Mánh gồm 2 khu vực. Khu vực khu bất khả xâm phạm và khu vực bảo vệ. Tổng diện tích 2 khu vực nói trên là 17.662 m2. Dù được gọi là rừng phòng hộ di tích nhưng toàn bộ diện tích nói trên đã được phủ rừng trồng bằng Dự án 661 từ năm 2006.
Theo đó, ngày 29/5/2015, Sở NN-PTNT Thái Nguyên ra Quyết định 322 phê duyệt hồ sơ thiết kế và cấp phép khai thác tỉa thưa rừng trồng với diện tích 11,67 ha, tương đương 368 m3 gỗ; Quyết định 638 ngày 14/10/2015 cho khai thác 7,38 ha, khối lượng 243,4 m3 gỗ.
Kiểm tra tình trạng phá rừng và vị trí cấp phép khai thác của 2 giấy phép trên, Sở NN-PTNT Thái Nguyên đã khẳng định: Xác định vị trí tọa độ GPS và đối chiếu với vị trí tọa độ bản đồ thiết kế khai thác thì các lô khai thác theo 2 quyết định của Sở đều ở ngoài khu vực bất khả xâm phạm và khu vực bảo vệ di tích rừng Khuôn Mánh.
Rừng bất khả xâm phạm vẫn bị xâm phạm không thương tiếc
Trái ngược với xác nhận từ phía Sở chuyên môn, trước đó, UBND huyện Võ Nhai lại khẳng định, 2 khu vực được cấp phép khai thác đã lấn một phần vào khu vực bảo vệ của di tích.
Thêm một bằng chứng khác, ngày 29/12/2015, nhận thấy tình trạng khai thác rừng chạm đến chân di tích, UBND xã Tràng Xá đã có công văn phản ánh và đề nghị.
Rõ ràng, không có câu trả lời thuyết phục cho những kết quả báo cáo bất đồng nói trên.
Xác nhận thời điểm khai thác trái phép
Báo cáo số 1370 của Sở NN-PTNT Thái Nguyên cho biết, việc phê duyệt hồ sơ, cấp phép khai thác và trả kết quả đối với 2 giấy phép khai thác của Sở được thực hiện đúng quy định. Thế nhưng báo cáo của UBND huyện Võ Nhai và xác nhận của UBND xã Tràng Xá đều cho rằng, 2 giấy phép khai thác của Sở NN-PTNT đều không được gửi, không được thông qua chính quyền cơ sở nên địa phương không biết và không thể phối hợp giám sát quá trình khai thác.
Ông Phạm Việt Tiến, Phó Chủ tịch UBND huyện Võ Nhai, đã khẳng định, việc giám sát khai thác được giao cho Hạt Kiểm lâm huyện Võ Nhai mà trực tiếp là kiểm lâm viên địa bàn. Mặc dù Trạm Kiểm lâm Tràng Xá chỉ cách rừng Khuôn Mánh chưa đầy 3 km, đường sá đi lại thuận tiện, nhưng việc giám sát khai thác đã bị buông lỏng.
Ông Lê Mạnh Hùng, Bí thư Đảng ủy xã Tràng Xá, huyện Võ Nhai, thừa nhận, để xảy ra tình trạng này có trách nhiệm của chính quyền địa phương trong công tác phối hợp với các lực lượng chức năng tiến hành quản lý bảo vệ rừng và khu di tích. Ông Hùng cũng cho rằng, trước tiên trách nhiệm lớn thuộc về lực lượng Kiểm lâm huyện Võ Nhai với vai trò, chức năng của mình đã không tiến hành giám sát chặt chẽ việc khai thác tỉa thưa theo Quyết định.
Tuy nhiên, với việc xác định lại thời điểm khai thác trái phép (tháng 4/2016), sau khi việc khai thác tỉa thưa đã hoàn tất thì rõ ràng quả bóng trách nhiệm đã được đẩy về phía cơ sở.
Trăm dâu đổ đầu tằm
Theo đó, việc xử lý trách nhiệm đã tập trung về phía chính quyền xã Tràng Xá và những người phá rừng. Cơ quan thường trực quản lý bảo vệ rừng cũng bị khiển trách, phê bình, cảnh cáo.
Cụ thể, Hạt Kiểm lâm Võ Nhai đã ban hành quyết định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý bảo vệ rừng đối với ông Hà Văn Mạnh, bà Phạm Thị Hòa và ông Lương Văn Xuân (xóm Đồng Ruộng, xã Tràng Xá). Tổng mức phạt là 78 triệu đồng.
Ông Nguyễn Anh Tuấn (Chủ tịch xã Tràng Xá, làm đại diện cho xã) bị xử phạt 12 triệu đồng và nộp lại số tiền 1,2 triệu do bán lâm sản khai thác trái phép. Về việc này, ông Nguyễn Anh Tuấn cho biết, cán bộ lâm pháp xã xin được khai thác một số cây nhỏ dọc đường lên di tích bị gãy đổ. Do chỉ được nhất trí bằng miệng mà không có văn bản đồng ý nào nên xã chấp nhận vi phạm.
Ông Tuấn thở dài, phân trần, toàn bộ số tiền bán gần 1 khối gỗ khai thác được, xã đã dùng để mua cây bản địa trồng thay thế, góp phần cải tạo di tích. Nay chịu phạt thì đồng chí cán bộ lâm pháp xã phải đứng ra chịu trách nhiệm.
Trong khi đó, về phía cơ quan thường trực, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Thái Nguyên đã ban hành văn bản phê bình tập thể lãnh đạo Hạt Kiểm lâm huyện Võ Nhai gồm ông Vũ Thế Cường, Hạt trưởng và ông Nguyễn Văn Biên, Hạt phó; xử lý kỷ luật hình thức cảnh cáo đối với ông Nguyễn Ngọc Phú, Trạm trưởng Trạm Kiểm lâm Tràng Xá, ông Đỗ Mạnh Hùng, cán bộ Hạt Kiểm lâm Võ Nhai và khiển trách đối với ông Dương Mạnh Cường hợp đồng lao động quản lý bảo vệ rừng thuộc Hạt Kiểm lâm Võ Nhai.
