Lãnh đạo UBND TP. Hải Phòng kiểm tra tiến độ thực hiện dự án sản xuất thạch cao từ bã thải gyps của Công ty Cổ phần DAP-VINACHEM tháng 11/2022.
Xử lý triệt để các nguồn thải
Do sản xuất phân bón, hóa chất là một trong những ngành có nguy cơ phát sinh nhiều chất thải, Công ty Cổ phần DAP-VINACHEM luôn chú trọng việc xây dựng các công trình bảo vệ môi trường, thực hiện các Chính sách nội bộ về môi trường và triển khai nhiều giải pháp giảm nguồn thải.
Ông Lê Quang Dương, Trưởng phòng Kỹ thuật công nghệ, Công ty Cổ phần DAP-VINACHEM chia sẻ, về xây dựng các công trình bảo vệ môi trường, công ty đã xây dựng và vận hành trạm xử lý nước thải, khí thải, khu vực và dụng cụ lưu chứa chất thải rắn, chất thải nguy hại, hệ thống quan trắc tự động khí thải, trồng cây xanh tại các khu vực…
Đồng thời, Công ty hiện nay đã và đang thực hiện theo đúng các yêu cầu và các cam kết đã đề ra trong bộ tài liệu, quy trình hệ thống quản lý chất lượng môi trường theo tiêu chuẩn ISO 14001:2015, duy trì thực hiện chế độ kiểm tra đánh giá định kỳ theo đúng yêu cầu.
Trong thời gian qua, Công ty đã thực hiện nhiều giải pháp sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, hợp lý hóa sản suất nhằm giảm suất tiêu hao nguyên, nhiên liệu và năng lượng, tăng cường tận thu tái sử dụng phế thải, sản xuất sạch hơn, qua đó giảm lượng phát thải về khí thải, nước thải. Các kết quả quan trắc, giám sát về khí thải thường xuyên và định kỳ đều đáp ứng các yêu cầu của Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về môi trường tương ứng.
“Lãnh đạo Công ty luôn đặc biệt chú trọng đến việc trồng phủ xanh các phần diện tích đất bên trong và ngoài nhà máy. Đến nay, các phần diện tích trống trong nhà máy đều được sử dụng trồng cây xanh, tạo không gian làm việc thoải mái, tạo ra bóng mát, giá trị thẩm mỹ, giúp cho con người trở lên gần gũi với môi trường hơn”, ông Lê Quang Dương nói.
Ông Lê Quang Dương cũng đồng thời khẳng định, các giải pháp này còn có tác dụng giảm thiểu sự ô nhiễm môi trường, hạn chế những tác động khói bụi đến người lao động. Các chương trình trồng cây xanh luôn được lồng ghép trong các hoạt động sản xuất và giao cho các thủ trưởng các đơn vị tự phát triển, tạo những kiến trúc hài hòa, cắt tỉa, chăm bón,
Ngoài công tác phát triển trồng cây xanh, việc tạo hệ sinh thái xen kẹp với hệ thống nhà xưởng cũng được phát triển. Hiện nay, trên mặt bằng nhà máy có 06 bể tiểu cảnh nuôi cá, xung quanh được trang trí đẹp và có người chăm sóc. Đặc biệt, là hồ sinh thái phân xưởng axit phốtphoríc, có diện tích rộng 02ha giúp điều hòa không khí, tạo cảnh quan đẹp.
Ngoài ra, hồ còn là nguồn dự trữ nước ứng phó sự cố. Các hoạt động của công đoàn như trồng cây, trồng hoa, trồng rău và nuôi gia súc, luôn được người lao động hưởng ứng và được duy trì đều đặn. Hiện nay, vườn rau Công đoàn là một nguồn cung cấp thực phẩm cho bếp ăn của Công ty.
Công ty Cổ phần DAP-VINACHEM được đánh giá là điển hình trong việc tìm ra hướng xử lý hiệu quả chất thải thạch cao PG.
Đẩy mạnh quản lý và xử lý chất thải thạch cao PG
Trong quá trình sản xuất DAP, chất thải thạch cao PG là một trong những nguồn thải chính của công ty. Hiện tổng diện tích công ty được cấp để chứa thạch cao PG là 38,5 ha, phần diện tích đang chứa hiện nay là 25ha.
Để đảm bảo an toàn môi trường đối với bãi chứa thạch cao PG, Công ty Cổ phần DAP-VINACHEM đã và đang tuân thủ đúng theo những nội dung cam kết trong Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM), đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt.
Cụ thể: bãi chứa thạch cao được chia thành 02 khu vực, khu vực chứa thạch cao tạm thời và bãi chứa lâu dài. Có hệ thống thu gom nước róc (nước mưa) đưa về hồ chứa và bơm về sử dụng tại công đoạn hòa bùn quặng apatit của nhà máy axit phốtphoríc.
Đặc biệt, ông Lê Quang Dương chia sẻ, để chủ động phòng ngừa, ngăn chặn nguy cơ phát sinh sự cố môi trường với bãi chứa thạch cao, Công ty đã liên tục đầu tư thực hiện các biện pháp gia cố, mở rộng và tuyến đê bao giáp các hồ chứa. Một số hạng mục, công trình đã thực hiện là đê bao quanh bãi chứa tạm thời. Đến nay, kích thước mặt đê rộng lên 10 m, chân đê rộng 15m, tổng chiều dài 1.400 m. Bên cạnh đó, hồ chứa nước mưa (hồ điều hòa) hiện được chia làm 04 khoang, diện tích chứa nước khoảng 9ha. Kích thước đê sau khi hoàn thiện mặt đê rộng 15m (9m trồng cây, 6m để xe cơ giới đi lại), chân đê rộng 29m, tổng chiều dài 1600m.
Trong 02 năm 2019 - 2020, Công ty đã triển khai đầu tư bọc phủ màng HDPE, để tách nước mưa tại khu vực bãi chứa thạch cao lâu dài, qua đó giảm đáng kể lượng nước phải hứng chịu đưa về hồ chứa, gia tăng độ an toàn cho khu vực phòng ngừa ứng phó trước những diễn biến cực đoan của thời tiết.
Cùng với việc phủ xanh toàn bộ các ô đất trống bên trong các khu vực nhà xưởng, trong những năm qua Công ty đã tiến hành trồng cây lên từng bậc thang của khu vực bãi chứa thạch cao, từng bước tạo được không gian cảnh quan xanh khu vực.
Đặc biệt, thực hiện Quyết định số 452/QĐ-TTg ngày 12/4/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án đẩy mạnh xử lý, sử dụng tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, nhà máy hóa chất, phân bón, thời gian qua, Công ty đã tích cực triển khai thực hiện theo 02 hướng chính.
Cụ thể, năm 2010, Công ty đã hợp tác với Công ty cổ phần Sông Đà Cao Cường, thành lập Công ty cổ phần Thạch cao Đình Vũ để triển khai đầu tư xây dựng nhà máy chế biến thạch cao làm phụ gia xi măng. Nhà máy chính thức đi vào hoạt động năm 2017. Quy mô công suất nhà máy xử lý: 750.000 tấn/năm thạch cao dạng vê viên.
Sau nhiều năm kiên trì bán giới thiệu sản phẩm thạch cao sau chế biến, đến nay đã có 28 nhà máy xi măng trong nước ký hợp đồng mua và đưa vào sử dụng thường xuyên sản phẩm của Công ty Thạch cao Đình Vũ.
Từ quý II/2021 đến nay liên tục tăng, đến nay sản lượng thạch cao PG chế biến làm phụ gia xi măng đã cân bằng với lượng bã thạch cao phát sinh trong quá trình sản xuất của Công ty Cổ phần DAP-VINACHEM, qua đó đạt được mục tiêu không làm tăng quy mô lưu trữ tại bãi chứa.
Tuy nhiên, hiện nay do phải cạnh tranh gay gắt về thị phần với thạch cao nhập khẩu từ nước ngoài, nên nhà máy vẫn chưa huy động hết 100% công suất (năm 2022, phấn đấu tiêu thụ khoảng 450.000 tấn, bằng 60% công suất thiết kế).
Song song với đó, để tăng cường thêm giải pháp tiêu thụ thạch cao, để giảm lượng tồn trữ tại bãi chứa, năm 2017 Công ty Cổ phần DAP-VINACHEM đã ký hợp đồng với Viện Vật liệu xây dựng, thực hiện Đề tài nghiên cứu chế biến bã thải thạch cao của Công ty Cổ phần DAP-VINACHEM làm vật liệu san nền. Sau thời gian nghiên cứu, Hội đồng Khoa học công nghệ của Viện Vật liệu xây dựng đã họp thông qua báo cáo và nghiệm thu tổng kết đề tài.
Trên cơ sở kết quả nghiên cứu của Viện Vật liệu xây dựng, năm 2018 - 2019 Công ty cũng đã phối hợp với một số đối tác, tiến hành thử nghiệm làm cốt nền đường giao thông, cốt nền bãi chứa Container tại huyện Kinh Thành, Hải Dương và huyện An Dương Hải Phòng. Tuy nhiên hiện nay chưa thể triển khai ứng dụng kết quả đề tài trên diện rộng, do chưa có tiêu chuẩn sử dụng với loại vật liệu mới này.
Hiện nay, Công ty vẫn đang tích cực phối hợp với các cơ quan chuyên môn của Bộ Xây dựng để đôn đốc tiến độ nghiệm thu kết quả thí nghiệm hiện trường giai đoạn 2 phương án sử dụng thạch cao PG làm lớp base, lớp subase cho đường giao thông, đây là cơ sở quan trọng để các cơ quan xây dựng và ban hành văn bản cho phép triển khai ứng dụng trên thực tế những kết quả đã nghiên cứu.
Trong bối cảnh đó, Công ty Cổ phần DAP-VINACHEM kiến nghị các bộ ngành quan tâm nghiên cứu, bổ sung các cơ chế, chính sách thiết thực nhằm thúc đẩy việc sử dụng các sản phẩm tái chế từ chất thải. Cụ thể với sản phẩm thạch cao PG, đề nghị có chính sách hạn chế nhập khẩu thạch cao tự nhiên từ nước ngoài, tăng cường sử dụng thạch cao nhân tạo chế biến trong nước.
Bên cạnh đó, đề nghị Bộ Xây dựng sớm ban hành văn bản hướng dẫn, văn bản chấp thuận việc sử dụng bã thạch cao đã qua xử lý làm vật liệu xây dựng để tạo điều kiện giúp công ty xử lý tốt nguồn bã thạch cao PG.
