Israel - Cách mạng hóa nông nghiệp với từng giọt nước
Trong nỗ lực đảm bảo an ninh nguồn nước, Israel đang cách mạng hóa ngành nông nghiệp, với từng giọt nước, và cách chúng tôi tiên phong trong việc sử dụng nước đã được thế giới đánh giá cao.
Một ví dụ điển hình là một người nông dân Israel duy trì hệ thống tưới nhỏ giọt, cung cấp hỗn hợp nước ngầm và nước tái chế cho những cây cọ ở Eilat, dưới cái nóng mùa hè khắc nghiệt của sa mạc. Theo thông tin từ công ty quản lý nước và nước thải của Eilat, toàn bộ nước thải của thành phố này được xử lý và tái sử dụng cho nông dân.
Đại sứ Israel tại Việt Nam Yaron Mayer. Ảnh: Đại sứ quán Israel.
Trong bối cảnh nông nghiệp chiếm khoảng 70% tổng lượng nước sử dụng của Israel, điều này phản ánh tư duy và tinh thần của đất nước chúng tôi đối với vấn đề an ninh nguồn nước. Dù có khí hậu khô hạn và nguồn nước hạn chế, Israel đã vươn lên thành một quốc gia hàng đầu trong lĩnh vực quản lý tài nguyên nước nhờ vào các chính sách chiến lược và công nghệ tiên tiến. Tài nguyên nước được xem là tài sản công cộng, và các hộ gia đình tại Israel được khuyến khích sử dụng nước một cách có trách nhiệm. Nhờ vậy, chúng tôi không chỉ đảm bảo được an ninh nguồn nước cho chính mình mà còn cung cấp nước cho người Palestine và Jordan.
Việc quản lý tài nguyên nước được tập trung dưới sự điều hành của Cơ quan Nước Israel, đảm bảo phân bổ nguồn nước hiệu quả giữa các lĩnh vực. Một trong những chiến lược quan trọng nhất của Israel là biến nước biển thành nguồn nước sử dụng.
Nhà máy khử mặn nước ở Ashkelon, Israel. Ảnh: Đại sứ quán Israel.
Hiện tại, Israel có năm nhà máy khử mặn cung cấp khoảng 80% lượng nước sinh hoạt, đồng thời tái chế gần 90% nước thải để phục vụ nông nghiệp. Trong đó, ví dụ điển hình nhất là công nghệ tưới nhỏ giọt – một sáng kiến mà Israel tự hào đã phát minh vào những năm 1960. Phương pháp này cung cấp nước trực tiếp đến rễ cây thông qua một hệ thống ống dẫn, giúp giảm đáng kể lượng nước thất thoát do bốc hơi, tăng sản lượng cây trồng và hỗ trợ nền nông nghiệp bền vững tại các khu vực thiếu nước, điển hình như thành phố Eilat.
Các giải pháp hiện đại ngày nay tích hợp cảm biến tiên tiến, tưới chính xác và nước tái chế không chỉ giúp nông nghiệp địa phương phát triển mà còn có tầm ảnh hưởng đến phương thức canh tác trên toàn thế giới.
Israel đang hỗ trợ nhu cầu về đảm bảo tài nguyên nước trong nông nghiệp, công nghiệp và sinh hoạt tại nhiều quốc gia, bao gồm Việt Nam. Tưới nhỏ giọt đã được áp dụng rộng rãi tại Việt Nam, từ các trang trại vùng núi cao ở Lai Châu đến các vườn dưa ở Thái Nguyên. Tôi có thể cảm nhận được nhu cầu cấp thiết của nông dân địa phương trong việc đầu tư vào công nghệ này. Và đây chỉ là một trong hàng trăm giải pháp tiềm năng mà Việt Nam và Israel có thể hợp tác.
Áp dụng công nghệ để quản lý nguồn nước thông minh và hiệu quả
Việt Nam là một quốc gia có nhiều sông ngòi và đất nông nghiệp trù phú, nhưng lại đối mặt với nhiều thách thức về nước, như xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long đe dọa sản xuất lúa gạo, ô nhiễm nước do công nghiệp hóa và đô thị hóa, hay hạn hán và thiếu nước tại khu vực miền Trung và miền Nam. Israel từ lâu đã tìm cách hỗ trợ Việt Nam ở các khu vực này, trong đó có Đồng bằng sông Cửu Long, Tây Nguyên, miền núi phía Bắc và các vùng khô hạn như Ninh Thuận, Bình Thuận.
Lợi thế của chúng tôi là công nghệ nước của Israel ngày càng được ưa chuộng tại Việt Nam, từ các doanh nghiệp đến các cơ quan chính phủ, cũng như từng hộ nông dân.
Thông qua MASHAV – Cơ quan Hợp tác Phát triển Quốc tế Israel - nhiều trường đại học như Học viện Nông nghiệp Việt Nam và Đại học Nông lâm Thái Nguyên đã được tài trợ hệ thống tưới tiên tiến từ Israel. Những hệ thống này hiện đang được sử dụng trong giảng dạy và nghiên cứu. MASHAV cũng đã tổ chức nhiều khóa đào tạo ngắn hạn tại Israel và Việt Nam cho các chuyên gia và nhà quản lý nước của Việt Nam.
Hệ thống tưới nhỏ giọt do MASHAV tài trợ tặng Đại học Nông Lâm Thái Nguyên. Ảnh: Đại sứ quán Israel.
Trong khuôn khổ hoạt động, Đại sứ quán Israel đã hợp tác với Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) để cải thiện quản lý nước, đặc biệt ở khu vực phía Nam, nơi một số vùng thuộc Đồng bằng sông Cửu Long đã chịu ảnh hưởng nặng nề bởi xâm nhập mặn vào năm 2023.
Nhìn lại đợt hạn hán nghiêm trọng tại 18 tỉnh miền Trung và miền Nam Việt Nam vào các năm 2015-2016, chúng tôi nhận thấy mô hình quản lý và công nghệ tái chế nước của Israel có thể là một trong những giải pháp hữu hiệu. Gần đây, một thỏa thuận hợp tác giữa Bộ Nông nghiệp và Môi trường và Quỹ Thiện Tâm của Vingroup đã được ký kết để đưa công nghệ tưới tiên tiến của Israel đến 10 tỉnh của Việt Nam.
Phạm vi hợp tác về tài nguyên nước không chỉ dừng lại ở đó. Nước không chỉ là tài nguyên quốc gia mà còn có ý nghĩa toàn cầu. Cả hai đất nước chúng ta đều hướng tới việc thực hiện Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên Hợp Quốc: “Đảm bảo sự sẵn có và quản lý bền vững nguồn nước và vệ sinh cho tất cả mọi người.”
Hành trình của Israel từ khan hiếm nước đến dồi dào nước đã chứng minh rằng với phương pháp đúng đắn, ngay cả những thách thức khắc nghiệt nhất về nước cũng có thể được giải quyết.
Nhân Ngày Nước Thế giới 2025, tôi xin tái khẳng định cam kết của Israel trong việc hợp tác với các nhà hoạch định chính sách, doanh nghiệp và cộng đồng tại Việt Nam để xây dựng một tương lai nơi nguồn nước được quản lý một cách thông minh, hiệu quả và bền vững.
