Làm việc với Đại sứ Hùng Ba, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho biết do ảnh hưởng của dịch Covid-19, từ đầu năm đến nay, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu nông lâm thủy sản Việt Nam - Trung Quốc giảm 6,9% so với cùng kỳ năm 2019 (đạt 2,21 tỷ USD); trong đó, xuất khẩu đạt 1,65 tỷ USD (giảm 10,2%), nhập khẩu đạt 561,7 triệu USD (tăng 4,3%)...
Đặc biệt thời gian qua, việc Trung Quốc áp dụng nghiêm ngặt trở lại các biện pháp phòng chống dịch Covid-19 đã khiến hoạt động xuất nhập khẩu nông sản hai phía bị ảnh hưởng, nhất là gây ùn tắc tại các cửa khẩu đối với hàng nông sản của Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc.
Lãnh đạo Bộ NN-PTNT (hàng ghế phải) đề nghị với Đại sứ Trung Quốc Hùng Ba nhiều vấn đề nhằm khẩn cấp tháo gỡ thông quan nông sản tại các cửa khẩu tỉnh Lạng Sơn. Ảnh: Văn Giang.
Hiện tại, đang có khoảng 2.600 xe container nông sản của Việt Nam bị ùn ứ tại các cửa khẩu của Lạng Sơn. UBND tỉnh Lạng Sơn hiện đã đề nghị các tỉnh tạm ngừng vận chuyển nông sản lên các cửa khẩu biên giới. Điều này đang gây những khó khăn, tác động tới đời sống nông dân vốn là đối tượng đang chịu tổn thương lớn do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19.
Ở chiều ngược lại, sản xuất nông nghiệp của Việt Nam cũng đang cần nhập khẩu những mặt hàng vật tư, nguyên vật liệu từ thị trường Trung Quốc... Vì vậy, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho rằng hai phía Việt Nam và Trung Quốc cần khẩn trương có các giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn, trên tinh thần vừa đảm bảo chặt chẽ các yêu cầu trong phòng chống dịch bệnh Covid-19, vừa đảm bảo giao thương hàng hóa.
Đại sứ Hùng Ba đồng tình với quan điểm của Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường và cho rằng, cần phải vừa đảm bảo công tác phòng chống dịch bệnh Covid-19 của 2 nước, vừa phải duy trì được thông thương, phát triển kinh tế xã hội...
Đề nghị lái xe khai báo điện tử
Về tình hình khó khăn trong thông quan hàng hóa từ Việt Nam sang Trung Quốc, Đại sứ Hùng Ba cho biết thời gian qua, lãnh đạo tỉnh Quảng Tây cũng đã tiến hành trực tiếp kiểm tra tại các cửa khẩu biên giới 2 nước, đồng thời duy trì trao đổi, điện đàm với Bộ Công thương Việt Nam để có các giải pháp tháo gỡ.
Để giải quyết tình trạng ách tắc, ùn ứ tại cửa khẩu, Đại sứ Hùng Ba đề nghị phía Việt Nam phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng phía Trung Quốc triển khai một số giải pháp.
Một là tạm thời không tập trung quá lớn xe chở hàng hóa vào một số cửa khẩu đường bộ, bởi một số cửa khẩu đường bộ như Tân Thanh, Hữu Nghị hiện rất quá tải, gây khó khăn cho việc giải quyết thông quan của phía Trung Quốc trong bối cảnh phải triển khai các thủ tục kiểm tra, kiểm soát dịch bệnh Covid-19.
Để giải quyết tình trạng ùn ứ do các lái xe phải khai báo y tế với thời gian kéo dài, Đại sứ Hùng Ba đề nghị phía Việt Nam cần triển khai hướng dẫn cho các lái xe chủ động khai báo y tế qua kênh điện tử trước khi lên cửa khẩu, tránh tình trạng phải xếp hàng kéo dài, mất thời gian khai báo bằng giấy...
Bên cạnh đó, cần tăng cường khai thác thông quan hàng hóa bằng đường sắt qua cửa khẩu đường sắt Bằng Tường. Đây cũng là hướng vận chuyển được phía Trung Quốc ưu tiên do có thể vận chuyển được lượng lớn container, với chi phí vận chuyển thấp. Thời gian qua, cũng đã có khoảng 134 container được thông quan bằng đường sắt sang phía Trung Quốc.
Tới sáng nay (16/4), hàng dài container trên QL 1A vẫn nằm chờ thông quan qua Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị. Ảnh: Tùng Đinh.
Về lâu dài, Việt Nam cần đầu tư, nâng cấp các bến bãi đỗ xe, bến trung chuyển để đỗ xe trong thời gian chờ thông quan, tránh tình trạng bị ách tắc kéo dài ở cửa khẩu...
Để sớm giải quyết tình trạng hàng hóa bị ùn ứ, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Nguyễn Xuân Cường đề nghị trước mắt, phía Trung Quốc có thể tạo điều kiện kéo dài thời gian mở cửa khẩu để giải tỏa nhanh hàng hóa của Việt Nam, bởi hiện nay một số cửa khẩu chỉ mới mở cửa khoảng 5 tiếng/ngày là quá ngắn, nhất là trong khi phải triển khai thêm các thủ tục yêu cầu khai báo, kiểm tra y tế phòng dịch Covid-19.
Song song đó, hai bên cần sớm thành lập ủy ban phối hợp chung nhằm triển khai tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong thông thương hàng hóa giữa hai nước. Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho biết cuối tuần này, sẽ trực tiếp kiểm tra và làm việc với UBND tỉnh Lạng Sơn nhằm triển khai các giải pháp tháo gỡ xuất khẩu sang Trung Quốc...
Đại sứ Hùng Ba cho biết sẽ sớm báo cáo với các cơ quan chức năng của Trung Quốc về tình hình khó khăn trong thông quan hàng hóa từ Việt Nam để có giải pháp hỗ trợ phía Việt Nam tháo gỡ. Ông cũng cho biết ngày 17/4, Bộ trưởng Bộ Thương mại Trung Quốc, Tổng cục Hải quan Trung Quốc cũng sẽ có cuộc điện đàm với Bộ trưởng Bộ Công thương Việt Nam về vấn đề này.
Sớm nối lại việc mở cửa một số mặt hàng nông thủy sản
Về mở cửa thị trường hàng nông sản, tại buổi làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho biết hiện nay, hai bên đang hoàn thiện thủ tục ký cấp phép cho mặt hàng thạch đen, vì vậy cần tiếp tục đẩy nhanh ký cấp phép xuất khẩu đối với mặt hàng này; đồng thời xem xét ủy quyền cho các cơ quan chức năng của Việt Nam thẩm định hồ sơ, đánh giá rủi ro… theo các Nghị định thư về mở cửa thị trường đối với sầu riêng, tổ yến, khoai lang, bột cá trong năm 2020 và tiếp tục mở cửa thị trường đối với bưởi, chanh leo, bơ, na, roi, dừa, thảo quả và dứa.
Bộ NN-PTNT đề nghị phía Trung Quốc sớm nối lại việc xem xét cho phép nhập khẩu một số mặt hàng nông sản mới (Trong ảnh: Chuyên gia Trung Quốc sang đánh giá vùng thạch đen Lạng Sơn năm 2019). Ảnh: TL.
Về mở cửa thị trường hàng thủy sản, Trung Quốc đã cấp phép xuất khẩu cho 137 mặt hàng thủy sản và 750 doanh nghiệp thủy sản của Việt Nam. Phía Việt Nam đã gửi hồ sơ cho Tổng cục Hải quan Trung Quốc để cấp phép xuất khẩu chính ngạch đối với các mặt hàng tôm sú/thẻ ướp đá, sứa ướp muối, hải sâm khô, cá bống bớp và đề nghị trao đổi trực tuyến để bổ sung hồ sơ đối với các sản phẩm nêu trên theo yêu cầu; đồng thời phối hợp sử dụng chứng thư điện tử cho các lô hàng xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc và miễn, giảm kiểm tra lại tại biên giới đối với các lô hàng đã có chứng thư điện tử.
Về thương mại biên giới, hiện nay trong bối cảnh tình hình dịch bệnh Covid-19 đang diễn biến phức tạp, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường đề nghị Đại sứ Hùng Ba quan tâm, trao đổi với Tổng cục Hải quan Trung Quốc về thiết lập danh sách các doanh nghiệp xuất khẩu theo “luồng xanh” (chủ yếu là bột sắn, hạt điều, tôm thẻ chân trắng, tôm hùm) được hưởng quy chế ưu tiên miễn kiểm tra để giảm thời gian thông quan qua cửa khẩu; thống nhất một số mặt hàng của các doanh nghiệp được chỉ định và hai bên công nhận kết quả kiểm dịch của nhau mà không phải kiểm dịch đối với hàng hóa Việt Nam xuất khẩu.
Bên cạnh đó, phối hợp tích cực triển khai vận hành “luồng ưu tiên” thông quan, kéo dài thời gian đối với hàng nông sản xuất nhập khẩu của cả hai bên từ 7h00 đến 22h00 (tương ứng 8h00 đến 23h00, giờ Bắc Kinh) qua cặp cửa khẩu quốc tế đường bộ số II Kim Thành (Lào Cai - Bắc Sơn).
Đề nghị cho xe Trung Quốc sang Tân Thanh bốc hàng
Về phát triển thương mại biên giới, đề nghị Đại sứ trao đổi với Bộ Ngoại giao, các Bộ/ngành và hai tỉnh Quảng Tây và Vân Nam của Trung Quốc xem xét một số đề xuất/kiến nghị: Một là tạm thời cho xe không hàng (container hoặc xe nhỏ cư dân biên giới) sang bến bãi cách ly tại cửa khẩu Tân Thanh, Lạng Sơn bốc hàng trong thời gian phòng chống dịch bệnh để giải quyết lượng xe tồn của Việt Nam (phía Việt Nam sẽ bố trí phát miễn phí khẩu trang và quần áo bảo hộ y tế cấp cho lái xe Trung Quốc, bố trí lao động và miễn phí bốc xếp hàng hóa...).
Bộ NN-PTNT đề nghị phía Trung Quốc tạm thời cho xe không hàng của Trung Quốc sang bến bãi cách ly tại cửa khẩu Tân Thanh để bốc hàng, giải phóng ùn ứ. Ảnh: Lê Bền.
Hai là tạm thời, đưa vào hoạt động tuyến đường bộ qua mốc 1035 thuộc cặp cửa khẩu Bình Nghi - Bình Nhi trong thời gian phòng chống dịch bệnh; thực hiện nhập khẩu trái cây, nông sản, thủy hải sản của Việt Nam qua cặp cửa khẩu song phương Chi Ma (Việt Nam) - Ái Điểm (Trung Quốc) và chỉ định một số mặt hàng xuất khẩu của Trung Quốc qua cặp cửa khẩu này.
Ba là mở rộng danh mục hàng hóa nông sản xuất nhập khẩu tại ga đường sắt Đồng Đăng - Bằng Tường như đối với cửa khẩu quốc tế đường bộ; khôi phục việc nhập khẩu mặt hàng thủy hải sản qua cặp cửa khẩu Cốc Nam - Lũng Nghị.
Bốn là khôi phục hoạt động thông quan tại các cửa khẩu phụ còn lại trên tuyến biên giới Lạng Sơn - Quảng Tây như Nà Nưa - Nà Hoa, Na Hình - Kéo Ái, Pò Nhùng - Dầu Ái, Co Sâu - Ba Sơn, Bản Chắt - Bản Lạn trên cơ sở tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về công tác phòng chống dịch bệnh.
