Những ngày này, trên các cánh đồng tại xã Việt Tiến (huyện Thạch Hà, Hà Tĩnh) người dân đang hối hả thu hoạch các loại dưa lê, dưa bở và dưa hấu. Năm nay, thời tiết thuận lợi, cùng với việc bà con đầu tư công chăm sóc nên các diện tích dưa được mùa, chất lượng thơm ngon.
Vụ dưa năm 2024, gia đình chị Nguyễn Thị Hiền tại thôn Phúc Lộc (xã Việt Tiến) trồng gần 5 sào dưa lê và dưa bở. Chị Hiền phấn khởi nói: “Năm nay dưa được mùa, ước tính mỗi sào (sào 500m2) dưa lê cho năng suất khoảng hơn 1,2 tấn, dưa bở 1,3 tấn, cao hơn năm ngoái khoảng 2 - 3 tạ/sào".
Là hộ dân trồng dưa nhiều nhất nhì xã Việt Tiến với diện tích hơn 1 mẫu dưa các loại, những ngày qua, gia đình ông Nguyễn Văn Tiến tại thôn Việt Yên liên tục ra đồng cắt dưa để kịp giao cho khách. Ông Tiến cho biết: “Năm nay thời tiết thuận lợi giúp vụ dưa đạt năng suất, chất lượng cao, nhiều quả dưa bở đạt trên 3kg. Từ đầu mùa thu hoạch đến nay, gia đình tôi đã thu về hơn 60 triệu đồng. Hiện gia đình tôi đang trồng mới 5 sào dưa lê nữa, khoảng hơn tháng nữa sẽ cho thu hoạch. So với trồng lúa, trồng lạc thì trồng dưa thời gian cho thu hoạch ngắn hơn, hiệu quả cao hơn rất nhiều".
Cách đó không xa, anh Đậu Đức Kiên (trú tại thôn Việt Yên) cũng đang tất bật cắt dưa để kịp giao cho thương lái. Anh Kiên cho biết, hơn 5 sào đất trồng dưa là nguồn thu nhập ổn định của gia đình anh. Vụ xuân hè năm nay, nhờ chuyển đổi sang trồng theo hướng hữu cơ nên các loại dưa cho chất lượng tốt, dưa ngọt, được thương lái thu mua với giá cao. Dưa hái đến đâu bán hết đến đó.
“Năm trước gia đình tôi bỏ túi được hơn 40 triệu đồng từ ruộng dưa, năm nay giá cao hơn nên có thể đạt từ 70 - 80 triệu đồng/năm. Trồng dưa cho thu nhập cao hơn nhiều loại cây trồng khác nên tôi đang có dự định sẽ tiếp tục mở rộng diện tích ở vụ tiếp theo", anh Kiên chia sẻ.
Bà Nguyễn Thị Lương ở thôn Lộc Thọ (xã Việt Tiến) đã trồng dưa được gần chục năm. "Trước đây gia đình tôi có 5 sào đất trồng lúa, nhưng do hiệu quả kinh tế bấp bênh nên đã chuyển sang trồng các loại dưa lê, dưa hấu và dưa bở. Vụ dưa năm nay năng suất và chất lượng dưa khá cao. Dù mới thu hoạch được 2 sào dưa lê nhưng đã đem lại thu nhập cho gia đình hơn 40 triệu đồng, dự kiến 3 sào dưa hấu và dưa bở sẽ cho thu nhập hơn 50 triệu đồng nữa nên chúng tôi rất phấn khởi và yên tâm khi sản xuất các loại dưa này”.
Toàn xã Việt Tiến hiện có hơn 25 hộ trồng dưa với diện tích khoảng gần 6ha. Việc chuyển đổi diện tích trồng các loại hoa màu kém hiệu quả sang trồng dưa đã giúp nâng cao thu nhập cho bà con nông dân, góp phần phát triển kinh tế địa phương.
Không chỉ tại xã Việt Tiến, xã Thạch Liên cũng là địa phương trồng dưa với diện tích lớn của huyện Thạch Hà.
Bà Nguyễn Thị Minh trú tại thôn Thọ (xã Thạch Liên) cho biết: “Gia đình tôi trồng gần hơn 1 sào dưa lê, hiện đã xuất bán được hơn 1 tấn với giá bình quân 20 nghìn đồng/kg. Từ nay đến hết vụ, gia đình ước thu được hơn 1 tấn quả nữa”.
Toàn xã Thạch Liên hiện có gần 14ha trồng dưa lê, dưa bở và dưa hấu. Nhờ kinh nghiệm lâu năm cùng với việc chuyển đổi sang hướng hữu cơ, giảm lượng phân bón hóa học, chủ yếu sử dụng phân chuồng nên sản phẩm đảm bảo an toàn, chất lượng dưa thơm ngon, ngọt và ngày càng được khách hàng ưa chuộng. Hiện tại, giá dưa lê bán tại ruộng từ 20 - 25 nghìn đồng/kg; dưa bở, dưa hấu có giá 12 - 15 nghìn đồng/kg, cao hơn năm ngoái khoảng 5 nghìn đồng/kg.
Bình quân mỗi sào trồng dưa người dân đầu tư khoảng 1 triệu đồng bao gồm giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật (chưa tính tiền công chăm sóc). Nếu vụ dưa cho năng suất bình quân 8 - 9 tạ/sào và bán được giá tại ruộng từ 17.000 - 20.000 đồng/kg thì trừ chi phí, bà con sẽ thu lãi từ 10 - 12 triệu đồng.
Trước đây, sau khi thu hoạch dưa, người dân phải đưa đi bán tại các chợ nhưng hiện nay dưa trồng tại huyện Thạch Hà đã được nhiều người biết đến, rất nhiều khách ở xa gọi điện đặt hàng. Sau khi thu hoạch, nông dân sẽ gửi xe vận chuyển tới khách hàng. Bên cạnh đó, dưa còn được bày bán ngay tại các con đường gần cánh đồng trồng dưa.
Dưa lê là cây trồng ngắn ngày, cho năng suất cao. Thời gian từ lúc gieo trồng đến lúc thu hoạch khoảng từ 55 - 60 ngày. Những năm gần đây, để tránh tình trạng bị thương lái ép giá khi vào vụ thu hoạch rộ, các hộ trồng dưa đã tiến hành trồng gối vụ giúp việc thu hoạch kéo dài, tiêu thụ thuận lợi hơn.
Theo Phòng NN-PTNT huyện Thạch Hà, xã Việt Tiến và xã Thạch Liên là 2 địa phương có diện tích trồng dưa lê, dưa bở và dưa hấu lớn trên địa bàn huyện với gần 20ha. Năm nay, các diện tích dưa vừa được mùa vừa được giá nên bà con rất phấn khởi. Những vụ tới, địa phương sẽ tiếp tục vận động bà con mở rộng diện tích trồng dưa, đồng thời chú trọng kỹ thuật sản xuất để đảm bảo năng suất cũng như chất lượng sản phẩm.