“Cả năm được Rằm tháng Bảy, cả thảy được Rằm tháng Giêng” – đây là hai ngày Rằm người dân Hà Tĩnh thiết lễ dâng lên ban thờ gia tiên những vật phẩm tinh túy, đủ đầy nhất trong năm.
Tại huyện Lộc Hà, mâm cỗ ngoài hương, hoa, trà, quả, nét độc đáo nằm ở cỗ xôi với những con gà luộc hóa “rồng, phượng” được tạo các dáng, thế như: ngồi, cất cánh, bay, quỳ.
Ông Phạm Trọng Hợp, Phó Chủ tịch UBND xã Mai Phụ, huyện Lộc Hà cho biết, trên địa bàn có nhiều dòng họ có truyền thống tạo thế gà bay trong các dịp tết, ngày rằm, giỗ chạp. Với họ, việc tạo hình những con gà càng bắt mắt, tỉ mỉ càng thể hiện sự cung kính của người trần đối với ông bà, tổ tiên.
Mới đây, trong ngày giỗ vua Mai Hắc Đế (13 tháng Giêng), thôn Mai Lâm (nơi đặt đền thờ Vua Mai), người dân xã Mai Phụ tạo hình, trang trí khoảng 200 con gà bay theo nhiều kiểu dáng khác nhau để tiến Vua.
Những con gà cưỡi hạc, cưỡi rùa "độc nhất vô nhị" được bày cẩn thận trên mâm cúng.
Theo người dân địa phương, gà được chọn làm cỗ gà bay phải được tuyển lựa kỹ càng, nuôi tại nhà trong vòng 2 năm.
Khâu cắt tiết, vặt lông phải hết sức cẩn thận để không làm ảnh hưởng đến da gà. Gà luộc xong phải giữ được màu sắc sáng đẹp, mào đứng, thân thẳng mới đạt yêu cầu.
Tại nhà thờ dòng họ Lê, xã Thạch Mỹ, huyện Lộc Hà, những cỗ gà bay cưỡi rùa, ngậm hoa cúc được trang trí rất bài bản, bắt mắt cúng rằm tháng Giêng.
Thế gà bay tự rồng, phượng rất nghệ thuật được tạo hình trên mâm cúng.
Ngoài cỗ gà, Rằm tháng Giêng người dân nơi đây còn dâng lễ rất nhiều bánh chưng.
