Mỗi gia đình đồng bào người dân tộc Thái đều có ý thức giữ gìn văn hóa truyền thống thông qua những bài hát, điệu múa trong cuộc sống hằng ngày. Ảnh: T.H
Bao đời nay, giá trị văn hóa truyền thống đã được đồng bào dân tộc Thái ở Lai Châu vẫn gìn giữ và kế thừa từ thế hệ này sang thế hệ khác. Tỉnh Lai Châu đã có nhiều giải pháp bảo tồn, phát triển, tôn vinh và duy trì những giá trị văn hóa đó.
Là cộng đồng dân tộc lớn nhất của tỉnh Lai Châu, chiếm 32% dân số toàn tỉnh, đồng bào Thái ở đây đã tạo nên vùng di sản đậm đà bản sắc dân tộc. Những cố gắng ấy đã góp phần tô đẹp bức tranh đa sắc màu văn hóa Lai Châu nói riêng và vùng Tây Bắc nói chung.
Mặc dù vậy, giờ đây nhiều ngôi nhà sàn truyền thống dần được thay thế bởi những ngôi nhà xây kiên cố, kiến trúc hiện đại. Hình ảnh những người phụ nữ Thái ngồi dệt vải, dạy con gái thêu thùa trước khi về nhà chồng giờ đây cũng ít dần. Chính vì vậy, cốt lõi trong công tác bảo vệ, phát huy các giá trị văn hóa là việc thay đổi tư duy, nhận thức của chính cộng đồng dân tộc Thái trong việc tiếp nhận các yếu tố văn hóa hội nhập; gắn văn hóa truyền thống cùng với phát triển du lịch, tạo sinh kế cho người dân.
Trong bối cảnh hội nhập và phát triển như hiện nay, ngành văn hóa của tỉnh Lai Châu đã và đang xây dựng được nhiều phương án trong việc gìn giữ và bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc, trong đó có đồng bào dân tộc Thái.
Những nét văn hóa của đồng bào Thái đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người dân nơi đây. Từ đó giúp cộng đồng dân tộc Thái thêm trân trọng và chủ động gìn giữ những di sản văn hoá của ông cha mình để lại.
Gội đầu dưới suối cũng là một nét văn hóa đẹp của phụ nữ Thái ở Lai Châu. Ảnh: T.H
Ông Điêu Văn Thuyển, hội viên Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Lai Châu cho biết, những giá trị văn hóa được đồng bào Thái kết tinh, gìn giữ và kế thừa từ thế hệ này sang thế hệ khác, trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống sinh hoạt của bà con dân tộc nơi đây. Theo quan điểm mới hiện nay di sản văn hóa không chỉ tạo ra các giá trị mới về mặt tinh thần mà còn có những giá trị về mặt kinh tế.
“Chúng ta có thể phát huy những giá trị về văn hóa để tạo ra những động lực thu hút du lịch, phát triển sinh kế cho người dân. Đó là những giá trị mà chúng ta cần phải hướng tới và những nỗ lực trong việc bảo tồn văn hóa nên được đặt vào khuôn khổ như vậy”, ông Điêu Văn Thuyền nói.
Để duy trì và bảo tồn các nét đẹp văn hóa của đồng bào dân tộc Thái, hằng năm tỉnh Lai Châu đã tổ chức các lễ hội như: Lễ hội Hoa Ban, Hội diễn nghệ thuật quần chúng; phát động cán bộ, công chức, viên chức, học sinh, mặc trang phục dân tộc đến trường học; khuyến khích thành lập các câu lạc bộ văn hóa dân tộc Thái trên địa bàn các xã, phường và phổ biến các điệu xòe Thái cho nhân dân trên địa bàn.
Tại Lai Châu có nhiều câu lạc bộ bảo tồn văn hóa của đồng bào dân tộc Thái. Ảnh: T.H
Trong nhiều năm qua, nằm trong hoạt động duy trì và bảo tồn giá trị văn hóa các dân tộc nói chung, dân tộc Thái nói riêng, tỉnh Lai Châu còn triển khai nhiều giải pháp thiết thực khi tổ chức các trò chơi, biểu diễn các tiết mục văn nghệ dân gian trong các lễ hội. Các làn điệu dân ca cũng được tạo điều kiện để được khôi phục, tái tạo, cải biên, đặt lời mới… đáp ứng được nhu cầu thưởng thức nghệ thuật của nhân dân.
Có nhiều nhiều câu lạc bộ văn hóa dân tộc Thái được thành lập trong đó 100% các thôn bản có đội văn nghệ quần chúng để truyền bá, phổ biến các điệu xòe Thái cổ cũng như những nét văn hóa riêng có của đồng bào dân tộc Thái…
Trong những lần phục dựng, những "Câu chuyện gia đình dân tộc Thái" cũng được giới thiệu thông qua không gian trưng bày các vật dụng quen thuộc trong đời sống sinh hoạt của người Thái. Qua đó đã giúp cho người thưởng lãm có thể hình dung rõ hơn cuộc sống, con người và những nét đặc trưng của đồng bào dân tộc Thái nơi vùng quê họ đang sinh sống. Từ đó, mọi người tham dự như được sống trong không gian văn hóa truyền thống từ ngàn xưa…
Bà Lò Thị Cầm ở thôn Đoàn Kết (huyện Phong Thổ, Lai Châu), thành viên đội văn nghệ thuộc Hội Bảo tồn văn hóa dân tộc Thái huyện Phong Thổ cho biết, mục đích của chúng tôi phục dựng lại văn hoá dân gian của dân tộc Thái là để cho con cháu sau này học tập và không quên được bản sắc dân tộc của mình. Xa quê hương thì cũng chung tay giữ gìn bản sắc văn hóa do ông cha để lại và mỗi người đều có trách nhiệm duy trì, phát huy những giá trị văn hóa đó.
Việc bảo tồn, phát huy nét đẹp văn hóa dân gian dân tộc Thái ở Lai Châu mang lại những nét văn hóa dân tộc độc đáo và góp phần tôn vinh giá trị văn hóa của các dân tộc. Qua đó thắt chặt tình cảm và đoàn kết giữa các dân tộc.
