Thứ trưởng Phùng Đức Tiến chủ trì điểm cầu tại trụ sở Bộ NN-PTNT. Ảnh: Bảo Thắng.
Không đổ lỗi cho khách quan
Chủ trì cuộc họp liên Bộ, ngành và địa phương về công tác tổ chức đón đoàn kiểm tra EC về IUU, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến đề nghị địa phương làm rõ những hoạt động thực chất, đã có kết quả thực tế đã triển khai thời gian qua.
Báo cáo Thứ trưởng, ông Cao Văn Cường, Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Thanh Hóa cho biết, sau các chuyến thị sát, tập huấn của Bộ NN-PTNT và Tổng cục Thủy sản, các tàu ra vào cảng trên địa bàn đều khai báo, thông tin cập nhật được đưa vào phần mềm. Những tàu vi phạm bị xử lý nghiêm. Lực lượng quân đội phối hợp, tăng cường tuần tra, kiểm soát trên biển. Nhiều trang thiết bị hiện đại được lắp mới.
Bên cạnh đó, ông Cường thừa nhận nhiều tồn tại chưa được giải quyết. Trong đó có việc thông tin trên nhật ký khai thác không đảm bảo; luồng lạch tại nhiều cảng cá bị bồi lắng, khu neo đậu tránh trú bão xuống cấp, chưa đáp ứng được yêu cầu.
Về tình trạng ngắt kết nối trên tàu, ông Cường nói "có vấn đề này". Tuy nhiên, lãnh đạo Sở NN-PTNT Thanh Hóa lý giải, rằng các tàu ngắt điện khi neo đậu nhằm "tránh nguy cơ chập điện, cháy nổ".
Không đồng tình với quan điểm này, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến chỉ rõ, yêu cầu bật thiết bị kể cả khi neo đậu được EC khuyến cáo và được quy định rõ trong các văn bản chỉ đạo của Bộ NN-PTNT. "Chúng ta không thể chối quanh, đổ lỗi cho khách quan khi giải trình với EC", Thứ trưởng nói.
Ông Lê Văn Sử, Phó Chủ tịch UBND Cà Mau chia sẻ, tỉnh đã xử lý triệt để các tàu vi phạm. Đồng thời, Cà Mau đã lập một tổ công tác về IUU, nhằm tháo gỡ bằng được những vướng mắc thuộc về chủ quan, nhất là công tác rà soát các phương tiện quá hạn đăng ký, đăng kiểm.
Lãnh đạo tỉnh Cà Mau cũng nêu thực trạng, về việc một số tàu không trung thực khai báo khi bị xử lý vi phạm. Điều này dẫn đến những bất cập về việc rà soát, cung cấp thông tin công khai, minh bạch cho EC.
Chia sẻ với địa phương, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho rằng, điều quan trọng nhất khi EC kiểm tra là các tỉnh, thành phố ven biển đã có sự chuyển biến về nhận thức và tạo ra những kết quả thật, có thể minh chứng bằng số liệu.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến chăm chú lắng nghe báo cáo của địa phương.
Đồng bộ giải pháp theo 4 khuyến cáo của EC
Ông Trần Đình Luân, Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản cho biết, ngay từ đầu tháng 7/2022, Bộ NN-PTNT đã tổ chức đoàn kiểm tra tại Quảng Nam, Đà Nẵng, Trà Vinh, Bến Tre.
Đồng thời, ngành thủy sản triển khai đồng bộ các kế hoạch theo đúng 4 khuyến cáo của EC, đặc biệt là về khung pháp lý. Các văn bản đã quy định cụ thể hơn về yêu cầu với thiết bị VMS; trách nhiệm của nhà cung cấp thiết bị VMS khi thiết bị bị hỏng; quy định rõ trong 72 giờ kể từ khi nhận được yêu cầu xin vào cảng, cơ quan thẩm quyền cần xác minh thông tin về tàu; quy định về hạn ngạch khai thác tại vùng khơi cho từng địa phương...
Tổng cục Thủy sản đánh giá, các tỉnh Quảng Ngãi, Tiền Giang, Khánh Hòa đã làm tốt, giảm đáng kể các vụ tàu cá vi phạm. Riêng Phú Yên, từ năm 2021 đến nay, chưa phát hiện vụ việc vi phạm. Một số tỉnh như Cà Mau, Kiên Giang, Bến Tre, Tiền Giang, Quảng Ninh, Bình Thuận... đã tăng cường xử phạt hành vi khai thác IUU, nhất là vi phạm ở vùng biển nước ngoài.
Các tỉnh Quảng Ninh, Thừa Thiên - Huế, Cà Mau, Thanh Hóa, Bình Định, Bình Thuận, Bến Tre, Sóc Trăng có tỷ lệ lắp thiết bị định vị VMS cao, trên 95%.
Nhằm công khai, minh bạch và chuyển đổi số công tác quản lý, cũng như đảm bảo việc truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác, Tổng cục Thủy sản đã thử nghiệm và triển khai xây dựng phần mềm "Hệ thống chứng nhận nguồn gốc điện tử", với Trung tâm Thông tin thủy sản là cơ quan đầu mối triển khai.
Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản Trần Đình Luân trình bày nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thời gian qua trong việc gỡ thẻ vàng IUU.
Kết luận hội nghị, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đề nghị địa phương bám sát theo tinh thần các văn bản chỉ đạo của Bộ NN-PTNT, vì cuộc sống của 800 nghìn ngư dân trên biển, 4 triệu người liên quan trên đất liền.
Trên cơ sở thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành, Trưởng Ban chỉ đạo quốc gia về chống IUU, Thứ trưởng đề nghị các tỉnh, thành phố ven biển tổ chức các đoàn công tác do lãnh đạo tỉnh trực tiếp chỉ đạo, làm trưởng đoàn đi kiểm tra trách nhiệm của từng tổ chức, cá nhân liên quan trong thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU. Ngoài ra, UBND tỉnh, thành phố cần ban hành văn bản chỉ đạo, giao nhiệm vụ cụ thể cho cấp cơ sở, các ngành, lực lượng chức năng trên địa bàn.
Để phục vụ tốt nhất cho các buổi làm việc với EC, lãnh đạo Bộ NN-PTNT đề xuất các tỉnh, thành phố lập báo cáo kết quả chống khai thác IUU của địa phương; kế hoạch, tiếp và làm việc với Đoàn thanh tra của EC. Ngoài ra, địa phương nhanh chóng rà soát toàn bộ hồ sơ, tài liệu chứng minh liên quan đến chống khai thác IUU để cung cấp, báo cáo khi EC yêu cầu.
"Trước mắt, tất cả ban, bộ, ngành, địa phương phải hành động quyết liệt trong tháng cao điểm chống IUU. Chúng ta cần giữ vững tinh thần này đến khi gỡ bằng được thẻ vàng IUU", Thứ trưởng Phùng Đức Tiến kết luận.
Tại buổi họp, đại diện Bộ Quốc phòng đề nghị Bộ NN-PTNT và 28 tỉnh, thành phố ven biển tạo điều kiện cho bà con ngư dân ra khơi, bám biển trong thời gian đoàn EC kiểm tra. Đồng thời, số liệu vi phạm giữa các cơ quan, tổ chức cần được thống nhất.
Về phía Bộ Ngoại giao, đơn vị cho rằng Việt Nam cần tranh thủ sự ủng hộ của bạn bè quốc tế, nhất là các quốc gia thuộc Liên minh châu Âu, trong việc tháo gỡ thẻ vàng IUU sớm nhất có thể.
