Góp ý sửa đổi Luật Hợp tác xã, Luật Đất đai: Đừng để luật thành 'dây trói vô hình' với nông dân

Phát biểu về Dự thảo Luật Hợp tác xã (HTX) sửa đổi, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho rằng, cách duy nhất để HTX hoạt động đi vào thực chất, là người dân phải hợp tác cả về tinh thần, văn hóa, lẫn không gian sống, thay vì gói gọn trong vấn đề kinh tế.

Lấy ví dụ về mô hình HTX nông nghiệp tại Đồng Tháp, nơi bao gồm nhiều thành phần như công an, doanh nghiệp, tổ khuyến nông..., Bộ trưởng nhấn mạnh: "HTX sẽ là chỗ dựa cho người nông dân vượt qua 3 lời nguyền của nền nông nghiệp xưa nay, đó là manh mún, nhỏ lẻ, tự phát. HTX phải là nơi đáng sống, chứ không đơn thuần chỉ là để mọi người góp vốn và sản xuất".

Trong chuyến công tác cùng Tổng cục Lâm nghiệp tại Bình Định vừa qua, người đứng đầu Bộ NN-PTNT đã trực tiếp thị sát cuộc sống của nhiều vùng sản xuất gỗ tập trung. Một trong những vấn đề nổi lên, chính là việc người dân thu hoạch sớm gỗ rừng trồng 3-4 năm tuổi. Nguyên nhân chỉ bởi nhu cầu sản xuất dăm gỗ và viên nén tăng mạnh, kéo theo giá thu mua các sản phẩm loại này tăng đột biến.

Coi đằng sau mỗi HTX là sự phát triển của cả một ngành hàng, Bộ trưởng Lê Minh Hoan tin nếu người dân có tinh thần hợp tác, sẽ không có chuyện bán gỗ sớm như tại Bình Định, gây ảnh hưởng đến cả ngành gỗ, dẫn tới nguy cơ thiếu hụt nguyên liệu gỗ, đồng thời hiệu quả kinh tế bị giảm sút. 

"Chúng ta cần phải định vị lại giá trị HTX, phải để bà con hiểu quy mô HTX càng lớn thì lợi ích thu được càng nhiều. HTX không chỉ là giải pháp giảm chi phí sản xuất, trong bối cảnh vật tư đầu vào liên tục tăng, mà còn là khởi đầu cho những giá trị gia tăng sau này", Bộ trưởng Lê Minh Hoan chia sẻ.

Từ đầu năm 2022, Bộ NN-PTNT đã tích cực tham gia Luật Hợp tác xã sửa đổi và hiện hoàn Dự thảo lần 4, dự kiến trình Chính phủ trong tháng 8. Trong đó, Bộ NN-PTNT đã nêu ý kiến và được tiếp thu tại một số điểm như: Mở rộng đối tượng thành viên HTX; Quy định khung pháp lý cho hoạt động tín dụng nội bộ; Quy định rõ kiểm toán HTX; Quy định quản lý, xử lý tài sản chung không chia...

Về Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nêu quan điểm, rằng tổ soạn thảo, ban biên tập cần tìm cách để tối đa lợi ích cho người dân, cho quốc gia; đồng thời không để luật trở thành "dây trói vô hình" với người nông dân. 

Hiện Bộ NN-PTNT đã góp ý về 9 nội dung trong dự thảo, và tiếp tục có ý kiến thêm. Trong đó, Bộ tập trung vào một số điểm. Thứ nhất, đề nghị bổ sung thêm đất dùng cho cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão; bổ sung đất phòng chống thiên tai, bên cạnh đất chăn nuôi tập trung đã có trong phân loại đất nông nghiệp ở dự thảo.

Thứ hai, đề nghị bổ sung, các tổ chức kinh tế khi nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp phải có phương án sử dụng đất được UBND cấp tỉnh chấp thuận.

Thứ ba, chỉ rõ những quy định, điều kiện cụ thể để tổ chức, cá nhân chuyển đổi đất trồng lúa, đất rừng, đồng thời xây dựng cơ chế kiểm tra, giám sát tại cấp địa phương.

Thứ tư, có chính sách đảm bảo an sinh xã hội khi tích tụ đất nông nghiệp tại khu vực miền núi, đồng báo dân tộc thiểu số trong việc 

Thứ năm, làm rõ vai trò của đất lấn biển trong quỹ đất sử dụng để phòng chống thiên tai và nuôi trồng thủy sản.

Thứ sáu, đề nghị bổ sung quy định về các mức độ dành cho đất đa mục đích. Ngoài ra, Bộ NN-PTNT đề xuất nguyên tắc thống nhất giao một cơ quan quản lý với loại đất này, theo hướng ưu tiên mục đích chính của đất, tránh phát sinh chi phí cho tổ chức, cá nhân.

Thứ trưởng Lê Quốc Doanh đánh giá, việc góp ý một cách chi tiết, định lượng rõ ràng trong Dự thảo Luật Đất đai và Luật HTX sửa đổi là một cơ hội để ngành nông nghiệp tái cơ cấu, phát huy hơn nữa hiệu quả kinh tế cho người dân, đồng thời giúp toàn ngành dịch chuyển một cách mạnh mẽ từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp.